صراط‌النجاة صفحه 179

هیچ قدرت ندارد، استغفار کند بدل کفاره اگر چه یک مرتبه باشد، اما احوط آن است که اگر بعد قدرت به هم رسانده کفاره بدهد.

مسأله 767- هر گاه شخص با قدرت ملاحظه صبح نکرد

یا به خبر غیر به صبح نبودن اکتفا کرد، یا ملاحظه صبح کرد به شک یا به ظن افتاد و مفطر به عمل آورد بعد معلوم شد که صبح بوده قضاء بر او واجب است نه کفاره.

مسأله 768- هر گاه شب شهر رمضان مثلا خبر دادند شخص را که صبح است و او علم حاصل نکرد یا گمان شوخی و سخریه کرد و مفطر به عمل آورد بعد معلوم شد که صبح بوده،

همان قضاء بر او واجب است اگر معلوم نشود که صبح بوده، روزه صحیح است مطلقا هر روزه‌ای که باشد و اگر خبر دهنده عدلین بوده‌اند، کفاره هم واجب است، اما عدل واحد احتیاط کفاره است، اما غیر رمضان باطل است، مگر صوم مضیق و معین [1] با ملاحظه وقت و احوط [2] تمام کردن روزه و قضاء آن است.

مسأله 769- هر گاه خبر دهند شخص را به دخول مغرب و افطار کند

و بعد خلافش ظاهر شود، واجب است بر او قضاء و اگر خود قدرت ملاحظه کردن داشت و نکرد کفاره [3] هم واجب است بنا بر اقوی، مگر آن که خبر دهنده عدل [4] یا عدلین باشند هر چند جاهل [5] باشد به آن که تقلید غیر نمی‌توان کرد در دخول وقت و خروج آن و ظاهرا فرق نیست میان رمضان و غیر آن، مثل نذر معین.

مسأله 770- اما بوسیدن و لمس زنها که شهوت به حرکت آید

‌که عادت انزال

[1]- (یزدی) اقوی در این دو نیز بطلان است حتی با ملاحظه، بلکه احوط در شهر رمضان نیز ترک نکردن قضاء است حتی با ملاحظه. [2] (شیرازی) این احتیاط ترک نشود. [3] (خراسانی) اگر خبر، موجب ظن به دخول وقت نگردد و الا قضاء، فضلا از کفاره احوط است. [4] (خراسانی) در عدل واحد تأمل است. (صدر) در عدل واحد اشکال است. [5] (یزدی) وجوب کفاره بر جاهل معلوم نیست.