- پیشگفتار 1
- مقدمه 5
- اشاره 10
- اشاره 10
- فصل اول: آشنایی با پیشینه مذاهب فقهی و چکیدهای از آراء اصولی آنها 10
- 1. برجستهترین مشترکات مذهبی عامه و خاصه 11
- 2. پیدایش مکتب اهل حدیث و اهل رأی در میان عامه 12
- اشاره 12
- الف) مکتب اهل حدیث 12
- ب) مکتب اهل رأی 13
- 3. پیدایش مذاهب چهارگانه عامه 15
- اشاره 15
- 4. مذهب حنفی (نخستین مذهب) 15
- اصول اساسی مذهب حنفی 16
- اشاره 19
- مهمترین منابع فقهی مذهب حنفی 19
- 5. مذهب مالکی (دومین مذهب) 19
- اصول اساسی مذهب مالکی 20
- مهمترین منابع فقهی مذهب مالکی 23
- 6. مذهب شافعی (سوّمین مذهب) 24
- اشاره 24
- اصول اساسی مذهب شافعی 25
- 7. مذهب حنبلی (چهارمین مذهب) 26
- اشاره 26
- مهمترین منابع فقهی مذهب شافعی 26
- اصول اساسی مذهب حنبلی 28
- مهمترین منابع فقهی مذهب حنبلی 29
- برخی از آراء کلامی احمد بن حنبل 29
- 8. تداوم مذهب حنبلی در قرون متأخّر 30
- 1. قرآن کریم 33
- فصل دوم: مقایسه اصول اساسی استنباط مذاهب اسلامی 33
- اصول اساسی استنباط 33
- 4. سنت نبوی منقول به خبر مرسل و ضعیف 34
- 3. سنت نبوی منقول به خبر واحد ثقه 34
- 2. سنت نبوی متواتر و مشهور 34
- 5. سنت اهل بیت: 35
- 6. قول صحابی 35
- 7. اجماع 36
- 8. قیاس 36
- 9. استحسان 37
- 10. عرف و عادت 38
- 11. استصحاب 38
- 12. استقراء 39
- 14. شرع من قبلنا 40
- 13. استدلال 40
- 16. مصالح مرسله 41
- 15. البرائة الاصلیة یا الاباحةالاصلیة 41
- 17. سدّ ذرائع و فتح ذرائع 42
- 19. عمل اهل مدینه 43
- 18. مراعاة الخلاف 43
- 21. اصالة الاحتیاط 44
- 20. اصالة التخییر 44
- 2. تقسیم حکم به «واقعی اوّلی» و «واقعی ثانوی» 45
- اقسام حکم شرعی 45
- 1. اقسام حکم تکلیفی 45
- 3. معنای «سنت» و فرق آن با «مستحب» و «مندوب» 46
- 4. معنای کراهت و ترک اولی 47
- 2. آب کثیر 49
- 1. آب مطلق 49
- 1. احکام آبها و مطهّرات 49
- فصل سوم: «طهارت» از دیدگاه مذاهب اسلامی 49
- احکام آبها 49
- 3. ملاک آب کثیر 50
- 4. آب قلیل 51
- 2. آب مضاف 51
- مطهّرات 51
- 1. آب مطلق 51
- 4. سوزاندن نجاست با آتش 52
- 3. استحاله 52
- 6. زمین 53
- 5. آفتاب 53
- 7. جمعبندی 55
- نجاسات 56
- 1. ادرار و مدفوع غیر حلال گوشت 56
- 2. اعیان نجس 56
- 2. ادرار و مدفوع حلال گوشت 56
- 4. وَذْی و مَذْی و وَدْی 57
- 3. منی 57
- 5. قی (استفراغ) 58
- 6. خون 58
- 8. مردار 59
- 9. اجزای مردار 59
- 7. میّت 59
- 10. شراب 60
- 11. فقّاع 60
- 14. قیح (چرک و زرد آب) 61
- 12. سگ و خوک 61
- 13. کافر 61
- 15. جمعبندی نجاسات 62
- 3. احکام تخلّی 63
- احکام تخلّی 63
- 2. رو به قبله یا پشت به آن نبودن 63
- 1. وجوب ستر عورت 63
- 4. تخلّی در ملک دیگران و در موقوفات 64
