مجمع المسائل - جلد سوم‌ صفحه 248

جراحتی می‌گویند که عمق آن به پرده نازک روی استخوان برسد ولی آن را پاره نکند و چنانچه آن پرده نازک نیز پاره شود و استخوان واضح شود آن را موضحه گویند.

س‌

‌- ساق پای پسر هفت ساله شخصی در اثر تصادف ماشین شکسته و مبلغی برای معالجه به جرّاح داده و مبلغی نیز خرج مریض خانه نموده است آیا مخارج مزبور را می‌تواند از راننده ماشین بگیرد یا خیر و ضمنا دیه آن را می‌تواند مطالبه کند یا نه و دیه آن چه مقدار است و اگر رضایت ندهد راننده مدتی حبس می‌شود بنا بر این رضایت بدهد یا خیر؟

ج

- در مورد سؤال اگر فقط استخوان شکسته دیه آن ده شتر یا صد مثقال شرعی طلای مسکوک است و اگر جراحت هم وارد شده باید خصوصیات جراحت وارد شده معلوم گردد تا جواب داده شود و اگر طرفین تراضی نمایند که مبلغی راننده به مجنی‌ّ علیه بدهد تا او هم ذمّه او را بری نماید و هم رضایت بدهد که از حبس نجات پیدا کند اشکال ندارد بشرط آن که صرفه صغیر مراعات شود.

س‌

‌- جراحات گوش و بینی و لب بصورت حارصه و دامیه و متلاحمه از مصادیق جراحات سر و صورت می‌باشد و باید طبق قاعده جراحات سر و صورت دیه آن معیّن شود و پا این که چون این اعضاء دارای عنوان خاص می‌باشند از قاعده مذکوره خارج و بایستی تعیین ارش شود؟

ج

- هر چند اعضاء مذکوره عنوان خاص دارند و برای قطع یا خرم آنها دیه تعیین شده لکن از مصادیق جراحات سر و صورت هستند و احکام حارصه و مراتب بعد بر آنها جاری است.

س‌

‌- أولا قاعده کلیّه‌ایست در دیات زن که برابر مرد است تا به ثلث دیه کامله برسد و در بعض روایات آن ذکر تساوی موضحه هم شده است، ثانیا قاعده دیگری است در کسر استخوان و رض‌ّ و فک‌ّ و موضحه آن که به نسبت دیه عضو ذکر دیه شده است که ظاهر آن دیه عضو بر حسب دیه شخص مجنی‌ّ علیه می‌باشد و همین طور در مواردی ربع دیه عضو و امثال آن گفته شده است در نتیجه در موارد کمتر از ثلث، حاصل دو قاعده متفاوت می‌شود کدامیک مقدّم است مثلا بنا بر قاعده اوّل شکستگی استخوان بازوی زن یک دهم دیه کامله مرد است و بنا بر قاعده دوّم یک بیستم دیه کامله مرد می‌شود؟