مجمع المسائل - جلد سوم‌ صفحه 257

س‌

‌- دیه ضربه مغزی که بطور موقّت بیهوش شده یا بدون بی‌هوشی است ولی بدون تورّم و تغییر رنگ و جراحت بوده چیست آیا کم و زیادی مدت بی‌هوشی فرق دارد؟

ج

- برای بی‌هوشی دیه‌ای در شرع انور تقدیر نشده ولی چنانچه طرفین بر عمل به دستور حاکم شرع جامع الشرائط تراضی نمایند کمال احتیاط است.

س‌

‌- گلوله از جلو به آلت رجولیت شخصی اصابت کرده و از وسط آلت بیرون آمده و از میان گوشت و پوست و رگ و بیضتین عبور نموده و رگ یکی از بیضه‌ها را آسیب رسانده به طوری که پس از معالجه کوتاه‌تر از دیگری شده و از جانب داخل ران میان گوشت فرو رفته و از الیه بیرون آمده است دیه آن چیست و آیا ران راست و چپ از حیث مقدار دیه فرق دارد یا نه؟

ج

- در فرض سؤال اگر جرح وارد بر اعضاء مذکوره موجب شلل آنها شده باشد دو ثلث دیه هر عضو دیه آنست و اگر موجب شلل نباشد در هر یک از جراحات مذکوره وارد بر آلت رجولیت و بر ران راست و بر بیضتین صد دینار طلای مسکوک هیجده نخودی که عشر دیه نفس است دیه لازم است و در نقصی که وارد بر بیضه شده ارش لازم است یعنی مجروح فرض می‌شود عبد و قیمت صحیح و معیب آن ملاحظه می‌شود و تفاوت بین دو قیمت ارش آن است و فرقی بین ران راست و چپ نیست و احتیاط به مصالحه ترک نشود.

س‌

‌- در جرح خطائی وارد بر زن هر گاه موضحه و بالاتر باشد مانند مرد دیه بر عاقله و در کمتر از موضحه در مال جانی است یا با مرد تفاوت دارد؟

ج

- مانند مرد است و تفاوت ندارد.

س‌

‌- بین سه نفر نزاعی واقع شده و بنا به تشخیص دکتر از ضربت دو نفر جمجمه یکی دیگر یعنی نفر سوّم ضربت دیده و در باطن، استخوان جمجمه شکسته، معین فرمائید أولا تشخیص دکتر مورد قبول است یا خیر و ثانیا بر فرض قبول، دیه برای هر یک از ضاربین چه اندازه می‌باشد؟

ج

- دیه کسر جمجمه در صورتی که به معالجه خوب شود ده شتر است و قول طبیب حاذق مورد اطمینان طریق ثبوت موضوع است و در صورت حصول کسر بضرب یکی از دو نفر معین، دیه بر او است و در صورت حصول کسر بضرب هر دو یا شک باید هر دو مشترکا ده شتر بدهند