- 3. تخلّی بر قبور 64
- 5. تخلّی در آب راکد و جاری 65
- 7. استبرا 65
- 6. تخلّی در جاده، خیابان و محل عبور و مرور مردم 65
- 8. استنجا و تطهیر محل خروج ادرار و مدفوع 66
- 10. مکروهات تخلّی 67
- 9. چگونگی انجام استنجا 67
- 11. مستحبات تخلّی 67
- 2. مذی و ودی 69
- 1. ادرار، مدفوع و باد معده و روده 69
- احکام وضو 69
- نواقض وضو 69
- 4. احکام وضو 69
- 5. استحاضه قلیله 70
- 4. امور زایلکننده عقل 70
- 3. خواب غالب بر چشم و گوش 70
- 7. لمس 71
- 6. مسّ عورت 71
- 9. خون و قیح 72
- 8. استفراغ 72
- 11. ارتداد و خوردن گوشت شتر 73
- 10. قهقهه 73
- احکام وضو 74
- 1. شستن صورت 74
- 12. جمعبندی نواقض 74
- 2. از بالا به پایین شستن صورت 75
- 3. شستن دستها 76
- 4. مسح سر 76
- 5. آب مسح 77
- 6. مسح سر با داشتن حایل 77
- 8. مسح پا با داشتن حایل 78
- 7. مسح پاها 78
- 10. موالات 79
- 9. ترتیب 79
- 11. نیّت 80
- شرایط و غایات وضو 81
- 12. جمعبندی 81
- 2. شرایط مورد اختلاف در وضو 82
- 3. غایات مورد اتفاق در وضو 82
- 4. غایات مورد اختلاف در وضو 83
- 5. وضوهای مستحب 83
- 1. معنای سنتها و مستحبات وضو 84
- مستحبات و مکروهات وضو 84
- 2. مستحبات وضو 85
- 3. معنای مکروهات وضو 85
- 4. مکروهات وضو 86
- غسل جنابت 87
- 2. احتلام 87
- 1. موجبات غسل جنابت 87
- 5. احکام غسل 87
- 3. واجبات غسل جنابت 88
- 4. اعمالی که غسل جنابت در آنها لازم است 89
- 5. محرّمات در حال جنابت 89
- 6. مکروهات حال جنابت 90
- 7. کفایت غسل جنابت از وضو 90
- 2. سنّ بلوغ دختران و حکم آن 92
- 6. احکام بانوان 92
- احکام حیض 92
- 1. تعریف حیض 92
- 3. یائسگی و حکم آن 93
- 4. سنّ یائسگی 93
- 6. اکثر طهر 94
- 5. مدّت حیض 94
- 7. اقلّ طهر 95
- 9. محرّمات مورد اختلاف در زمان حیض 95
- 8. محرّمات مورد اتفاق در زمان حیض 95
- 10. استماع آیه سجده در حال جنابت و حیض 96
- 2. اقسام استحاضه 97
- 1. تعریف استحاضه 97
- احکام استحاضه 97
- 11. کیفیت غسل حیض 97
- 4. حکم استحاضه 98
- 3. غسل استحاضه 98
- 1. تعریف نفاس 99
- 2. اقلّ نفاس 99
- احکام نفاس 99
- 1. غسل مسّ میت 100
- 3. اکثر نفاس 100
- سایر اغسال واجب و مستحب 100
- 4. حکم نفاس و غسل آن 100
- 2. مسلمان شدن کافر 101
- 4. جمعبندی غسلهای واجب 101
- 3. از دنیا رفتن 101
- 5. غسلهای مستحب 102
- تیمّم 103
- 1. نداشتن آب 103
- 2. طلب و جستجوی آب 103
- مسوّغات تیمّم 103
- 7. احکام تیمّم 103
- 4. داشتن آب غیر کافی 104
- 3. ترس و تعذّر از استعمال آب 104
- 5. تیمم در تنگی وقت نماز 105
- 6. چیزهایی که تیمّم بر آنها صحیح است 105
- 7. نیت در تیمم 106
- 8. مسح صورت 106
- 11. موالات 107
