مجمع المسائل - جلد سوم‌ صفحه 2

مراجعه نمود، بعد از اصلاح ضبط، تذکر دادم که ضبط شما را اصلاح کردم و حاضر است، لکن او در آمدن مسامحه کرد تا اموال مغازه مرا کلّا به سرقت بردند، با این که در نگهداری مال او مانند مال خودم کوتاهی نکردم و درب مغازه هم قفل بوده و هیچ گونه شرطی هم ما بین ما نبوده، آیا شرعا من مسئول مال او هستم یا نه؟

ج‌

‌- در صورتی که در حفظ آن کوتاهی نکرده‌اید و شرط ضمان علی کل‌ّ حال هم، در ضمن عقد لازمی نشده باشد ضامن نیستید و در نزاع موضوعی مرافعه شرعیّه لازم است.

تعدّی و تفریط

س‌

‌- مقصود از تعدّی و تفریط چیست؟

ج‌

‌- مقصود از تعدّی آن است که مستودع تصرّفاتی را که از طرف مالک مجاز نباشد در ودیعه انجام دهد مثل آن که لباس را به پوشد و فرش را جهت استفاده پهن کند و یا حیوان سواری را سوار شود. بلی در صورتی که حفظ ودیعه موقوف به این گونه تصرّفات باشد مانعی ندارد و تعدّی محسوب نمی‌شود و مقصود از تفریط آن است که در حفظ ودیعه اهمال و مسامحه نماید مثل آن که ودیعه را در محلّی که حرز نیست بگذارد و یا مثلا حیوان را آب و علف ندهد و یا مثلا پارچه و لباس پشمی را در تابستان به جهت محفوظ ماندن آن از بید، باز و پهن نکند.

مودع و مستودع باید بالغ و عاقل باشند

س‌

‌- آیا در مودع و مستودع بلوغ و عقل شرط است یا خیر؟

ج‌

‌- بلی، در هر یک از مودع و مستودع بلوغ و عقل شرط است. پس ودیعه گذاردن نزد غیر بالغ و مجنون صحیح نیست و هم چنین قبول ودیعه از غیر بالغ و مجنون صحیح نیست.

س‌

‌- اگر مالی را نزد طفل و یا مجنون امانت بگذارند و آن مال تلف شود و یا طفل و مجنون آن مال را اتلاف کنند ضامن می‌شوند یا خیر؟

ج‌

‌- اگر مال تلف شود طفل و مجنون ضامن نمی‌شوند بلکه به اتلاف هم اگر ممیّز نباشند بنا بر وجه قوی ضامن نمی‌شوند چون مودع سبب و اقوی است.