منابع فقه شیعه جلد 25-30 صفحه 385

باب 31 حکم زنای مرد و زن دیوانه و کم‌عقل

اشاره

1148- 46396- (1) محمد بن مسلم گوید: «امام باقر یا امام صادق علیه السلام دربارۀ زن دیوانه‌ای که زنا داده است، فرمود: آن زن دیوانه اختیار خویش را ندارد و چیزی بر او نیست».

1149- 46397- (2) در روایتی طولانی دربارۀ مناظرۀ ابوجعفر مؤمن‌الطاق با ابوحنیفه آمده: «تا آنجا که ابوجعفر مؤمن‌الطاق در نقل ندانم‌کاری‌های عمر می‌گوید: زن دیوانه‌ای را آوردند که زنا داده است. عمر دستور سنگسار کردن وی را صادر کرد. امیرالمؤمنین علی علیه السلام به وی گفت: آیا نمی‌دانی که قلم تکلیف از دیوانه تا آن زمان که سلامت یابد، برداشته شده است؟ عمر گفت: اگر علی نبود، عمر هلاک می‌شد».

1150- 46398- (3) ابان بن تغلب گوید: «امام صادق علیه السلام فرمود: اگر مرد دیوانه یا کم عقل زنا کند، حدّ می‌خورد و اگر محصن باشد، سنگسار می‌شود. پرسیدم: چه فرقی است بین مرد دیوانه و زن دیوانه و نیز بین مرد کم عقل و زن کم عقل؟ حضرت فرمود: به زن تجاوز و تعرّض می‌شود ولی مرد تجاوز و تعرّض می‌کند و تنها زمانی مرد زنا می‌کند که می‌فهمد چگونه لذت برد. ولی زن مجبور می‌شود و با او انجام می‌شود در حالی که نمی‌فهمد با او چه می‌کنند».

1151- 46399- (4) زمانی که زنی دیوانه زنا دهد، حدّ نمی‌خورد ولی اگر مرد دیوانه زنا کند، حدّ می‌خورد.

ارجاعات

گذشت:

در روایات باب دهم از ابواب احکام عمومی حدود و ارجاعات ذیل آن، روایاتی که بر این مفاد دلالت دارد؛ مراجعه کنید.

و در روایت بیست و چهارم از باب یکم [از ابواب حدّ زنا] این گفته که: «پنج نفر را که در ارتباط با زنا دستگیر کرده بودند، نزد عمر آوردند. او دستور داد تا بر هر کدام‌شان حدّ جاری شود. تا آنجا که گوید: و امیرالمؤمنین علی علیه السلام نفر پنجم را آورد و او را تعزیر کرد. عمر شگفت‌زده شد! ومردم نیز از کار حضرت شگفت‌زده شدند! عمر گفت: ای ابوالحسن، پنج نفر را در یک جریان، پنج گونه حدّ که هیچ کدام مشابه دیگری نبود بر آنان جاری کردی؟ تا آنجا که حضرت فرمود: و اما نفر پنجم دیوانه‌ای است که عقلش در اختیارش نیست».

و در روایت بیست و پنج، این گفته که: «نفر پنجم را آورد و او را تعزیر کرد و اما نفر ششم را آزاد کرد. عمر شگفت‌زده شد و مردم متحیّر ماندند! عمر گفت: ای ابوالحسن، شش نفر در یک جریان و پنج نوع کیفر که هیچ کدام شبیه دیگری نیست؟ حضرت فرمود: آری، تا آنجا که حضرت فرمود: و اما نفر ششم دیوانه‌ای است که عقلش در اختیارش نیست و تکلیف از او ساقط است» و بنگر باب بعدی را.