- 10. ترتیب 107
- 9. مسح دستها 107
- 12. تسمیه 108
- 8. احکام درگذشتگان 109
- 1. برگرداندن محتضر به سوی قبله 109
- احتضار و غسل میت 109
- احکام محتضر 109
- غسل میّت 110
- 2. تلقین 110
- 1. غسل میت 110
- 2. شرایط مورد اتفاق در وجوب غسل میت 111
- 3. غسل جنین سقط شده 111
- 4. غسل مقداری از جسم 112
- 5. تعداد غسل میت 112
- 6. کیفیت غسل میت 113
- 8. همگن و همسان بودن غاسل 114
- 7. حنوط 114
- 10. فقدان همگن 115
- 9. غسل دادن زن و شوهر به وسیله یکدیگر 115
- کفن میّت 116
- 2. حداقل مقدار لازم در کفن 116
- 1. وجوب تکفین 116
- 3. شرایط و ویژگیها، و سنتها و مستحبات کفن 117
- 1. حکم نماز میت 118
- نماز میت 118
- 4. شرایط مورد اختلاف: حاضر بودن میت 119
- 3. شرایط مورد اتفاق در نماز میت 119
- 2. شرایط کسانی که بر میت نماز میگزارند 119
- 6. قرار دادن میت بر زمین 120
- 5. قرار دادن جنازه در برابر نمازگزار 120
- 8. نماز میت در حال ایستاده 121
- 9. تعداد تکبیرهای نماز میت 121
- 7. واجبات و ارکان نیت در نماز میت 121
- 10. چگونگی نماز میت و آداب آن 122
- 11. اقامه نماز میت در مسجد 123
- 12. شهید 124
- 13. اولیای میت 125
- 14. وقت اقامه نماز میت 127
- 1. تشییع میت 127
- تشییع میّت 127
- 2. شرکت زنان در تشییع جنازه 128
- 1. دفن میت 129
- دفن میّت 129
- 2. دفن میت به سمت قبله 129
- 3. قرار دادن لحد برای قبر 129
- 4. مستحبات و مکروهات دفن 130
- احکام قبور 130
- 1. نوشتن روی قبر 130
- 2. بنای بر قبور 131
- 3. نبش قبر 131
- 5. گریستن بر میت 132
- 4. تعزیت و تسلیت به مصیبتزدگان 132
- 2. زیارت اهل قبور برای زنان 133
- زیارت اهل قبور 133
- 1. زیارت اهل قبور برای مردان 133
- 3. زیارت قبر پیامبراعظم صلی الله علیه و آله و سلم 134
- 2. تعداد نمازهای واجب یومیه 135
- 1. اهمیت نماز 135
- 1. نمازهای واجب و نافلهی یومیهو اوقات آنها 135
- نمازهای واجب یومیه 135
- فصل چهارم: مباحث نماز از دیدگاه مذاهب اسلامی 135
- 2. وقت نماز عصر 136
- 1. وقت نماز ظهر 136
- اوقات نمازهای واجب یومیه 136
- 3. وقت نماز مغرب 137
- 5. وقت نماز صبح 138
- 4. وقت نماز عشا 138
- 6. اقامه نماز در برخی زمانها دارای نهی است 139
- 7. نماز متعلق نهی 139
- 8. جمع بین نمازهای ظهر و عصر، مغرب و عشا 141
- 9. موارد جواز جمع میان دو نماز 141
- تعداد و احکام نمازهای نافله 142
- 1. نمودار نمازهای غیر واجب 142
- 2. تفصیل نمازهای نافله 143
- 3. نمازهای شب و وتر و حکم قنوت در آنها 146
- 4. حکم قنوت در نمازها 147
- 2. مقدمات نماز: 149
- اشاره 149
- قبله 150
- 1. حکم قبله 150
- 3. جهل به جهت قبله 151
- 2. تعریف قبله 151
- 4. نماز در جوف و بام کعبه 152
