منابع فقه شیعه جلد 25-30 صفحه 82

می‌گویی؟ او گفت: من هم همان را که علی گفت، می‌گویم.» و در روایت چهارده، این گفته که:

«مردی با مردی در زمان امارت عمر پیدا شد. (تا آن که گوید): عمر به مردم گفت: نظر شما چیست؟

راوی گوید: یکی گفت: من چنین می‌کنم. دیگری گفت: چنان کنم. راوی گوید: عمر گفت: ای ابوالحسن، شما چه می‌گویید؟ حضرت فرمود: گردنش را بزنید.»

باب 4 اقسام قاضی

اشاره

و آنان که به احکامی که خدا نازل کرده حکم نمی‌کنند، کافرند.

«1» و هر کس به احکامی که خدا نازل کرده حکم نکند، ستمگر است. «2»

و کسانی که برطبق آنچه خداوند نازل کرده حکم نمی‌کنند، فاسقند. «3»

37- 45284- (1) امام صادق علیه السلام فرمود: «قاضیان چهار دسته‌اند؛ سه دسته در آتش و یک دسته در بهشت‌اند:

مردی که به ستم حکم می‌دهد با این‌که می‌داند، پس او در آتش است؛ مردی که به ستم حکم می‌کند ولی نمی‌داند که به ستم حکم داده است، او هم در آتش است؛ مردی که به‌حق حکم می‌کند و نمی‌داند که به‌حق حکم می‌کند، او هم در آتش است؛ و مردی که به‌حق حکم کرده در حالی که می‌داند، پس او در بهشت است.

و حضرت فرمود: حکم دو گونه است: حکم خداوند عز و جل و حکم جاهلیت و هر کس که در حکم خداوند عز و جل خطا کند به حکم جاهلیت حکم داده است و هر کس که در دو درهم به غیر آنچه خداوند عز و جل فرو فرستاده است حکم دهد، به خداوند عز و جل کفر ورزیده است.»

38- 45285- (2) فقه‌الرضا علیه السلام: «بدان که، قاضیان چهار گونه‌اند: قاضی‌ای که به باطل حکم می‌کند با این‌که می‌داند باطل است، این قاضی در آتش است؛ قاضی‌ای که به باطل حکم می‌دهد؛ و نمی‌داند که آن باطل است، این قاضی هم در آتش است؛ قاضی‌ای که به‌حق حکم می‌کند و نمی‌داند که آن حقّ است، او هم در آتش است؛ و قاضی‌ای که به‌حق حکم می‌کند و می‌داند که حکمش حق است، او در بهشت است. بنابراین از دادرسی و حکم، دوری گزین؛ چرا که تو نمی‌توانی به آن قیام کنی.»

(1). مائده 5/ 44.

(2). همان/ 45.

(3). همان/ 47.