مجمع المسائل - جلد سوم‌ صفحه 155

س‌

‌- در موارد لوث اگر مدّعی علیه در جواب مدّعی لا ادری بگوید آیا قسامه جاری است یا خیر؟

ج

- در صورتی که لوث محقّق باشد قسامه جاری است و لو در جواب (لا ادری) بگوید.

و اللّه العالم.

قاضی می‌تواند بر طبق علم خود حکم کند

س‌

‌- همان طور که قاضی می‌تواند بعلم خود حکم کند به اطمینان هم می‌تواند حکم نماید یا خیر؟ و در این جهت بین اطمینان حاصل از استفاضه در انساب و اوقاف و مناکح و سایر موارد فرقی هست یا خیر؟

ج

- آن مقدار که مسلم است جواز قضاء بعلم است و حجّت بودن اطمینان مشکل است. بلی در خصوص اوقاف شهرت حجّت است و در انساب و مناکح نیز محتاج بعلم یا حجّت شرعی دیگر است.

س‌

‌- آیا نظریات کارشناسان فنّی که دارای شرائط شهادت نیستند می‌تواند منشأ حکم قرار گیرد و لو این که از نظریه آنان علم حاصل نشود؟

ج

- با نبودن شرائط شهادت قول آنها شرعا حجّت نیست ولی با حصول ظن‌ّ از قول آنها در جنایات، لوث محقّق می‌شود و با حصول علم حاکم شرع می‌تواند به علم خود حکم کند.

س‌

‌- آیا در مورد اعدام - رجم، قاضی و حاکم شرع می‌تواند بعلم خود عمل کند یا خیر؟

ج

- بلی بنظر حقیر حاکم شرع جامع الشرائط می‌تواند بعلم خود عمل نماید.

س‌

‌- علمی که قاضی می‌تواند بر طبقش قضاوت کند آیا شامل اطمینان هم می‌شود یا این که منظور، فقط قطع صد در صد می‌باشد.

ج

- قدر متیقّن، علم است.

س‌

‌- آیا مطالب ضبط شده در نوار، از جمله، در رابطه با روابط نامشروع با این که متهم منکر است و می‌گوید صدای ضبط شده متعلق به من نیست از نظر شرعی، جزء ادلّه محسوب می‌شود یا خیر؟