- 2. حدّ عورت و پوشش در نمازها 153
- 1. حکم ستر عورت در نماز 153
- لباس نمازگزار 153
- 3. حکم پوشش در غیر نماز 154
- 4. حد پوشش مردان در غیر نماز 154
- 5. حد پوشش زنان در غیر نماز 155
- 7. نگاه زن به مرد نامحرم 156
- 6. نگاه مرد به زن نامحرم 156
- 8. حکم لمس و صدا 157
- 9. شرایط لباس نمازگزار 157
- 11. نماز زن و مرد در کنار یکدیگر 158
- 10. شرایط مکان نمازگزار 158
- 13. نماز در مقبره 159
- 12. مکانهایی که نماز در آنها مکروه است 159
- 15. عبور از مقابل نمازگزار 160
- 14. قرار دادن سُتره 160
- 16. جلوگیری نمازگزار از عبور دیگران 161
- 2. آداب مسجد 162
- احکام مساجد 162
- 1. نمازگزاردن در مسجد 162
- 3. محل عبور قرار دادن مسجد 163
- 4. خوابیدن در مسجد 163
- اذان و اقامه 164
- 5. وارد کردن نجس و متنجس در مسجد 164
- 1. مشروعیت اذان 164
- 4. الفاظ مورد اختلاف در اذان 165
- 2. جایگاه اذان 165
- 3. الفاظ مورد اتفاق در اذان 165
- 6. حکم اقامه 166
- 5. حکم اذان 166
- 7. فاصله بین اذان و اقامه 167
- 8. الفاظ اقامه 168
- 9. اذان و اقامه برای زنان 169
- 10. اذان برای اموری خاص 170
- 3. ارکان و واجبات نماز 171
- اشاره 171
- 1. ارکان و واجبات نماز 172
- واجبات نماز 172
- واجب اول: نیّت 175
- 1. معنا و حکم نیت 175
- 2. تلفظ به نیت 176
- 2. لفظ تکبیرة الاحرام 177
- واجب دوم: تکبیرة الاحرام 177
- 1. معنای تکبیرة الاحرام و حکم آن 177
- واجب سوم: قیام 178
- 2. مقدار لازم در قیام 178
- 1. حکم قیام در نمازهای فریضه و نافله 178
- 1. حکم فاتحة الکتاب و ذکر 179
- واجب چهارم و هفتم: قرائت و ذکر 179
- 3. تکفیر یا تکتّف (دست بسته نماز خواندن) 180
- 2. حکم قرائت مأموم 180
- 4. حکم بسمله 181
- 5. استعاذه 182
- 6. دعای افتتاح 182
- 7. تأمین (آمین گفتن پس از حمد) 183
- 8. قرائت سوره، بعد از فاتحه 184
- 9. مقدار لازم از سوره در قرائت 184
- 11. تکبیرهای انتقال 185
- 10. حکم قرائت سوره برای امام و مأموم و منفرد 185
- 12. بالا بردن دستها هنگام تکبیرها 186
- 13. باز کردن بین دو پا 186
- 1. حکم رکوع 187
- 2. ذکر رکوع 187
- واجب پنجم 187
- 3. ذکر برخاستن از رکوع 188
- 1. چگونگی رفتن به سجده و برخاستن از آن 189
- واجب ششم: سجده 189
- 2. حکم سجده 189
- 4. ما یصحّ السجود علیه 190
- 3. اعضای سجود 190
- 5. بالا بودن موضع سجده 191
- 7. چگونگی قرار دادن اعضای سجده بر زمین 192
- 6. ذکر سجده و مقدار آن 192
- 8. چگونگی نشستن پس از سجده 193
- 10. نشستن بین دو سجده 194
- 9. جلسه استراحت 194
- 11. سجده تلاوت 195
- 12. مواضع سجده تلاوت 195
- 14. سجده شکر 196
- 13. دعای هنگام سجده تلاوت 196
- 17. ذکر تشهد 197
