صراط‌النجاة صفحه 298

مسأله 1303- احتیاط [1] آن است که حیوانی که ذبح می‌شود

اجزای آن حیوان حرکت [2] بکند و خونش معتدل بیرون آید.

مسأله 1304- اگر حیوانی را ذبح کردند بعد از حیاتش معلوم شد

‌که یکی از چهار رگ بریده نشده، حلال نیست.

مسأله 1305- اگر مثل مرغ و گنجشک مثلا سر آن را بکنند،

حرام و نجس می‌باشد.

مسأله 1306- اگر در حال اضطرار حیوانی را به دندان [3] یا سنگ یا نی و امثال آنها ذبح کنند،

حلال است.

مسأله 1307- اگر حیوان را بی ذکر اسم خدا و به غیر قبله ذبح کنند سهوا،

عیب ندارد.

مسأله 1308- اگر بچه حیوان تمام خلقت که موی آن هم تمام روییده باشد

‌به ذبح مادرش در شکم مادرش بمیرد، حلال است بنا بر مشهور.

مسأله 1309- شرط پاک بودن روغن و پیه و دنبه،

مثل گوشت و پوست حیوانی است که در دست مسلم یا بازار مسلمین از دست مجهول الاسلام باید گرفت.

مسأله 1310- ماهی که اصلا فلس ندارد،

حرام است، اما گوشت اسب و خر و قاطر مکروه هست، اما خر، اشد کراهة است.

مسأله 1311- تذکیه واقع می‌شود بر حیوان طاهر العین،

مگر حشرات، مثل موش و مار مثلا، اما مسوخات [4] احتیاط است.

مسأله 1312- اما مرغی که چنگال دارد،

مثل شاهین و هدهد [5] حرامند و

[1]- (یزدی) لکن اقوی کفایت علم به حیات آن است.

[2] (صدر) اگر مراد حیات مستقرّه است لازم است. [3] (خراسانی) دندان محل اشکال است.

[4] (صدر) بلکه اقوی عدم وقوع تذکیه است بر مسوخات. (یزدی) در سباع از آنها که پوستشان قابل انتفاع است، اقوی قبول تذکیه است.

[5] (؟) هدهد چنگال ندارد حرام نیست. (یزدی) حرمت گوشت هدهد معلوم نیست.