مجمع المسائل - جلد سوم‌ صفحه 284

مباشر ضامن است و اگر از ممیّز غیر بالغ صادر شود دیه بر عاقله است.

س‌

‌- بر معلّمی که می‌خواهد شاگردانش پیشرفت کنند اگر صلاح بداند و کتک بزند دیه واجب می‌شود یا نه و هم چنین در باره پدر و مادر؟

ج

- پدر در صورتی که صلاح بداند جایز است فرزند را تأدیب نماید و لکن نه به مقداری که موجب دیه شود و اگر تأدیب او باعث دیه شود واجب است دیه را به اولاد بدهد و هم چنین است حکم مادر و معلّم در تأدیب با اذن پدر، امّا بدون اذن پدر تأدیب آنها جایز نیست.

س‌

‌- شخصی در تصادف با ماشین کشته می‌شود ورثه مقتول عبارت از یک مادر و یک عیال است که حمل دارد و مبلغی از طرف قاتل که راننده ماشین است به ورثه مقتول داده شده و آنان رضایت داده‌اند آیا آن مبلغ عنوان دیه را دارد یا نه؟

ج

- بلی حکم دیه را دارد.

س‌

‌- خون بها جزء میراث میّت است که باید بین ورثه درجه اول تقسیم شود و یا حکم دیگری دارد؟

ج

- دیه قتل از ترکه مقتول محسوب است و ورثه از او ارث می‌برد. بلی متقرب بأم‌ّ از دیه ارث نمی‌برد.

س‌

‌- اگر بنده به کسی بگویم برو فلانی را بزن و او مخیّر در انجام عمل باشد و مجبور نباشد و آن شخص هم برود و او را مورد ضرب قرار بدهد به طوری که دندان و جای دیگر بدنش خون آلود شود دیه او به عهده آمر است یا ضارب؟

ج

- در فرض سؤال دیه بر عهده کسی است که مباشر در زدن است و آمر نیز معصیت کرده بلکه در بعض موارد جنایت، حبس دارد.

س‌

‌- ماشین می‌زند به یک نفر چرخ سوار و یا پیاده و او هم می‌خورد به دیگری و هر دو به زمین می‌خورند و کشته می‌شوند در این صورت دیه دو نفر بر راننده است یا نه؟

ج

- دیه هر دو بر راننده است اگر عمد و یا شبه عمد باشد و بر عاقله است اگر خطای محض باشد و بر هیچ یک نیست اگر تقصیر از مقتول باشد.

س‌

‌- دو نفر از عشایر از دو طایفه با یکدیگر نزاعی نموده بودند سپس یک نفر از آنها میان طایفه خود رفته و بیست مرد مسلح از یک فرسخی با خود همراه آورده و چادرهای