- 16. تشهد آخر 197
- 15. تشهد اول 197
- واجب هشتم: تشهد 197
- 18. استحباب اشاره با انگشت سبابه 198
- 20. صلوات در تشهد آخر 199
- 19. صلوات در تشهد اول 199
- 21. دعا در تشهد آخر 200
- 23. صیغه سلام 201
- واجب نهم: سلام 201
- 22. سلام 201
- 24. توجه و اشاره به چپ و راست هنگام سلام 202
- 25. نیت در سلام 202
- 1. ترتیب 203
- واجب دهم: ترتیب 203
- واجب یازدهم: موالات 204
- 1. موالات 204
- مبطلات نماز 205
- 4. مبطلات و مکروهات نمازو احکام سهو و شک 205
- 1. مهمترین مبطلات نماز 205
- احکام شک و سهو در نماز 207
- 1. مکروهات نماز 207
- 2. شک در عدد رکعات 207
- 3. اسباب سجده سهو 208
- 4. حکم سجده سهو 209
- 5. چگونگی سجده سهو 210
- شرایط قصر خواندن نماز 212
- نماز مسافر 212
- 5. نماز مسافر و نماز جماعت 212
- 1. مسافت شرعی 212
- 1. قصر نماز در سفر 212
- 5. گذشتن از حدّ ترخص 213
- 3. مباح بودن سفر 213
- 2. قصد سفر از زمان خروج 213
- 4. سفر شغلی 213
- 6. اقتدای مسافر به حاضر 214
- 7. نیت اقامت 214
- احکام نماز جماعت 215
- نماز جماعت 215
- 1. حکم جماعت در نمازهای روزانه 215
- 3. به جماعت خواندن نمازهای غیر روزانه 216
- 2. اهمیت نماز جماعت/ 216
- 4. شرایط امام جماعت؛ موارد اتفاقی 217
- 5. شرایط امام جماعت؛ موارد اختلافی 218
- 6. اقتدا به مخالف در مذهب یا اجتهاد 218
- 7. اتحاد مکان و نبودن حایل 219
- 8. نماز پیرامون کعبه 220
- 9. حکم مسبوق 220
- اشاره 221
- 6. نمازهای دیگر: 221
- 1. اذن حاکم 222
- شرایط وجوب اقامه نمازجمعه 222
- نماز جمعه 222
- 1. وجوب نماز جمعه 222
- 4. تعدّد جمعه و رعایت فاصله 223
- 2. جماعت 223
- 3. عدد شرکتکنندگان 223
- 5. محل اقامه نمازجمعه 224
- 9. محتوای خطبه نماز جمعه 225
- 6. ایراد دو خطبه 225
- 8. شرایط مکلّفان به شرکت در نماز جمعه 225
- 7. عدالت امام جمعه 225
- 10. حرف زدن در حال خطبه 226
- 12. چگونگی نماز جمعه 227
- 11. شرط عربی بودن خطبه 227
- 1. حکم نماز عید 228
- نماز عیدین 228
- 2. چگونگی نماز عید 229
- 1. حکم نماز کسوف و خسوف 230
- نماز آیات 230
- 4. تکبیرهای ایام عید 230
- 3. آداب نماز عید 230
- 3. چگونگی انجام نماز کسوف و خسوف 231
- 2. اقامه نماز کسوف و خسوف به جماعت 231
- 5. سایر آیات 232
- 4. نماز زلزله 232
- 6. حکم نماز استسقا 233
- 7. چگونگی انجام نماز استسقا 233
- نماز استسقا 233
- نماز تراویح 234
- 8. آداب نماز استسقا 234
- 9. نماز تراویح 234
- 10. مندوبات نماز تراویح 235
- 11. برخی نمازهای مستحب 236
- فصل پنجم: مباحث روزه از دیدگاه مذاهب اسلامی 237
- اشاره 237
- روزه و مبطلات آن 238
- 2. اقسام روزه 238
- 1. تعریف روزه 238
