مجمع المسائل - جلد سوم‌ صفحه 17

تعیین شده و روی ریشه قیمت گذاری شده ولی بچه صورت عمل شود معلوم نکرده است، دستور شرعی را معین فرمائید؟

ج‌

‌- در فرض مسأله اگر مغارسه، در ضمن عقد مزارعه یا عقد دیگری شرط نشده باشد و زارع، اشجاری که مال خودش بوده در زمین مالک غرس کرده، اشجار ملک زارع است و اگر مال مالک بوده و در ملک مالک غرس کرده، اشجار مال مالک است ولی اجرة المثل عمل غارس را باید بدهد و اگر بمال مشترک بین مالک و زارع، خریداری و بعد غرس شده، اشجار مشترک است و اگر شرط شده که اشجار را غرس نماید و بعدا تنصیف شود این شرط محل تأمل است و باید ذکر عمل نمایند و اگر ریشه غیر از اشجار است باید قیمت آن را بزارع بدهد.

س‌

‌- شخصی یک قطعه زمین را با قرارداد کتبی در اختیار شخص دیگر گذاشته به این که در زمین مزبور اشجار غرس نماید و تمام مخارج به عهده غارس باشد و ثمره اشجار بین مالک و غارس بالمناصفه تقسیم شود، پس از بارور شدن اشجار، اختلافی بین مالک و زارع یا غارس پیدا شده، معامله آن دو نفر چه صورت دارد و طریق حل‌ّ اختلاف چگونه می‌باشد؟

ج‌

‌- قرارداد مغارسه بنا بر مشهور باطل است پس در فرض سؤال اگر نهال اشجار ملک مالک بوده به ملکیّت او باقی است و چنانچه غرس به امر یا خواهش او بوده اجرة المثل عمل غارس را باید بدهد و اگر ملک غارس بوده به ملکیت او باقی است و اجرة المثل زمین را باید به مالک زمین بدهد و این در صورتی است که قرارداد بعنوان مغارسه باشد و اگر در ضمن عقدی از عقود لازمه مثل صلح قرارداد نموده‌اند شرح آن را بنویسید تا جواب داده شود و نسبت به اختلافی که دارند مرافعه شرعیّه لازم است.

س‌

‌- پدرم قطعه زمینی داشته که سی و پنج سال قبل داده است به زید بعنوان این که تبدیل به باغ نماید، زید نامبرده تعداد 70 اصله درخت چنار و 5 اصله درخت سیب و یک اصله درخت گردو عمل آورده، بفرمایید آیا زید حقّی به زمین دارد یا فقط به اعیانی خودش حق‌ّ دارد و ضمنا زید نامبرده چاه کنده است و از آب آن استفاده می‌نماید و سبزی کاری می‌نماید و من هیچ گونه رضایت ندارم؟

ج‌

‌- در فرض سؤال، مغارسه باطل است و غارس اگر از مال خود، اشجار غرس کرده،