صراط‌النجاة صفحه 25

مسأله 27- اگر کسی تقلید کرد غیر اعلم را با علم به مطابق بودن با اعلم‌

یا عدم علم به مخالف بودن ایشان، بعد معلوم شد مخالف بودنشان، واجب است عدول به اعلم، و احوط اعاده عمل گذشته [1] است.

مسأله 28- اگر کسی تقلید کرد اعلم را در رجوع به غیر اعلم،

جایز است تقلید [2] او، که تقلید او تقلید اعلم است.

مسأله 29- نایب و قیّم [3] مجتهد که ولایت طفل یا وقف یا غیره دارد،

‌به موت و جنون و فسق مجتهدش معزول می‌شود.

مسأله 30- اگر شخص تقلید کرد کسی را که اخذ به کتاب را تقلید می‌دانست،

‌بعد از وفاتش مجتهد حی‌ّ اعلم تقلید میّت را جایز می‌داند، و او اخذ کند کتاب مجتهد حی‌ّ را به جهت تقلید، ضرر ندارد [4] اگر چه این مجتهد اخذ کتاب را تقلید نداند، پس این در حقیقت تقلید حی‌ّ است. و واجب [5] نیست که مقلّد بداند مذهب مجتهدش را در معنی تقلید مگر بقاء [6] بر تقلید که باید مذهب مجتهد حی اعلم را بداند.

مسأله 31- هر گاه شخص تقلید کرد اعلم را و حکم مسأله را بعد فراموش کرد

و تقلید دیگری کرد به اعتقاد مجتهد خودش و حال آن که خلاف حکم مجتهدش بود بعد که فهمید لازم است عدول به مجتهد اول و عملش صحیح [7] است آن چه گذشت.

[1]- (یزدی) با فرض آن که اعلم باطل بداند. [2] (یزدی) محل اشکال است. [3] (یزدی) در قیّم و نحو آن چون به عنوان اعطاء منصب و ولایت است انعزال مذکورات معلوم نیست. [4] (یزدی) یعنی تقلید مجتهد حی‌ّ به همین اخذ کتاب للعمل متحقق می‌شود.

[5] (صدر) در مقام حاجت به آن واجب است مثل سایر مسائل مگر آن که مراد خصوص مورد باشد. [6] (نجفی) و نظایر آن، مثل رجوع از تقلید. [7] (میرزا) محل تأمل است. (یزدی) بلکه باطل است اگر به مذهب مجتهدش باطل باشد.