- 3. وجوب روزه ماه مبارک رمضان 239
- 4. مبطلات روزه که مورد اتفاق است 239
- 1. مفسدات موجب قضا و کفاره در ماه رمضان 240
- مفطرات روزه 240
- 1. مبطلات موجب قضا، در ماه رمضان 241
- موجبات قضا 241
- احکام روزه 243
- 1. شرایط وجوب روزه 243
- 3. قضای روزه رمضان 244
- 2. کسانی که روزه بر آنها واجب نیست 244
- 4. فدیه تأخیر قضای رمضان 245
- 5. کفاره افطار عمدی 245
- 7. روزه در مناطق قطبی 246
- 6. قضای نماز و روزه از سوی میت 246
- 8. روزه مسافر 247
- 9. حکم روزه در سفر 247
- 1. ثبوت ماه رمضان 248
- احکام هلال 248
- 2. شرطیت اتحاد افق 248
- 5. راههای اثبات هلال 249
- 3. اعتبار حکم حاکم 249
- 4. اعتبار قول منجّمان 249
- 1. روزههای حرام 250
- اقسام روزه 250
- 2. روزه مستحب گرفتن زن 251
- 3. روزه یومالشک 251
- 5. روزه عاشورا 252
- 4. روزههای مکروه 252
- 7. شب قدر 253
- 6. روزههای مستحب 253
- 2. مدت اعتکاف 254
- 3. شرایط مورد اتفاق در اعتکاف 254
- 1. اعتکاف 254
- احکام اعتکاف 254
- 5. طهارت از جنابت، حیض و نفاس 255
- 4. روزه در زمان اعتکاف 255
- 7. خروج از مسجد در حال اعتکاف 256
- 6. مسجد محل اعتکاف 256
- 8. آمیزش جنسی در حال اعتکاف 257
- 9. محرّمات و مفسدات دیگر در اعتکاف 258
- 1. وجوب حج، یک بار در عمر 259
- وجوب حج 259
- 1. وجوب حج و شرایط و اقسام آن 259
- 2. فوری یا تراخی بودن وجوب حج 259
- 2. واجبات احرام 259
- فصل ششم: مباحث حج و عمرهاز دیدگاه مذاهب اسلامی 259
- 3. شرایط وجوب حج 259
- 5. وجوب همراه داشتن مَحْرم (بر زنان) 260
- 4. اسلام، شرط صحت یا وجوب 260
- 7. استنابه برای مستطیع عاجز یا میّت 261
- 6. نیابت در حج 261
- 8. نیابت از بلد یا میقات 261
- 2. حج قِران 262
- 1. انواع حج 262
- اقسام حج 262
- 3. انتخاب نوع حج 263
- 1. مواقیت مکانی 264
- میقات احرام 264
- 2. احرام قبل از میقات 264
- 3. عبور از میقات بدون احرام 265
- 4. ماههای حج 265
- 1. مستحبات احرام 266
- 5. احرام قبل از ماههای حج 266
- احرام 266
- 2. تیمم بدل از غسل احرام 267
- 3. واجبات احرام 267
- 4. حکم تلبیه 268
- 5. ذکر تلبیه 269
- 3. عقد ازدواج برای خود و دیگران 270
- 3. تروک احرام 270
- 2. جماع و مقدمات آن 270
- 1. شکار صحرایی وحشی 270
- 5. استفاده از عطریّات و چیزهای خوشبو 271
- 6. پوشیدن چیز دوخته 271
- 4. استمنا و خود ارضایی جنسی 271
- 9. فسوق 272
- 8. سرمه کشیدن 272
- 7. پوشیدن چکمه و جوراب و مانند آن 272
- 12. کشتن جانوران ساکن در بدن 273
- 10. جدال 273
- 13. انگشتر به دست کردن 273
- 11. نگاه در آینه 273
- 15. روغن مالی به بدن 274
- 14. پوشش زیور برای زنان مُحرم 274
- 17. پوشاندن سر برای مردان محرم 275
