منابع فقه شیعه جلد 25-30 صفحه 583

را کم گرفته‌اید و در برابر این کردارتان مستحقّ کیفر بزرگ اویید. آنها هم بگویند که ما نهایت تلاش و قدرت خویش را به کار می‌گیریم و از این سخن چیزی نگذرد که بعضی از بندگان آن پادشاه همراه با لشکر سواره‌ای که همان پادشاه این لشکر را همراه او ساخته و همراه با لشکر پیاده‌ای که آن پادشاه آنها را در میان آن لشکر قرار داده و اموالی که آنها را او به آن بنده بخشیده، آشکار شود. مردم در حالی که در انتظار پادشاه هستند به آن بنده نگاهی می‌کنند و آنچه از نعمت‌های پادشاه را که در این بنده می‌بینند، زیاد می‌شمرند و به خاطر چیزهایی که در او می‌بینند، او را برتر از آن می‌دانند که پادشاه به او انعام کرده باشد؛ لذا به او متوجه می‌شوند و به او چون پادشاه سلام می‌دهند و نام پادشاه را بر او می‌نهند و نمی‌پذیرند که برتر از او پادشاهی است و او را مالکی باشد.

آن بنده‌ای که پادشاه بر او این نعمت‌ها را فرو ریخته و دیگر لشکریانش، همۀ مردم را از این کار باز می‌دارند و نهی می‌کنند و از این نامی که مردم بر او نهاده‌اند، بیزاری می‌جویند و به مردم بازگو می‌کنند که پادشاه همان کسی است که این نعمت‌ها را بر این بنده داده و او را به این نعمت‌ها اختصاص داده است و این که آنچه شما می‌گویید، موجب ناخشنودی پادشاه و عذاب اوست و در نتیجه همۀ امیدهایی که به او داشتید، از دست‌تان خواهد رفت. ولی این گروه منتظر [که هم اکنون به اشتباه به این بندۀ پادشاه دل داده‌اند]، آن بنده و لشکریانش را تکذیب می‌کنند و سخن‌شان را نمی‌پذیرند و پیوسته چنین می‌کنند تا آن که پادشاه وقتی که می‌بیند اینان بنده‌اش را با او برابر گرفته و در پادشاهی‌اش او را کم گرفته و آنچه شایستۀ تعظیم او بوده کم کرده‌اند، همۀ آنها را به زندانش می‌برد و کسی را می‌گمارد که آنان را به شکلی بد شکنجه کند.

مانند این گروه و مثالی که زدیم، گروهی هستند که چون می‌بینند که امیرالمؤمنین علیه السلام بنده‌ای است که خداوند او را بزرگ داشته تا برتری او را آشکار سازد و حجت او را بپا دارد، خدای خویش را در نزد خویش کوچک‌تر از آن می‌بینند که علی را بندۀ خویش قرار داده باشد و علی را برتر از آن می‌دانند که خداوند پروردگار او باشد؛ لذا علی را به نام دیگری غیر از نام خودش می‌خوانند و امیرالمؤمنین علیه السلام و پیروانش یعنی کسانی که بر آیین او و شیعۀ او هستند، آنان را از این کار باز می‌دارند و به آنان می‌گویند: این گروه، علی و فرزندانش، بندگان بزرگوارند؛ آفریده‌هایی هستند که از سوی خداوند تدبیر می‌شوند؛ و بر چیزی جز آنچه خداوند عالمیان آنان را برای آن قدرت داده باشد، قدرت ندارند و چیزی را جز آنچه او به آنها داده، مالک نیستند؛ و نه مرگ و نه زندگی و نه زنده شدن و تنگ کردن و نه گشاد کردن و نه حرکت و نه سکون را مالک نیستند؛ مگر آن که خداوند توانایی‌شان دهد و قدرت‌شان بخشد و خدای‌شان و آفریدگارشان برتر از آن است که صفات آفریده‌ها و بالاتر از آن است که وصف متناهیان را دارا باشد و کسی که اینان یا یکی از آنان را خدایانی غیر از خدا بگیرد، او از کافران و از راه مستقیم گم شده است. ولی آن گروه، جز از سرکشی، امتناع ورزند و در طغیان خویش کورکورانه ادامه دهند و در نتیجه آرمان‌های‌شان از بین برود و به مقصود خویش نرسند و در عذاب همچنان بمانند.»

ارجاعات

گذشت:

در روایت یکم از باب صدم از ابواب معاشرت، روایاتی که بر این مفاد دلالت دارد.