مجمع المسائل - جلد سوم‌ صفحه 21

س‌

‌- آیا تزویج یا طلاق بچّه غیر بالغ نافذ است یا خیر و آیا می‌تواند خود را اجیر کسی نماید یا خیر؟

ج‌

‌- تزویج و طلاقش نافذ نیست و حق‌ّ این که خود را اجیر نماید ندارد و نیز نمی‌تواند عامل در مضاربه یا مزارعه یا مساقات و غیر اینها شود.

س‌

‌- آیا بچّه غیر بالغ می‌تواند مباحات را حیازت نماید و مالک آن شود یا خیر؟

ج‌

‌- بلی می‌تواند و با نیّت تملّک، مالک می‌شود و نیز اگر به اقرار جعاله (قرار دادن عوضی، بر عمل حلال مقصود) عملی انجام دهد مالک جعل (عوض عمل) هم می‌شود هر چند ولی‌ّ هم به او اذن نداده باشد چه در حیازت مباحات و چه در جعاله، لکن استحقاق عوض در جعاله در صورتی است که عامل، عمل را به جهت عوضی که برای آن قرار داده شد انجام دهد و محرّک او همان عوض مقرّر، باشد، پس اگر بچّه غیر بالغ عمل را انجام دهد بدون اطلاع از این که در مقابل عمل، عوضی قرار داده شد استحقاق عوض ندارد.

س‌

‌- ولایت تصرف در مال بچه غیر بالغ و سرپرستی و نظارت در مصالحش با چه کسی است؟

ج‌

‌- ولایت، با پدر و جدّ پدری بچّه است و اگر آنها نباشند با کسی است که از طرف یکی از آنها قیّم، قرار داده شده باشد و در صورت نبودن قیّم، ولایت با حاکم شرع است.

س‌

‌- آیا در صورت نبودن پدر و جدّ پدری و قیّم، مادر یا جدّ مادری یا عمو مثلا ولایت دارند یا خیر؟

ج‌

‌- نه مادر و نه جدّ مادری و نه برادر و نه عمو و نه دائی، هیچ یک، ولایت ندارند. بلی در صورت نبودن حاکم شرع ولایت با عدول مؤمنین است و با نبودن آنها با موثقین از مؤمنین.

س‌

‌- آیا در ولایت پدر و جدّ پدری عدالت شرط است یا خیر؟

ج‌

‌- شرط نیست، پس اگر فاسق هم باشند ولایت دارند لکن اگر برای حاکم شرع خیانت پدر یا جدّ پدری ظاهر شد، آنها را عزل می‌کند و مانع از تصرفاتشان در اموال طفل می‌شود.

س‌

‌- آیا ولایت پدر و جدّ پدری در عرض هم ثابت است یا ولایت جدّ پدری در صورت نبودن پدر است؟