درسنامه با قرآن در مکه و مدینه صفحه 323

غار حراء

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ* اقْرَأْ بِاسْمِ رَبّکَ الَّذِی خَلَقَ* خَلَقَ الْإِنسنَ مِنْ عَلَقٍ* اقْرَأْ وَرَبک الْأَکْرَمُ* الَّذِی عَلَّمَ بِالْقَلَمِ* عَلَّمَ الْإِنسنَ مَا لَمْ یَعْلَمْ»(1)

ترجمه

به نام خداوند بخشنده‌ی بخشایشگر. بخوان به نام پروردگارت که (جهان را) آفرید، «1» (همان کس که) انسان را از خون بسته‌ای خلق کرد. «2» بخوان که پروردگارت (از همه) بزرگوارتر است، «3» همان کسی که به وسیله‌ی قلم تعلیم نمود، «4» و به انسان آنچه را نمی‌دانست یاد داد. «5»

تفسیر

این پنج آیه نخستین آیاتی است که بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نازل شده و این که بسیاری سوره‌ی مبارکه‌ی حمد و برخی هم سوره‌ی مبارکه‌ی مدثر را نخستین سوره‌ی نازله دانسته‌اند، ممکن است همگی درست باشد؛ به این طریق که بگوییم اولین سوره‌ای که تمام و به طور کامل نازل شده، سوره‌ی حمد است و پس از این که وحی در مدت کوتاهی منقطع گردید، (یا أیّها المدثر) نازل شده، ولی آیات سوره‌ی «اقرأ» تا (ما لم یعلم) به اتفاق، پیش از همه و در آغاز وحی نازل شده است.(2)

بعثت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در محور قیام فرهنگی بوده است؛ زیرا در آغاز وحی