مجمع المسائل - جلد سوم‌ صفحه 180

مشترک است. بلی اگر پسر با اذن خواهران خود در ملک مشترک عملی انجام داده که باعث زیادی قیمت یا فوائد و منافعی است پسر اجرة المثل عمل خود را می‌تواند مطالبه کند ولی زیادی و منافع حاصله، مشترک بین همه آنها است بحسب سهام آنها از اصل.

س‌

‌- سابق بر این زمینهایی که در دست زارعین بوده ارزش و قیمتی نداشت و اگر کسی فوت می‌کرد آن زمین رعیّتی را فرزندان او تصرف و یا مالک به دیگری واگذار می‌کرد، فعلا چون قیمت پیدا کرده زمین رعیّتی را بعنوان حق تصرف و یا دست دارمی و یا کارافی مبلغ زیادی بین خودشان خرید و فروش می‌نمایند ولی اصل ملک مال مالک است، در این صورت اگر پس از فوت شخص، دختری هم بین ورثه او باشد از این ملک ارث می‌برد یا نه؟

ج

- در فرض مسأله آن چه را که زارع ذی حق باشد بعد از موت بین همه ورثه حسب السّهم باید تقسیم شود.

س‌

‌- زنی که در موقع زاییدن فوت نماید و بچّه او هم بمیرد و آن زن پدر و مادر دارد ما ترک آن زن تمامی به شوهرش می‌رسد و یا به پدر و مادر و مهریه آن زن هم به پدر و مادرش می‌رسد یا خیر و شوهر می‌تواند از اثاثیه او بفروشد و قرض او را بدهد یا نه؟

ج

- در فرض مسأله ابتداء قروض از اصل ترکه خارج می‌شود و اگر طفل زنده بدنیا آمده و بعد مرده شوهر چهار یک ترکه را از مهر و غیره طلب دارد و پدر و مادر هر یک شش یک می‌برند و بقیّه مال اولاد است و پس از مردن اولاد سهم آنها به پدر و مادر می‌رسد و اگر طفل مرده بدنیا آمده و این زن غیر او اولاد نداشته باشد نه از این شوهر و نه از شوهر دیگر نصف ترکه مال زوج و ثلث ترکه مال مادر است و بقیه مال پدر، اگر مادر حاجب نداشته باشد و اگر مادر حاجب داشته باشد سدس مال مال مادر است و بقیه مال پدر و حاجب عبارت از دو برادر یا چهار خواهر و یا یک برادر و دو خواهر ابی یا ابوینی میّت است.

س‌

‌- زنی آب و ملکی داشته مصالحه کرده به اولاد خودش ما دام الحیوة مسلوب المنافع سپس آن را اجاره داده به اولادش بمبلغ معیّن و در اجاره نامه مدتی معیّن نشده بلکه فقط مقدار مال الاجاره معیّن است و در ضمن یک نفر از دختران آن صلح کننده فوت شده که اجاره نامه هم به نام همان متوفّات نوشته شده و وارث شخص متوفّات منحصر به یک نفر ولد