مجمع المسائل - جلد سوم‌ صفحه 247

دست داده، شاگرد راننده که برادر من است دچار این نقصها شده 1‌- پای چپ او از مقدار چهار انگشت زیر زانو قطع گردیده 2‌- پای راست او از استخوان ران شکسته 3‌- انگشت شست دست چپ او بریده و امکان دارد تا آخر هم نتواند شست خود را باز کند 4‌- نصف گوش چپ او و طرف راست صورت او از چانه تا پیشانی بریده، مستدعی است دیه هر یک از اینها را بیان فرمائید.

ج

1‌- دیه قطع یک پا بطور کلّی پانصد مثقال هجده نخودی طلای سکه دار است و برای قطع مقداری از پا باید تفاوت قیمت شخص سالم و ناقص به این نقص، در فرض عبد بودن او را بدهد. 2‌- دیه شکستن استخوان صد مثقال شرعی طلای مسکوک است.

بلی اگر شکستگی پا کاملا خوب شود و عیبی در آن باقی نماند دیه آن هشتاد مثقال شرعی طلای مسکوک است. 3‌- دیه انگشت مزبور اگر شل‌ّ شود و حرکت و سکون آن در اختیار او نباشد شصت و شش مثقال شرعی و 12 نخود طلای مسکوک است. 4‌- دیه قطع نصف گوش دویست و پنجاه مثقال شرعی طلای مسکوک است و دیه بریدگی صورت اگر کمی از گوشت بریده شده که خون آمده دو شتر و اگر عمق بریدگی زیاد باشد ولی به پرده سفید نازک روی استخوان نرسیده سه شتر دیه آن است و اگر به آن پوست رسیده چهار شتر و اگر آن پوست را بریده و روی استخوان نمایان شده پنج شتر دیه آن است.

س‌

‌- راننده ماشین در خیابان شهر در حال سیرش به پسر بچه‌ای زده و استخوان پای بچه شکسته و بچه هم ولی‌ّ ندارد و شخص دیگر او را بزرگ کرده و سرپرست او است و راننده تعهد کرده خسارات پای بچه از جهت معالجه دکتر و دارو همه را بپردازد و امید بهبودی پای بچه به زودی هست در این صورت علاوه بر خساراتی که راننده می‌پردازد دیه هم باید بدهد یا نه و بر فرض وجوب دیه چقدر باید بدهد؟

ج

- دیه شکستن استخوان پا اگر معیوب شود به طلا صد دینار است و اگر کاملا سالم و بی‌عیب شود هشتاد دینار و هر دیناری هجده نخود است و فرقی در دیه بین بزرگ و بچه نیست و در جراحات از سمحاق به بالا علاوه بر دیه مخارج دیگر را جانی ضامن نیست و در سمحاق و پائین‌تر از سمحاق در اجرت طبیب بین جانی و مجنی‌ّ علیه مصالحه شود و در صورتی که جنایت خطائی، از موضحه به بالا باشد دیه بر عهده عاقله است و سمحاق به