مجمع المسائل - جلد سوم‌ صفحه 107

روغن را نفروخته، خود آن را و اگر فروخته پول آن را باید به فقیر غیر سیّد بدهد.

س‌

‌- از شخصی، مقدار پولی را ربوده‌اند او هم در مقابل، ساعت دزد را برداشته و دزد فرار کرده، وظیفه شخص نامبرده نسبت باین ساعت چیست، آیا می‌تواند تقاصا آن را بردارد، توضیحا این که ساعت را در حالی که روی دست دزد بوده برداشته است.

ج‌

‌- در فرض سؤال، اگر ساعت مال کسی باشد که پول را سرقت کرده و قیمت آن از پولی که برده بیشتر نباشد و او را نمی‌شناسد یا با شناسایی نیز نمی‌تواند پول خود را از او بگیرد، با اذن حاکم شرع، می‌تواند بعنوان تقاص‌ّ و بدل پول خود، آن را تملّک کند و امّا اگر قیمت ساعت، بیشتر از پول سرقت شده باشد زیادی را با امکان، به صاحب آن برگرداند و اگر دسترسی ندارد و از رساندن به صاحب آن مأیوس است با اذن حاکم شرعی، بابت مظالم به فقیر غیر سیّد بدهد.

حکم لقطه بی‌نشان‌

س‌

‌- زید مبلغ یک هزار تومان از خیابان و جاده عمومی تقریبا در یک سال و نیم قبل پیدا کرده بدون علامت و نشانه و جهلا در آن تصرف کرده ولی ظرف این مدت در جستجوی صاحب وجه بوده و او را پیدا نکرده در این صورت تکلیف زید نسبت بوجه مزبور چیست، آیا می‌تواند در تعمیر مسجد محل‌ّ صرف کند یا خیر؟

ج‌

‌- وجه مزبور را باید بنا بر احتیاط بعنوان مظالم عباد به فقیر بدهد و احتیاطا فقیر غیر سیّد باشد و جایز نیست صرف مسجد نماید.

س‌

‌- مالی که انسان پیدا می‌کند اگر نشانه‌ای نداشته باشد که به واسطه آن صاحبش پیدا شود می‌تواند بقصد این که ملک خودش شود بردارد یا نه، و آیا اسکناس از چیزهائی است که نشانه ندارد یا نه؟

ج‌

‌- اسکناس ظاهرا بی‌نشان است مگر علامت مخصوص داشته باشد و در هر حال بنظر حقیر احوط آنست که چنین مالی بعنوان مظالم به فقیر غیر سیّد داده شود.