مجمع المسائل - جلد سوم‌ صفحه 9

ج‌

‌- مضاربه در فرض مذکور باطل می‌شود، حتی اگر ورثه مالک هم اجازه بدهند که مضاربه باقی باشد فایده ندارد.

س‌

‌- هر گاه رأس المال در دست عامل تلف شود آیا عامل ضامن است یا خیر؟

ج‌

‌- چنانچه عامل تعدّی یا تفریط نکرده باشد ضامن نیست.

‌در مضاربه، خسارت بین مالک و عامل تقسیم نمی‌شود

س‌

‌- آیا در مضاربه همان طور که ربح تقسیم می‌شود خسارت هم تقسیم می‌شود یا خیر و اگر به عهده مالک باشد آیا می‌توانند از ابتداء شرط کنند که خسارت به عهده هر دو باشد یا خیر؟

ج‌

‌- خسارت به مالک وارد می‌شود و اگر شرط کنند که در خسارت هم شریک باشند صحیح نیست. بلی اگر در عقد لازمی نه در عقد مضاربه، به این کیفیت شرط کنند که اگر خسارتی بر مالک وارد شد، عامل نصف آن را مثلا، از جیب خود بدهد مانع ندارد و بر عامل، تکلیفا، عمل به این شرط واجب است.

س‌

‌- آیا جایز است عامل رأس المال را با مال خود یا دیگری مخلوط نماید یا خیر؟

ج‌

‌- جایز نیست مگر با اذن مالک و اگر بدون اذن او باشد ضامن است ولی اگر مخلوط کرد و با مجموع مالها تجارت نمود و ربح حاصل شد، باید ربح بدست آمده به نسبت مال مورد مضاربه و مال دیگری که مخلوط شده تقسیم شود مثلا اگر مال مورد مضاربه دو هزار تومان و مال دیگر هزار تومان و ربح سیصد تومان باشد، دویست تومان از ربح متعلق به مال مورد مضاربه و یک صد تومان متعلق به صاحب هزار تومان است.

س‌

‌- آیا عامل حق دارد مال مورد مضاربه را در سفر همراه خود ببرد و با آن در شهرهای دیگر تجارت کند یا خیر؟

ج‌

‌- جایز نیست و اگر این کار را بکند و مال تلف شود یا در آن تجارت خسارتی واقع شود ضامن است مگر این که مالک اذن داده باشد یا این که مسافرت برای تجارت در مالی که مورد مضاربه است متعارف باشد لکن اگر مسافرت کرد و تجارت نمود و ربح حاصل شد آن ربح بر طبق آن چه در مضاربه تعیین شده تقسیم می‌شود.