مجمع المسائل - جلد سوم‌ صفحه 231

دیه می‌خواهد حکم مسأله را بیان فرمائید.

ج

- از قضیّه شخصیّه اطلاع ندارم، بطور کلّی اگر سبب صدمه مستند به زن بوده دیه بر کسی نیست ولی اگر مستند به موتور سوار بوده باید دیه را بدهد و در صورت شک، احتیاط، تصالح است و با فرض نزاع موضوعی مرافعه شرعیّه لازم است.

س‌

‌- این جانب ولی‌ّ صغار و جدّ پدری آنها هستم و صغار عبارتند از دو دختر یکی سه ساله و دیگری یک ساله، پدر آنها در اثر تصادف ماشین فوت نموده و شخصی که سبب قتل گردیده مبلغ هفتاد و هفت هزار تومان به این جانب داده و رضایت گرفته و حال که تحقیق کرده‌ام می‌گویند بیشتر باید بدهد و حق‌ّ صغار را ضایع کرده‌اند، مادر صغار هم رضایت نداده مرقوم فرمائید که تصادف سهوی دیه آن چقدر می‌شود و مادر صغار از دیه حق دارد یا خیر و تکلیف این جانب چیست؟

ج

- در فرض سؤال دیه یک مرد مسلمان بنا بر این که بخواهند درهم (پول نقره) بدهند ده هزار درهم که پنج هزار و دویست و پنجاه مثقال صیرفی که بیست و چهار نخود است می‌باشد و هر مثقالی از آن پول نقره باید مسکوک باشد و در موضوع قتل اگر راننده از جهت رانندگی تقصیری نداشته و ماشین از باب اتفاق چپ شده و سرنشین آن کشته شده چیزی بر راننده نیست ولی اگر تقصیر داشته باید دیه مقتول را به مقداری که ذکر شد بپردازد و در این صورت اگر ولی‌ّ مقتول مسأله و مقدار دیه را می‌دانسته و با این حال به کمتر راضی شده نسبت به حق خود اشکال ندارد و نسبت بحق‌ّ صغار و بقیّه کبار ورثه که رضایت نداده‌اند صحیح نیست و امّا اگر از باب ندانستن مسأله و مقدار دیه بوده این رضایت فایده ندارد و جانی باید تمام دیه را بدهد و اگر مورد شبهه بوده که آیا راننده تقصیر داشته یا نه و از این راه به صلح و تراضی این مبلغ را به اولیاء مقتول داده نسبت به سهم پدر و مادر و دو صغیر و کسانی که از طرف آنها وکیل یا ولی‌ّ بوده اشکال ندارد و مادر صغار از دیه مانند بقیّه اموال متوفّی ارث می‌برد.

س‌

‌- در جاده‌های خارج شهر که وسائط نقلیّه با سرعت حرکت می‌کنند اگر راننده‌ای به منظور سبقت غیر مجاز از وسیله نقلیّه جلوی خود و با سرعتی بیش از حدّ مجاز دفعة و بطور ناگهانی از مسیر مجاز خود که سمت راست جاده است خارج شد و به سمت