صراط‌النجاة صفحه 309

و چهار انگشت دیگر دیه دو ثلث یک دست است و دیه هر بند [1] انگشت، ثلث دیه انگشت است، مگر انگشت ابهام که دیه هر بندش، نصف ابهام است و انگشت زاید، ثلث دیه انگشت اصلی است و دیه شل کردن انگشت، ثلث دیه انگشت است.

مسأله 1374- اما اگر شخص وضعی کند که ناخن یکی بیفتد و نروید،

یا بروید سیاه، دیه او ده مثقال شرعی طلا است و اگر سفید روییده بشود، پنج مثقال شرعی طلا است.

مسأله 1375- اما دیه شکستن پشت‌

‌که جبران نتوان کرد و ممکن نشود، دیه قتل است.

مسأله 1376- دیه قطع کردن هر دو پستان زن،

دیه قتل او است و دیه یک سر پستان، ثمن و هر دو ربع دیه، یا ارش است.

مسأله 1377- دیه بیضتین‌

دیه قتل است.

مسأله 1378- دیه دو پا تا مفصل،

دیه قتل است و دیه انگشتهای پا، در حکم انگشتهای دست است، مگر انگشت بزرگ [2] پا به قدر عشر دیه است.

مسأله 1379- هر گاه کسی اذیت کند یکی را که عقل او زایل شود

باید دیه قتل او را بدهد و هر گاه باعث کری هر دو گوش او شود، باید دیه قتل او را بدهد و کری یک گوش، نصف قتل بدهد و هر گاه باعث کوری هر دو چشم او بشود، دیه قتل باید بدهد و اگر بوی خوب و بد از بینی اصلا درک نکند، دیه قتل باید بدهد و اگر اذیت، باعث شود که انزال منی از آن شخص نشود، دیه قتل باید [3] بدهد.

مسأله 1380- جراحتی که بر سر یا روی مرد واقع شود

‌که پوست را پاره کند، دیه‌اش یک شتر [4] است، یا نصف شتر- بنا بر قولی-

[1]- (یزدی) و اقوی قول اوّل است. [2] (خراسانی) گذشت که مشهور مساوات است با سایر اصابع [حاشیه مسأله 1373]. [3] (خراسانی) محل تأمل است، احوط آن است که به صلح یا تراضی بگذرد. [4] (خراسانی) بنا بر مشهور.