درسنامه درآمدی بر فقه مقارن صفحه 218

5. شرایط امام جماعت؛ موارد اختلافی‌

امامیه؛ 1. ایمان (شیعه اثنی عشری بودن) 2. عدالت 3. طهارت مولد (ولدالزنا نبودن) 4. بلوغ. این موارد از شرایط دیگر نزد امامیه است.

مذاهب چهارگانه؛ از میان شرایط چهارگانه‌ای که امامیه برای امام جماعت مطرح کرده‌اند: 1. اهل سنت به جای «ایمان»، اسلام را شرط دانسته‌اند 2. «طهارت مولد» را هیچ یک از مذاهب اهل سنت شرط نمی‌دانند 3. در مورد «عدالت»، حنفیه و شافعیه معتقدند امامت «فاسق» برای عادل صحیح است ولی مکروه می‌باشد و برای فاسق دیگر جایز است. و مالکیه مطلقاً امامت فاسق را مکروه شمرده‌اند و امّا حنبلیه امامت فاسق را نادرست می‌دانند ولی امامت فاسق در نماز جمعه و عید را مجاز می‌شمرند. 4. «بلوغ» را به جز شافعیه سایر مذاهب شرط می‌دانند ولی شافعیه اقتدای بالغ به صبی را در غیر نمازجمعه صحیح شمرده‌اند. (1)یادآوری:

به نظر می‌رسد حنبلیه که عدالت را در نماز جماعت شرط می‌دانند و در جمعه شرط نشمرده‌اند، بر اساس محیط اجتماعی و واقعیت‌های عینی بوده است؛ زیرا بسیاری از امامان جمعه، از والیان و حاکمان فاسق بوده‌اند.

6. اقتدا به مخالف در مذهب یا اجتهاد

امامیه، حنفیه و شافعیه؛ اقتدا در صورتی صحیح است که مأموم نماز امام را صحیح بداند. پس اگر مأموم نماز امام را باطل بداند، اقتدا باطل است.

حنبلیه و مالکیه؛ مسأله دو صورت دارد: 1. اگر شرط صحت، خودِ نماز است؛ همین