مجمع المسائل - جلد سوم‌ صفحه 100

ج‌

‌- جایز نیست مگر آن که بالکن بعدی به قدری مرتفع باشد که هیچ گونه مزاحمتی از جهت فضاء مورد نیاز متعارف و تابش نور آفتاب و غیره برای بالکن اوّلی ایجاد نکند.

س‌

‌- آیا احداث بالکن، روی کوچه‌ای که بن بست است جایز است یا خیر؟

ج‌

‌- احداث بالکن در کوچه بن بست اگر چه مضرّ به عابرین نباشد جایز نیست مگر به اجازه صاحبان کوچه.

حریم شارع عام‌ّ

س‌

‌- آیا شارع عام‌ّ حریم دارد یا خیر و در صورتی که حریم داشته باشد چه مقدار است؟

ج‌

‌- اگر شارع عام در بین املاک مردم واقع شده، حریمی ندارد، پس اگر قطعه زمین مواتی، مثلا به اندازه سه چهار ذراع، در بین املاک مردم باشد و به تردّد و راه رفتن جاده عمومی بشود یعنی به واسطه آمد و رفت مردم از آنجا، بصورت جاده عمومی درآید، بر صاحبان املاک اطراف آن راه، توسعه آن لازم نیست، اگر چه برای عبور و مرور، تنگ باشد و هم چنین اگر کسی در وسط املاک خود راه باریکی را تسبیل کند یعنی آن را برای عبور مردم در اختیار آنان قرار دهد، توسعه آن بر صاحب ملک لازم نیست، امّا اگر شارع عام‌ّ در دو طرف و یا یک طرف محدود باشد به زمین موات، در این صورت حریم دارد و جایز نیست حریم جاده را کسی تصرف و احیاء کند و اندازه آن بقدر حاجت عموم، جهت عبور و مرور خود و حتی جهت عبور وسائط نقلیّه‌ای که از آنجا عبور می‌کند می‌باشد و حدّ معینی ندارد بنا بر احتیاط، و محتمل است تحدید بر پنج و یا هفت ذراع در کلمات سابقین و در روایات به ملاحظه زمان خودشان باشد.

شارع عام‌ّ شدن به چه چیز محقّق می‌شود

مسأله‌

‌- شارع و طریق عمومی شدن مکانی به یکی از امور است:

اوّل آن که به تردّد و راه قرار دادن مردم و قافله‌ها یا ماشینها در زمین موات، از محلی به محل‌ّ دیگر حاصل شود مانند جاده‌های حاصله در بیابان.