مجمع المسائل - جلد سوم‌ صفحه 285

طرف منازعه قبلی را که فقط سه نفر در آنها بوده هدف گلوله قرار داده و یک نفر مرد مصلح بین این سه نفر را مقتول نموده‌اند دیه مقتول مصلح با کیست و یا اصلا دیه ندارد؟

ج

- در فرض مسأله شخص مقتول دیه دارد و بین اشخاصی که طرف احتمال باشند که گلوله آنها اصابت کرده تقسیم می‌شود که هر چند نفر باشند هر یک سهم باید بدهد.

س‌

‌- باربری یک شاخه آهن به دوش دارد که فردی در حال دویدن خود را به آهن محموله می‌زند و تلف می‌شود آیا دیه دارد یا نه؟

ج

- در مواردی که اعلام و آگهی خطر لازم است اگر بار بر اعلام لازم را بعمل آورده باشد و مع ذلک شخص مصدوم خود را به آهن زده باربر ضامن نیست.

س‌

‌- اگر آموزگار دانش آموز خود را کتک بزند به طوری که دیه بر او واجب شود حالا آموزگار بخواهد دیه را به او بدهد و او بگوید به شما بخشیدم از گردن آموزگار ساقط می‌شود یا نه؟

ج

- اگر مضروب بالغ باشد و ببخشد دیه ساقط می‌شود.

س‌

‌- در قتل خطائی که دیه بر عاقله است اگر خود قاتل یا پدرش زمینی را بعنوان خون بها به ورثه مقتول بدهد و رضایت نامه از آنان بگیرد اوّلا چون دیه را عاقله نداده دیه شرعی محسوب است یا نه؟

ثانیا اگر قیمت آن زمین کمتر از خون بهای شرعی یا زیادتر از آن باشد اما با تراضی طرفین بوده در این صورت نیز دیه شرعی محسوب است یا نه؟

ثالثا آیا ولی‌ّ مقتول می‌تواند به کمتر از دیه شرعی با قاتل مصالحه نماید خصوصا اگر مقتول فرزند صغیر هم داشته باشد یا نه؟

رابعا آیا زوجه مقتول از زمین مزبور که بعنوان خون بها داده شده ارث می‌برد یا نه؟

ج

1‌- اگر بقصد دیه و ابراء ذمّه قاتل بدهند دیه است و ذمّه آنها بری‌ء می‌شود.

2‌- با فرض این که مصالحه کرده باشند صحیح است.

3‌- بلی می‌تواند به کمتر مصالحه نماید و اگر صرفه صغیر باشد ولی‌ّ شرعی صغیر می‌تواند سهم او را نیز مصالحه نماید.

4‌- بلی زوجه چون از دیه ارث می‌برد از زمین که مال المصالحه آنست نیز ارث می‌برد.