مجمع المسائل - جلد سوم‌ صفحه 283

و قدر متیقّن، آن است که باید از جنس پنبه و از یمن، به کیفیّت معموله سابق باشد.

س‌

‌- اگر جانی، یکی از دیات ششگانه را اختیار کرد و بدست آوردن عین آن مشقّت دارد آیا انتقال، به قیمت همان عین می‌شود یا این که باید یکی دیگر از اعیان پنچگانه دیگر را تحصیل کرده و بپردازد؟

ج

- در صورت مفروضه، باید فرد دیگری را اختیار کند و ممکن است با رضایت طرفین توافق بر قیمت یکی از آنها بنمایند.

س‌

‌- هر گاه کسی قاتل را از دست ولی‌ّ دم رها کند آیا احضار قاتل شرعا بر رها کننده واجب است یا خیر؟

ج

- در مورد سؤال لازم است رها کننده قاتل را احضار کند یا آن که دیه قتل را بدهد هر چند قتل عمدی باشد.

س‌

‌- شخصی کنار خیابان زیر زمینی کنده بدون دیوار، بنده که نابینا هستم افتادم داخل زیر زمینی دستم شکسته و لطمه‌های دیگری هم بر من وارد شده، دستم را تا پنجه گچ گرفته‌اند، حکم تیمّم کردن را بیان فرمائید و نیز آیا طبق موازین اسلام شخص صاحب زیر زمین ضامن خسارات می‌باشد یا خیر؟

ج

- در فرض سؤال تیمم دست شکسته را از روی باند انجام دهید و اگر باند نجس است پارچه پاکی روی آن ببندید و بعد تیمم کنید و راجع به افتادن در سرداب، اگر حفر سرداب در محل مزبور معرض افتادن بوده و لازم بوده بحسب عرف که محصور شود و یا چیزی که مانع افتادن باشد در آنجا گذاشته شود و او انجام نداده در این صورت صاحب سرداب تقصیر کرده و باید از عهده خسارات برآید در غیر این صورت کسی مسئول نیست و در عین حال اگر صاحب سرداب می‌تواند به شما کمک کند احسان است و در نزاع موضوعی مرافعه شرعیّه لازم است.

س‌

‌- اشخاصی که اطفالشان را سر راه می‌گذارند چه صورت دارد آیا در صورت تلف شدن اطفال مزبور دیه بر عامل تعلق می‌گیرد یا خیر؟

ج

- عمل مزبور جایز نیست و در صورت تلف یا وارد آمدن نقص به بدن آنها عامل ضامن دیه است مگر آن که نقص یا اتلاف از مکلّف مختاری صادر شود که در این صورت