مجمع المسائل - جلد سوم‌ صفحه 267

طبیب متخصّص نمایید در صورتی که در دسترس باشد بهتر است.

مخارج معالجه و سایر هزینه‌های ناشی از جراحات بر کیست؟

س‌

‌- در جراحات وارده خطائی مخارج معالجه مانند اجرت طبیب و غیره بر عاقله است یا خیر و در این جهت فرقی بین مراتب جرح مانند موضحه و ما فوق و ما دون آن هست یا نه و نیز در صورت عمد یا شبه عمد مخارج مذکوره بر جانی واجب است یا خیر؟

ج

- در موردی که جرح از سمحاق کمتر باشد چنانچه خطائی است نسبت به مخارج مذکوره احوط مصالحه جانی با مجنی‌ّ علیه است و در غیر این مورد این گونه مخارج به عهده خود مجنی‌ّ علیه است و سمحاق جرحی است که به پرده نازک روی استخوان رسیده ولی آن را پاره نکرده باشد.

س‌

‌- آیا جانی غیر از دیه، زیانهای حاصله در اثر جراحتهای وارده را لازم است به مجنی‌ّ علیه بپردازد مانند هزینه محاکمه و از کار و کاسبی افتادن و غیره یا خیر؟

ج

- جانی، زائد بر دیه مقرّره را، شرعا ضامن نیست.

جنایات و جرائم صبی‌ّ

س‌

‌- در جنایت صبی، عمدا یا خطاء، در مواردی که دیه کمتر از دیه موضحه است چه جروح و شجاج و چه تغییر رنگ و تورّم، به وسیله ضربه، آیا دیه بر صبی‌ّ است، و بعد از بلوغ باید بپردازد یا بر عاقله است؟

ج

- در فرض مسأله، که دیه، کمتر از موضحه است، عاقله، برائت ذمّه دارد.

س‌

‌- آیا محافظت اولیاء و عدم آن و اذن ولی‌ّ و عدم اذن ولی‌ّ در جنایات صبی‌ّ و مجنی‌ّ علیه بودن صبی‌ّ، از نظر هدر بودن یا کم و زیادی دیه، اثری دارد و ضمان را متوجّه اولیاء می‌نماید یا خیر؟ (در صورتی که از قبیل اقوائیّت سبب از مباشر نباشد و اذن رکوب مثلا در موارد مفسده نباشد)

ج

- جنایات صبی‌ّ، مطلقا، بجز مورد کمتر از موضحه، حکم خطاء را دارد و دیه آن بر عاقله است مگر این که تشخیص داده شود که جنایاتی که وارد می‌کند یا بر او وارد می‌شود