منابع فقه شیعه جلد 25-30 صفحه 248

باب 31 قبول شهادت غیر مسلم بر وصیّت در مورد ضروری

اشاره

ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هنگامی که مرگ یکی از شما فرا رسد، در موقع وصیّت باید از میان شما، دو نفر عادل را به شهادت بطلبید؛ یا اگر مسافرت کردید و مصیبت مرگ شما فرا رسد، (و در آن جا مسلمانی نیافتید)، دو نفر از غیر خودتان را به گواهی بطلبید و اگر به هنگام ادای شهادت، در صدق آنها شک کردید، آنها را بعد از نماز نگاه دارید تا سوگند یاد کنند که: ما حاضر نیستیم حقّ را به چیزی بفروشیم، هرچند در مورد خویشاوندان ما باشد؛ و شهادت الهی را کتمان نمی‌کنیم، که از گناهکاران خواهیم بود.

و اگر اطلاعی حاصل شود که آن دو، مرتکب گناهی شده‌اند (و حقّ را کتمان کرده‌اند)، دو نفر از کسانی که نسبت به میّت اولیٰ هستند، به جای آنها قرار می‌گیرند، و به خدا سوگند یاد می‌کنند که: گواهی ما، از گواهی آن دو، به حقّ نزدیک‌تر است؛ و ما تجاوزی نکرده‌ایم؛ که اگر چنین کرده باشیم، از ظالمان خواهیم بود.

«1» 587- 45833- (1) احمد بن عمر گوید: «از او [امام معصوم علیه السلام] دربارۀ فرمودۀ خداوند عز و جل که: دو نفر عادل از خودتان را به شهادت بطلبید، یا اگر مسافرت کردید و مصیبت مرگ شما فرا رسد (و در آنجا مسلمانی نیافتید) دو نفر از غیر خودتان را به گواهی بطلبید، پرسیدم. حضرت فرمود: آن دو نفر که از خود شمایند، دو نفر مسلمان هستند و آن دو که از غیر شمایند، از اهل کتاب هستند و اگر از اهل کتاب نیافتید، پس از مجوس [بیابید]؛ چرا که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: با آنان همچون اهل کتاب رفتار کنید و آن، زمانی است که مرد در زمین غربت بمیرد و دو مسلمان نیابد که آن دو را شاهد بگیرد، در این صورت دو نفر از اهل کتاب [را شاهد بگیرید].»

588- 45834- (2) صاحب معارج گوید: «در کتب قدیمی یافتم که نامه‌ای را که مردی از اهالی اطراف کوفه به حضرت داد در آن چند سئوال بود. یکی این که دو شاهد از یهودیان علیه یک یهودی شهادت دادند که او مسلمان شده است. حضرت فرمود: شهادت آن دو یهودی پذیرفته نمی‌شود؛ چون یهودیان تغییر سخن خدا و شهادت به باطل [دروغ] را جایز می‌دانند. ولی اگر دو شاهد از مسیحیان بر یک مسیحی یا یک یهودی یا یک مجوسی شهادت دهند که او مسلمان شده است، حضرت فرمود:

شهادت این دو پذیرفته می‌شود؛ دلیل فرمودۀ خداوند متعال: و نزدیک‌ترین دوستان به مؤمنان را کسانی می‌یابی، تا ادامۀ آن که: و آنها (در برابر حقّ) تکبّر نمی‌ورزند و کسی که تکبّر نمی‌ورزد، شهادت به باطل [دروغ] نمی‌دهد.»

(1). مائده 5/ 106- 107.