منابع فقه شیعه جلد 25-30 صفحه 89

چهارپایی کرایه کردم تا مرا از کجا تا کجا ببرد. (تا آن که گوید): قاضی به او گفت: تو حق کرایه نداری اگر او را به آنجا که چهارپا را تا آنجا کرایه کرده بود، نرسانی. حضرت گوید: من هر دو را خواستم و به آن کس که کرایه کرده بود، گفتم: تو نمی‌توانی چیزی به آن شخص کرایه ندهی و به دیگری گفتم: ای بندۀ خدا، تو هم نمی‌توانی همۀ کرایۀ چهار پایت را بگیری. ولی اندازه بگیر؛ آن اندازه که تا جایگاه مانده و آن اندازه که سوار شده‌ای و هر دو بر همین مصالحه کنید. آن دو هم چنین کردند.» و در روایت سوم مانند آن.

باب 6 وظیفۀ قاضی در مساعدت به مترافعین

اشاره

داوود گفت: مسلّما او با درخواست یک میش تو برای افزودن آن به میش‌هایش بر تو ستم نموده و بسیاری از معاشران به یکدیگر ستم کنند مگر کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده‌اند امّا عدّۀ آنان کم است. داوود دانست که ما او را (با این ماجرا) آزمودیم. از این رو از پروردگارش طلب آمرزش کرد و به سجده افتاد و توبه کرد.

«1» 74- 45320- (1) امام صادق علیه السلام بیان داشت: «امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: کسی که مبتلا به قضاوت شده است، مواسات [مساعدت] در اشاره کردن و مساوات در نگاه کردن را در مجلس قضاء رعایت کند.»

75- 45321- (2) بدان که بر تو لازم است که میان دو خصم مساوات داشته باشی؛ حتی در نگاه به آن دو تا این‌که نگاه تو به یکی از آن دو، بیش از نگاهت به دومی نباشد.»

76- 45322- (3) رسول خدا صلی الله علیه و آله نهی کرد از این‌که قاضی با نگاه زیاد و حضور ذهنش، یکی از دو طرف را یاری کند و حضرت نهی کرد از تلقین کردن به شاهدان و به اشاره به آنها فهماندن.

77- 45323- (4) امیرالمؤمنین علی علیه السلام پیوسته می‌فرمود: «شایسته است حاکم را که توجه خود را از یک خصم به خصم دیگر رها و این که نگاهش را میان آن دو به عدالت تقسیم کند و نگذارد که یک خصم به ستم بر رفیقش چیره شود.»

(1). ص 38/ 24.