مجمع المسائل - جلد سوم‌ صفحه 96

یک حلقه چاه داشته‌اند که برای مشروب کردن باغ خود کافی بوده است بعدا هم‌سایه زیر دست چاه قدیم خود را رها کرده و یک چاه جدید که حدود سی إلی چهل متر عمیق‌تر از چاه اوّلی است حفر نموده، حفر این چاه جدید که عمیق‌تر از چاه قدیم است و زیر دست چاه هم‌سایه هم می‌باشد باعث می‌شود که چاه هم‌سایه بالا دستی در ظرف یک سال تدریجا خشک شود و هم‌سایه با حفر این چاه جدید بعد از مشروب نمودن باغ خود زیادی آب چاه را بفروش می‌رساند مستدعی است بفرمایید که حفر این چاه عمیق و فروش آب آن جایز است یا خیر و این که باعث خشک شدن چاه هم‌سایه شده حکمش چیست؟

ج‌

‌- در فرض سؤال اگر صاحب چاه عمیق با عمل خود آب چاه فوق را جذب نماید یا نگذارد آب در چاه فوق جمع شود و سبب تقلیل آن شود چنانچه مسیر آب از چاه فوقانی به چاه تحتانی باشد جایز نیست و باید ضرر وارده بر آب چاه فوقانی را جبران نماید و جواز فروش آب آن خالی از اشکال نیست. و اللّه العالم‌

احکام شارع عام‌

س‌

‌- اگر شارع عام متروک شده یعنی عبور و مرور از آن قطع گردیده و بصورت موات درآید آیا احیاء آن جایز است یا نه؟

ج‌

‌- در فرض سؤال حکم موات را پیدا می‌کند و احیاء آن برای عموم مردم جایز است.

مسأله‌

‌- جایز است برای جالس در طریق عمومی به جهت معامله، این که برای خود حصیر و پارچه، در صورت عدم مزاحمت با عابرین، سایه‌بان درست کند ولی جایز نیست در آن مکان دکّه و مانند آن درست کند.

مسأله‌

‌- شوارع و راههای عمومی که برای عبور و مرور آماده شده، اگر چه منافع اصلی آنها، ایاب و ذهاب است لکن استفاده از آنها، بغیر ایاب و ذهاب نیز برای عموم جایز است مانند نشستن و خوابیدن و نماز خواندن، بشرط آن که این گونه استفاده‌ها مزاحم عبور و مرور عابرین نشود و الّا جایز نیست.

مسأله‌

‌- در جواز جلوسی که ایجاد مزاحمت برای عابرین نمی‌کند فرقی نیست بین این که به جهت حرفه و معامله باشد و یا به جهت استراحت و غیره.