مجمع المسائل - جلد سوم‌ صفحه 62

س‌

‌- مشتقّات ماهیهایی که نوع آن مشخص نباشد بشرط این که محرز باشد که زنده از آب صید گردیده است مانند پودر ماهی و روغن ماهی و یا ژلاتین ماهی که از خارج وارد می‌گردد حلال است یا خیر؟

ج‌

‌- در فرض سؤال پودر و روغن و ژلاتین ماهی همه محکوم به حلّیّت است.

س‌

‌- ماهی ازون برون و فیل ماهی و تاس ماهی از جهت حلّیت و حرمت و فلس‌دار بودن و نبودن محل گفتگو و نظریات مختلف واقع شده و برای ما نیز فلس‌دار بودن و نبودن آنها مشخص نیست، لطفا بفرمایید تکلیف ما در این موارد چیست؟

ج‌

‌- در صورتی که دو شاهد عادل اهل خبره شهادت دهند که ماهی فلس‌دار است برای اشخاصی که نمی‌دانند فلس‌دار است یا نه محکوم به حلّیّت است و برای آن که می‌داند فلس ندارد محکوم به حرمت می‌باشد.

حکم چیزی که برای انسان مضرّ است‌

س‌

‌- آیا چیزی که خوردن و استعمال آن برای بدن و سلامت انسان ضرر دارد جایز است انسان آن را بخورد یا استعمال کند و لو بغیر خوردن یا خیر؟

ج‌

‌- استعمال و خوردن چیزی که برای بدن مضرّ باشد حرام است خواه موجب هلاکت شود مانند این که سم‌ّ کشنده را بخورد و یا این که زن حامله چیزی را که موجب سقط جنین شود بخورد و خواه موجب تعطیل شدن بعض حواس ظاهری و یا باطنی و یا موجب از بین رفتن بعض قوی، مانند قوّه تناسل در مرد و یا زن مانند عقیم شدن بشود و نیز فرقی نمی‌کند که ضرر عاجلا متوجه انسان شود و یا بعد از مدّتی.

س‌

‌- آیا در حرمت استعمال و خوردن چیز مضرّ، علم به ضرر لازم است و یا این که گمان و یا احتمال نیز کافی است؟

ج‌

‌- ظن‌ّ به ضرر در حرمت کفایت می‌کند بلکه احتمال ضرر نیز در صورتی که احتمال نزد عقلا مورد اعتنا باشد در حرمت کفایت می‌کند.