مجمع المسائل - جلد سوم‌ صفحه 92

کرد چون مرکز نزول قوافل بود مورد استفاده مردم بود هم از آب سرد خوشگوار و هم از چائی آن اخیرا اهل محل که سه چهار کیلومتری است لوله کشی کردند و آب چشمه را بردند به محل خودشان دیگر نه مردم و نه قهوه‌خانه استفاده نمی‌کنند آیا غسل و وضوء از آن آب در آن محل صحیح است و یا غصب حق‌ّ است و تصرف در آن حرام است آن چه حکم اللّه است بیان فرمائید.

ج‌

‌- در فرض مذکور اگر چشمه در زمین مباح که حریم ده نبوده واقع است و صاحب قهوه‌خانه در کنار آن قهوه‌خانه بناء نموده است ظاهر این است که جلوگیری از نیاز متعارف قهوه‌خانه جایز نیست و تصرف در آن غصب است و هم چنین اگر چشمه در حریم آبادی واقع شده و مورد نیاز اهالی بوده ولی در موقع بنای قهوه‌خانه از طرف اهالی ممانعتی از بناء آن نشده تصرفات مذکوره بدون رضایت صاحب قهوه‌خانه خلاف احتیاط است و در غیر این دو صورت لوله کشی بنحو مرقوم بی‌اشکال است و در نزاع موضوعی مرافعه شرعیّه لازم است.

س‌

‌- در اطراف قریه‌ای زمینهایی محل عبور احشام و چراگاه اغنام و برای خاکبرداری ساکنین محل مورد احتیاج می‌باشد آیا کسی می‌تواند در این زمین تصرف مالکانه از قبیل کاشتن درخت و احداث بناء بنماید یا خیر؟

ج‌

‌- تصرف بنحو مذکور اگر موجب تضییق بر اهالی و سکنه قریه و لو به مرور زمان شود جایز نیست.

س‌

‌- برای هر روستا محدوده معینی بعنوان مرتع معین شده در صورتی که مقداری از آن محدوده زائد بر ما یحتاج اهل روستا باشد آیا حق دارند منافع آن مقدار زائد را به دیگران بعنوان اجاره یا صلح واگذار نمایند یا خیر و در صورتی که حق داشته باشند وجه دریافتی در چه امری باید صرف گردد؟

ج‌

‌- خیر حق ندارند آن را بنحو اجاره یا صلح به دیگری واگذار نمایند. بلی اگر کسی مبلغی بعنوان کمک برای عمران روستا بدهد و دیگران هم ممانعت نکنند اشکال ندارد و آن وجه را به مصرف آبادی و عمران روستا برسانند تا همه از آن استفاده کنند.

س‌

‌- چشمه‌ای واقع در ملک یک نفر آقایی است و از آب آن چشمه صاحب ملک