مجمع المسائل - جلد سوم‌ صفحه 147

ج

- مفروض سؤال مورد لعان نیست.

س‌

‌- بر فرضی که لعان مورد نداشته باشد به صرف اظهارات زوجین مبنی بر نفی ولد‌- نفی ولد محقّق می‌گردد یا نه؟

و بر فرضی که اظهارات ایشان برای نفی ولد کافی نباشد و آنان علم داشته باشند به این که فرزند از یک رابطه نامشروع متولد شده تکلیف چه خواهد بود؟

ج

- در صورتی که امکان الحاق ولد به آنها باشد نفی ولد محتاج به اثبات است و اگر ثابت نکردند اقرار بر ضرر خودشان حجّت است و بر ضرر غیر حجّت نیست.

شهادت‌

س‌

‌- آیا در شرع مقدس اسلام شاهد در قضیه‌ای که بخواهد در دادگاهی یا پیش حاکم شرع شهادت بدهد بایستی در متن قضیّه بوده و با علم و اطلاع کامل شهادت بدهد و یا می‌تواند در موردی هم که خود شخصا در اصل موضوع نبوده و فقط از فلان کس موضوع را شنیده است به همین اندازه اکتفا کند آیا چنین شهادتی در شرع مقدس اسلام قابل قبول است و در قضاوت اسلامی مؤثّر است یا نه؟

ج‌

‌- شاهد باید در محسوسات دیده و در شنیدنیها شنیده باشد و شهادت بدهد و در غیر این صورت موارد مختلف است. به کتب فقهیّه مفصّله مراجعه نمایید.

س‌

‌- اگر مدّعی یا مدّعی علیه در خصوص اثبات ادعا یا انکار آن، شهودی داشته باشند لیکن قادر به اقامه آن و احضار به محکمه نباشند و تقاضای جلب شهود را به محکمه برای ادای شهادت از حاکم بنمایند آیا از نظر شرعی جلب شهود برای احقاق حق‌ّ و احراز و اجرای عدالت جایز است یا خیر؟

ج‌

‌- اگر فصل خصومت متوقف بر حضور بیّنه نزد حاکم باشد و حاکم، عالم باین باشد که شهادتی در نزد آنها است و امکان شهادت بر شهادت نباشد احضار بیّنه در محکمه جایز است و با عدم علم حاکم و هم چنین امکان شهادت بر شهادت احضار بیّنه جایز نیست.

س‌

‌- شاهد، از طریق دادسرا برای شهادت، احضار شده ولی استنکاف نموده آیا می‌توان او را جلب کرد؟