مجمع المسائل - جلد سوم‌ صفحه 79

زمین خیلی کمتر بود آیا مالک می‌تواند پول زمین را مطالبه کند و اگر مطالبه کرد قیمت روز تحویل دادن زمین را باید بگیرد یا قیمت فعلی را باید مطالبه کند؟

ج‌

‌- در فرض سؤال اگر زمین مزبور موات بوده و فقط بعنوان حیازت اطراف آن سیم کشیده بیع آن باطل است. بلی واگذاری حق حیازت کلّا با بعضا به دیگری و گرفتن پول در مقابل آن جایز است بنا بر این اگر مجّانا آن حق را واگذار نکرده می‌تواند مطالبه ارزش آن را در زمان واگذاری بنماید.

وقف نمودن زمین موات‌

س‌

‌- به عرض می‌رساند، در زمین شش دانگ بطور مشاع که هم دارای مالک می‌باشد و هم وقف است، مؤسّسه‌ای تأسیس شده و از زمان طاغوت عده‌ای از کارکنان مسلمان در زمین مورد بحث مشغولند و در موقع ظهر، اقامه نماز می‌کنند و نیز چند خانه سازمانی در این زمین ساخته شده و عده‌ای از کارکنان، در آن ساکن هستند، این زمین قبل از تأسیس مؤسّسه، مرتع بوده، در آن وقت، مقدار پولی، به چوپان داده‌اند چوپان هم تخلیه کرده و نیمدانگ این زمین، دارای مالک است و پنج دانگ و نیم آن، وقف است و این وقف، که به نام دو نفر است، متولّی شرعی هم دارد و وقف هم باید در راه حضرت امام حسین علیه السلام عزاداری و اطعام شود و صاحب نیم دانگ، اجازه کتبی داده است که رضایت دارم، در آن نماز، و اقامه عزاداری شود و دو نفر متولّی شرعی هم رضایت کتبی داده‌اند و اظهار می‌دارند که رضایت داریم. لطفا بفرمایید از نظر شرعی اشکال دارد یا خیر؟

ج‌

‌- از قضیّه شخصیه اطلاع ندارم، بطور کلی، مرتع مذکور اگر از اراضی معموره و قابل خرید و فروش بوده، طبق وقفنامه شرعی باید عمل شود و ساکنین می‌توانند، آن را از متولّی شرعی، به اجرت عادله، با نظر خبره امین، اجاره نموده و اجرت آن را به مصرف تعیین شده برسانند، امّا اگر علم دارند که هنگام وقف زمین، از اراضی موات، بوده و واقف هیچ عمل احیائی انجام نداده، این وقف موات است و هیچ اثر شرعی ندارد و در صورت وقف بودن بنحو شرعی، متولّی حق اجازه تصرف در آن، بدون اجرت را ندارد و تصرف متصرفین فعلی، بی اجرت، محکوم به غصب است.