مجمع المسائل - جلد سوم‌ صفحه 258

س‌

‌- شخصی گلوله از جلو بران او اصابت کرده و نزدیک استخوان مانده و به واسطه عمل جرّاحی هم بیرون نیامده و هنوز در ران او است اگر به پوست سفید روی استخوان رسیده دیه‌اش چه مقدار است و اگر نرسیده چه مقدار می‌باشد و نیز به سر انگشت سبّابه دست راستش گلوله اصابت نموده و مقداری از گوشت آن را برده است مقدار دیه آن را تعیین فرمائید.

ج

- جرح وارد بر ران اگر به پرده سفید روی استخوان نرسیده یک شتر و نصف دیه آن است یا پانزده دینار طلای مسکوک و اگر رسیده و آن را پاره نکرده دو شتر یا بیست دینار و اگر آن را نیز پاره نموده و استخوان نمایان شده دو شتر و نصف یا بیست و پنج دینار و در مفروض سؤال اگر جرح مزبور موجب نقصی در پا شود ارش باید بدهد و امّا جرح وارد بر سر انگشت سبّابه اگر کمی از گوشت آن را برده باشد دیه آن یک پانزدهم شتر است یا دو ثلث دینار و اگر زیادتر برده ولی به پوست نازک روی استخوان نرسیده یک دهم شتر یا یک دینار دیه آن است و احتیاط به مصالحه ترک نشود.

س‌

‌- دو نفر با هم نزاع نموده و فک‌ّ پائین یکی به وسیله مشت دیگری بیرون آمده چقدر باید دیه بدهد؟

ج

- در فرض سؤال اگر موجب نقص در جویدن غذا یا عیب دیگر شود جانی باید ارش یعنی تفاوت بین صحیح و معیب را بدهد و چون تعیین ارش فعلا در خارج مورد اشکال است طرفین باید مصالحه و تراضی در تعیین مقدار آن بنمایند.

س‌

‌- شخصی کاسب در مغازه خود نشسته بوده و دیگری از روی عمد با داشتن کینه قبلی به مغازه وی وارد شده و بدون هیچ گونه گفتگو و دلیلی بر آن شخص کاسب حمله کرده و او را مضروب می‌نماید به طوری که در اثر ضربات وارده بر وی، یک دنده پهلوی او و یک دندان مشار الیه شکسته می‌شود، خواهشمند است حکم دیه وارده را طبق موازین شرع بیان فرمائید.

ج

- دیه هر یک از دنده‌هایی که محاذی قلب است بیست و پنج دینار است و دیه بقیه دنده‌ها هر یک ده دینار و دیه دوازده دندان جلوی که شش دندان بالا و شش دندان پائین باشد هر یک پنجاه دینار و هر دینار یک مثقال شرعی طلای مسکوک است و هر مثقال