منابع فقه شیعه جلد 25-30 صفحه 288

باب 4 اجرای حدّ مولا بر بنده‌اش و اینکه او را به اندازۀ گناهش بدون افراط، تعزیر کند

اشاره

731- 45977- (1) ابوالعباس گوید: «از امام صادق علیه السلام پرسیدم: مرد چه اندازه حقّ دارد که برده‌اش را مجازات کند؟ حضرت فرمود: به اندازۀ گناهش. ابوالعباس گوید: گفتم: شما حریز را بیش از گناهش مجازات کردید؟ حضرت فرمود: وای برتو، حریز بندۀ من است و او شمشیر کشیده است و از من نیست کسی که شمشیر کشد [خروج کند]!» (گفتنی است: حریز در جنگ خوارج در سجستان [/ سیستان] شمشیر کشیده و جنگیده است).

732- 45978- (2) عبدالرحمن بن حجاج گوید: «ابوالعباس فضل بقباق خواست تا از امام صادق علیه السلام برای حریز اجازۀ ملاقات بگیرد. امام علیه السلام به وی اجازه نداد. مجددا اجازه خواست. امام باز به وی اجازه نداد. آن‌گاه ابوالعباس از امام پرسید: تا چه اندازه مرد حقّ دارد که غلامش را مجازات کند؟ ابوالعباس گوید: امام فرمود: به اندازۀ گناهش. ابوالعباس گفت: به خدا سوگند! تو حریز را بیش از گناهش مجازات کردی.

امام فرمود: وای برتو! من این کار را به دلیل این که حریز شمشیر کشیده بود، کردم. سپس فرمود:

اگر به جای ابوالعباس حذیفة بن منصور بود، او پس از آن که من اجازۀ دیدار ندادم، مجددا تقاضای دیدار نمی‌کرد».

733- 45979- (3) اسحاق بن عمار گوید: «به امام صادق علیه السلام گفتم: غلامم را در انجام برخی از محرّمات می‌زنم.

حضرت فرمود: چه اندازه وی را می‌زنی؟ گفتم: گاه صد تا. حضرت فرمود: صدتا! صدتا! دوبار این جمله را تکرار کرد. آن‌گاه فرمود: به اندازۀ حدّ زنا! از خدا بترس. گفتم: فدایت شوم! چه اندازه شایسته است که من وی را بزنم؟ حضرت فرمود: یکی. گفتم: به خدا سوگند! اگر وی بداند که من تنها یک ضربه به او می‌زنم، چیزی برایم باقی نمی‌گذارد مگر آن که آن را تباه سازد. حضرت فرمود: پس دو تا.

گفتم: فدایت گردم! این نابودی من است!

اسحاق بن عمار گوید: پیوسته با حضرت چک و چانه زدم تا حضرت به پنج ضربه رسید. آن‌گاه حضرت غضب کرد و فرمود: ای اسحاق، اگر تو خود حدّ جرم وی را می‌شناسی، حدّ را دربارۀ وی جاری کن و از حدود الهی تجاوز مکن.»

734- 45980- (4) عنبسة بن مصعب گوید: «از امام صادق علیه السلام پرسیدم: کنیزی دارم که زنا داده است؛ من او را حدّ بزنم؟ حضرت فرمود: آری. پرسیدم: فرزند وی را بفروشم؟ حضرت فرمود: آری. گفتم: با پول فروش آن فرزند حج بروم؟ حضرت فرمود: آری».