درسنامه درآمدی بر فقه مقارن صفحه 146

3. نمازهای شب و وتر و حکم قنوت در آن‌ها

امامیه؛ نماز شب یازده رکعت است؛ هشت رکعت نماز شب، دو رکعت نماز شفع، یک رکعت نماز وتر. بنابراین، نماز وتر یک رکعتی است وقت نماز شب بعد از نصف شب است و پیش از نصف شب انجام آن جایز نیست مگر برای مسافر یا جوان ولی قضای آن افضل است. در قنوت نماز وتر آداب فراوانی مطرح است؛ مانند هفتاد مرتبه استغفار و دعا برای چهل مؤمن و دعاهایی که وارد شده است. وقت نماز شب بعد از نصف شب است و هر چه به فجر نزدیکتر باشد افضل است.

حنبلیه؛ وتر سنت مؤکد است، اقلش یک رکعت و اکثرش یازده رکعت است و می‌تواند سه رکعت، پنج رکعت، هفت رکعت یا نُه رکعت بخواند و در هر دو رکعت سلام دهد یا با دو تشهد و یک سلام و یا با یک تشهد و یک سلام تمام آن را انجام دهد. قنوت در رکعت آخرِ بعد از رکوع سنت است، قبل از رکوع هم می‌تواند قنوت بگیرد و قنوت در غیر وتر مکروه است مگر در نوازل بر مسلمانان که در این صورت سلطان و نایبش در جمیع نمازهای مکتوب قنوت می‌گیرند، هنگام قنوت بالا بردن دست‌ها تا برابر سینه مسنون است؛ به گونه‌ای که باطن دست به آسمان باشد و بعد از قنوت دست‌های خود را بر صورت بکشد.

وقت وتر بعد از عشا تا قبل از فجر ثانی است و در ماه رمضان انجامش به جماعت سنت است و در غیر رمضان مباح.

حنفیه؛ وتر واجب است و آن سه رکعت است با یک سلام؛ در هر رکعت فاتحه و یک سوره یا مانند آن خوانده می‌شود. در رکعت سوم پس از قرائت، قنوت در آن واجب است و وقت آن بعد از نماز عشا تا فجر است و در غیر وتر قنوت نیست مگر در نوازل و شدائد دهر که در نماز صبح بعد از رکوع سنت خواهد بود؛ آن همه برای امام، نه منفرد. نماز وتر به جماعت مشروع نیست مگر در وتر رمضان.

شافعیه؛ از میان سنن مؤکد، وتر تأکید بیشتری دارد؛ اقلش یک رکعت و اکثرش یازده