مجمع المسائل - جلد سوم‌ صفحه 268

ولی‌ّ سبب آن است که در این صورت ولی‌ّ ضامن است و الّا ضامن کسی است که جنایت را وارد کرده و سبب شده است.

س‌

‌- بچه‌های غیر بالغ و ممیز مرتکب جرائمی از قبیل سرقت و یا سایر گناهان کبیره می‌شوند، آیا تنبیه بدنی (تعزیر) آنان به نحوی که موجب دیه شود در محکمه جایز است یا خیر؟ ضمنا تعزیر فوق، بعنوان حق اللّه در حق آنان اجراء می‌شود؟

ج

- بچّه مطلقا در مرتبه اوّل و دوّم از سرقت، تأدیب یا تعزیر ندارد ولی جواز تهدید او بعید نیست و بعد از هفت سالگی، در مرتبه سوّم چنانچه هر مرتبه شرعا ثابت شده باشد سر انگشتان دست راست او را می‌تراشند تا خون بیرون آید و احوط آنست که این امر را در مرتبه پنجم اجراء کنند.

س‌

‌- الصبی‌ّ الممیّز اذا فعل خطأ ما یوجب الدّیه کقتل نفس او غیر ذلک فهل علیه او علی ولیه الدّیه او لا دیة و لو فعله عمدا فحکمه کالخطاء ام لا و إن کان الفاعل صبیّا غیر ممیّز فما حکمه؟

ج

- دیته علی العاقلة سواء قتل عمدا او خطاء و اذا کان غیر ممیّز فان فعله لمسامحة الولی‌ّ فی حفظه عن ذلک بحیث یستند فعله عرفا إلی الولی یجب علیه الدّیة و الّا فلا دیة.

س‌

‌- در جنایات اطفال نابالغ، آیا مجنی‌ّ علیه می‌تواند ولی‌ّ قهری طفل، مانند پدر و جدّ را به محاکمه بکشاند و با فرض انکار ولی‌ّ او را سوگند بدهد یا خیر؟

ج

- اگر مجنی‌ّ علیه، مدّعی علم ولی‌ّ صغیر، به جنایت صغیر باشد و ولی‌ّ انکار علم کند، مجنی‌ّ علیه می‌تواند ولی‌ّ را بر نفی علم قسم دهد.

س‌

‌- دیه جرائم عمدی اطفال را که از نوع خطاء محسوب است بایستی یک ساله به مصدوم بپردازند یا سه ساله؟

ج

- فرق بین دیه‌ای که عاقله برای صبی‌ّ می‌پردازد و سایر دیات نیست.

س‌

‌- بچه نابالغ صدمه جانی یا مالی به کسی می‌رساند ولی‌ّ آن بچه ضامن است یا نه؟ و هم چنین اگر دیوانه صدمه‌ای به کسی بزند تکلیف چیست؟

ج

- بچه اگر ممیّز باشد و صدمه مالی و یا جانی کمتر از موضحه به کسی وارد کند خود او ضامن است و اگر صدمه جانی موضحه و بالاتر باشد دیه بر عاقله بچه است، و اگر