مجمع المسائل - جلد سوم‌ صفحه 128

خود اعم‌ّ از آب و ملک و باغ و عمارت و احشام و اثاث البیت را به هم‌سرش واگذار کرده و فقط مبلغ هفت هزار تومان مخارج کفن و دفن و عزا برای خود تعیین نموده، خواهشمند است حکم شرعی را اعلام فرمائید. ضمنا با در نظر گرفتن سطح زندگی فعلی، نسبت به هفت هزار تومان مخارج کفن و دفن و عزا که هشت سال و نیم قبل تعیین شده است وظیفه چیست؟ ضمنا یک برگ رو نوشت وصیّت‌نامه مذکوره به حضور مبارک ارسال شد.

ج‌

‌- در فرض سؤال، آن چه از نوشته انتقال نامه بنظر رسید، اگر منظور از واگذاری، صلح باشد، باقی ورثه حق اعتراض ندارند و اگر منظور هبه باشد و اموال موهوبه، بتصرف و قبض هم‌سر خود داده، باز هم باقی ورثه حق اعتراض ندارند و امّا اگر هبه باشد و اموال موهوبه را تا زمان فوت، بتصرف و قبض هم‌سر خود نداده این هبه باطل است و در نزاع موضوعی مرافعه شرعیّه لازم است و امّا نسبت به هفت هزار تومان باید بمقدار قیمت کفن معمولی از آن بردارند و ثلث بقیّه بدست وصی‌ّ به مصرف دفن و خرج عزای موصی برسد و در ما زاد بر ثلث محتاج به امضاء ورثه است.

س‌

‌- چه می‌فرمایید در این مسأله که شخصی روستایی در موقع حیات خود جزئی آب و ملک و خانه گلی و اثاث خانه‌ای که داشته و با آنها زندگی می‌کرده صلح شرعی نموده بدو پسر و عیال خود و در ضمن عقد، شرط کرده، ما دام که زنده است از منافع آن استفاده نماید اکنون دختر متوفّی از ترکه مورد مصالحه ادّعای ارث می‌نماید آیا شرعا حق دارد یا خیر؟

ج‌

‌- در فرض سؤال اگر منظور از شرط، این است که منافع ما دام الحیوة مال خودش باشد این صلح صحیح است و بعد از موت او مال مصالح لهم است و امّا اگر مقصود این است که ما دام الحیوة، مورد صلح، بملک خودش باقی باشد این صلح باطل است و در نزاع موضوعی مرافعه شرعیّه لازم است.

س‌

‌- در مورد پرداخت خسارت، به کارگر اخراجی، توسط هیئت حل‌ّ اختلاف اداره کار و امور اجتماعی اگر صاحب کارخانه راضی نباشد پرداخت خسارت، شرعی است یا خیر و در مورد نقص عضو کارگر، دیه و خسارت به عهده صاحب کارخانه و یا صاحب کار است یا به عهده کارفرما.