کتابخانه بالقرآن

مجمع المسائل - جلد سوم‌ صفحه 274

صفحه 274

س‌

‌- دیه خطائی را عاقله در چه مدتی باید بپردازد؟

- در ظرف سه سال به این نحو که در آخر هر سالی ثلث دیه را بدهد.

س‌

‌- آیا فقیر هر گاه داخل در عاقله باشد با غنی فرق دارد یا خیر؟

- بر فقیر تحمّل دیه واجب نیست.

س‌

‌- آیا میزان در فقر زمان وقوع جنایت است یا وقت وجوب اداء؟

- میزان وقت وجوب اداء دیه است.

س‌

‌- کیفیّت تقسیم دیه بر عاقله را بیان فرمائید.

- بر حسب طبقات ارث توزیع می‌شود یعنی آباء و اولاد و اگر نبودند اجداد و برادران ابوینی یا ابی و اولاد آنان و اگر نبودند اعمال و اولاد آنان و همین طور نسبت به سایر طبقات.

س‌

‌- شخصی در تهران با ماشین تصادف کرده و از بین رفته است در شهر خودش یک برادر کبیر و چند پسر صغیر دارد و فعلا دسترسی به آنها نیست حالا راننده ماشین طریق مصالحه را پیش گرفته و فعلا بازداشت حکومت جمهوری اسلامی است، آیا دیه باید بدهد و بر فرض که دیه بدهد چه کسی باید بگیرد و اگر مصالحه کنند با که مصالحه کنند؟

- در فرض سؤال که قتل خطاء واقع شده دیه بر عاقله قاتل است و در صورتی که آنها عاجز از پرداخت دیه باشند نظر به این که مرتبه ثانیه و ثالثه ندارد دیه باید از بیت المال داده شود و چون طرف صغیر است دادگاه موظف است که به عاقله اخطار نماید با تمکّن دیه را بپردازند و مصالحه مورد ندارد.

س‌

‌- در قتل خطائی محض که با اقرار جانی به اثبات برسد بنا بر آن چه در کتب فقهیّه و قانون ذکر شده، دیه به عهده جانی است، بفرمایید در صورتی که جانی، قادر بر پرداخت دیه نباشد چه حکمی دارد، آیا اقارب او یا عاقله باید بپردازند و یا از بیت المال باید پرداخت شود یا این که با اثبات اعسار فعلی، بر ذمّه او باقی می‌ماند تا تمکّن پیدا کند.

- در فرض سؤال چنانچه به اقرار ثابت شود، دیه، نه بر عاقله است و نه بر بیت المال و حکم سایر دیون را دارد، اگر قدرت دارد کار کند و بتدریج بپردازد و گر نه از مردم استمداد نماید و اگر متمکّن از این نحو هم نباشد چیزی بر او نیست و معذور است.