منابع فقه شیعه جلد 31 صفحه 195

فصل دوّم: قصاص اعضای بدن

باب 1 حکم قصاص و دیه در جراحت و قطع اعضای بدن انسان

اشاره

خداوند تعالی می‌فرماید:

و بر آنان [بنی‌اسرائیل] در آن [تورات] مقرر داشتیم که جان در مقابل جان و چشم در مقابل چشم و بینی در برابر بینی و گوش در مقابل‌گوش و دندان در برابر دندان می‌باشد و هر زخمی، قصاص دارد و اگر کسی آن را ببخشد (و از قصاص، صرف‌نظر کند)، کفّارۀ (گناهان) او محسوب می‌شود و هرکس به احکامی که خدا نازل کرده است حکم نکند، ستمگر است. «1»

491- 47731- (1) حَکَم بن عتیبه گوید: «به امام باقر علیه السلام گفتم: چه می‌گویید دربارۀ عمد و خطا در مورد قتل و جراحت‌ها؟ حضرت فرمود: خطا به سان عمد نیست؛ در مقابل قتل و جراحت‌ها، قصاص است. ولی در مقابل خطای در قتل و جراحت‌ها، دیه است. حَکَم بن عتیبه گوید: سپس امام به من فرمود: ای حَکَم! اگر خطا از قاتل و از جارح باشد و شخص، بادیه‌نشین باشد، دیۀ جنایت به جهت خطای این بادیه نشین بر اولیای بادیه نشین او خواهد بود. حضرت افزود: و اگر قاتل یا جارح شهرنشین باشد، دیۀ جنایت به جهت خطای او، بر اولیای شهرنشین او خواهد بود.»

(1). مائده 5/ 45.