- پیشگفتار 1
- فصل اول: تفسیر و نکتههای آیات حج 6
- کعبه مرکز امنیت 6
- تقاضای ابراهیم برای ساکنان مکه 14
- پنج تقاضای مهم در تجدید بنای کعبه 19
- تغییر قبله 30
- توجه به سمت مسجدالحرام در نماز 36
- تشریع طواف میان صفا و مروه 41
- عدم مقاتله با مشرکان در نزد مسجد الحرام 49
- دستورالعمل پیرامون اعمال حج 53
- زاد و توشه معنوی سفر حج 63
- فعالیتهای اقتصادی در موسم حج 69
- یاد خدا در سفر حج 76
- فداکاری امیر المؤمنین در لیلة المبیت 87
- آیات روشن الهی در خانه کعبه 99
- حرمت صید در حال احرام 110
- آزمایش خداوند در حج 114
- کفاره صید در حال احرام 118
- حرمت شکار در خشکی 124
- کعبه مرکز قیام جامعه اسلامی 126
- برائت از مشرکان در حج 130
- حج اکبر 136
- تجاوزکاران پیمان شکن 142
- پیکار با مشرکان پیمان شکن 149
- برتری ایمان به خدا و قیامت و جهاد بر عمران مسجدالحرام 157
- ممنوعیت ورود مشرکان به مسجد الحرام 169
- غار ثور 173
- فضیلت پیشگامان در اسلام 179
- تقاضای امنیت برای شهر مکه 198
- تساوی حقوق مسلمانان در مسجدالحرام 207
- حرمت کعبه در پیشگاه خداوند 211
- دعوت به حج از وظایف رهبران الهی 214
- دستیابی به منافع مادی و معنوی حج 218
- لزوم تقصیر در حج 223
- رعایت دستورات الهی در حج 226
- تعظیم شعائر حج نشانه تقوای قلب 230
- قربانی در حج 233
- رسیدگی به محرومان در حج 236
- حضرت ابراهیم علیه السلام و قربانی در راه خدا 241
- سورهی فتح 261
- سیمای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و یاران او 277
- رعایت ادب در محضر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 282
- دوستی نکردن با دشمنان خدا 289
- سیمای منافقان 297
- بهرهمندی از حلال خداوند 310
- سخن گروهی از مؤمنان جن 318
- غار حراء 323
- کیفر سوء قصد به خانه خدا 329
- سورهی قریش 333
- فصل دوم: تفسیر و نکتههای آیات مربوط به مدینه منوره 337
- به حضور پیامبراکرم صلی الله علیه و آله رسیدن 337
- عدم نزول عذاب با وجود پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 342
- استغفار پیامبر صلی الله علیه و آله برای مردم 350
- اخلاق پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 357
- مسجد ضرار 363
- داستان جنگ احد 375
- جنگ احزاب 436
- جنگ تبوک 451
- همگام بودن با معصومین علیهم السلام 467
- عدم جواز تخلف از فرمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 473
- عصمت اهل بیت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 478
- داستان مباهله 494
- رؤیای صادقهی پیامبر صلی الله علیه و آله پیرامون ورود به مسجد الحرام 512
فصل دوم: تفسیر و نکتههای آیات مربوط به مدینه منوره
به حضور پیامبراکرم صلی الله علیه و آله رسیدن
«و إذا جاءک الّذین یؤمنون بایاتنا فقل سلام علیکم کتب ربُّکُم علی نفسه الرّحمة أنّه من عمل منکم سوء بجهالة ثمّ تاب من بعده و أصلح فأنّه غفور رحیم».(1)
ترجمه
هر گاه کسانی که به آیات ما ایمان دارند نزد تو آیند، به آنها بگو: «سلام بر شما! پروردگارتان، رحمت را بر خود فرض کرده؛ هر کس از شما کار بدی از روی نادانی کند، سپس توبه و اصلاح (و جبران) نماید، (مشمول رحمت خدا میشود؛ چرا که) او آمرزندهی مهربان است.»
تفسیر
بعضی معتقدند آیهی نخست در بارهی کسانی نازل شده که در آیات قبل پیامبر صلی الله علیه و آله مأمور شد که از طرد آنها خودداری کند و آنها را از خود جدا نسازد و بعضی معتقدند در بارهی جمعی از گناهکاران بوده است که نزد پیامبر صلی الله علیه و آله آمدند و اظهار داشتند ما گناهان زیادی کردهایم و پیامبر صلی الله علیه و آله سکوت کرد تا آیهی فوق نازل شد. اما شأن نزول آن هر چه باشد، شک نیست که مفهوم آیه یک معنای کلی و وسیع است و همه را شامل میشود؛ زیرا نخست به صورت یک قانون کلی به پیامبر صلی الله علیه و آله دستور میدهد که تمام افراد با ایمان را هر چند گناهکار باشند، نه تنها طرد نکند بلکه به خود بپذیرد و چنین میگوید: «هر گاه کسانی که به آیات ما ایمان آوردهاند به سراغ تو بیایند، به آنها
1- انعام/ 54