- 18. پوشاندن صورت برای زنان 275
- 16. ازاله مو 275
- 20. بیرون آوردن خون از بدن خود 276
- 22. کندن دندان 276
- 19. استظلال 276
- 21. ناخن گرفتن 276
- 24. سلاح در بر داشتن (مسلّح شدن) 277
- 23. کندن درخت یا گیاهان روییده در حرم 277
- 25. حنا 277
- 26. محرمات احرام به صورت شعر 278
- 2. حکم ورود به مکه 279
- 4. طواف و نماز آن 279
- 6. تقصیر 279
- 5. سعی 279
- 1. قطع تلبیه در احرام عمره تمتّع 279
- ورود به مکه 279
- 3. آداب ورود به مکه و مسجدالحرام 280
- طواف 281
- اقسام طواف 281
- 1. طواف قدوم 281
- 2. طواف عمره تمتّع 282
- 3. طواف عمره مفرده 282
- 4. طواف زیارت 282
- 6. طواف وداع 283
- 7. طواف مستحب 283
- 8. شرایط طواف 283
- 5. طواف نساء 283
- 9. واجبات طواف 285
- 10. مستحبات طواف 286
- 11. اضطباع 287
- 12. رَمَل 288
- 1. وجوب سعی میان صفا و مروه و شرایط و کیفیت آن 289
- سعی میان صفا و مروه 289
- 13. نماز طواف 289
- 2. تعداد سعی 290
- 3. تکرار سعی 290
- تقصیر 291
- 1. حلق یا تقصیر در عمره تمتّع 291
- 2. تعداد افعال واجب در عمره تمتّع 292
- 4. حلق یا تقصیر در عمره مفرده 293
- 3. چگونگی تقصیر 293
- 5. تعداد افعال واجب در عمره مفرده 294
- 1. زمان و مکان احرام حج 295
- احرام حج 295
- 9. مناسک منا 295
- 7 احرام حج 295
- 8. وقوف به عرفات و مشعر 295
- 2. قطع تلبیه در احرام حج 296
- وقوف در عرفات 296
- 1. زمان وقوف در عرفات 296
- 2. خطبه امام در عرفات 297
- 4. جمع نماز ظهر و عصر در عرفات 298
- 3. قصر یا تمام بودن نماز امام و سایر حجاج در عرفات 298
- 5. نماز جمعه در عرفات 299
- 6. مستحبات وقوف در عرفات 299
- 7. زمان کوچ از عرفات 300
- وقوف در مشعرالحرام 300
- 8. بیتوته شب عید در مشعرالحرام (پیش از وقوف بینالطلوعین) 300
- 9. وقوف پس از طلوع فجر در مشعرالحرام 301
- 10. شرایط وقوف در عرفات و مشعرالحرام 302
- 11. نماز مغرب و عشای شب عید قربان و چگونگی آن 303
- 12. مستحبات وقوف در مزدلفه 304
- 1. مناسک واجب منا در عید قربان 305
- مناسک منا 305
- 2. ترتیب اعمال عید قربان 305
- ویژگی شنها 306
- 1. جنس و اندازه شنها (سنگریزه) 306
- 1. محل جمعآوری سنگریزه 307
- شرایط رمی 307
- 2. بکر بودن سنگریزهها 308
- 3. مباح بودن حصاة 308
- واجبات رمی 309
- 1. پرتاب کردن 309
- 2. اصابت به جمره 309
- 3. تعداد سنگها 310
- 5. زمان رمی جمره عقبه 311
- 4. پشت سر هم انداختن 311
- 6. مستحبات و سنن رمی جمره عقبه 312
- قربانی و احکام آن 313
- 1. ذبح 313
- 2. سنّ قربانی 314
- 4. تعداد قربانی 314
- 3. صفت و ویژگیهای قربانی 314
- 5. بدل قربانی 315
- 7. زمان ذبح 316
- 6. مکان ذبح 316
- احکام حلق یا تقصیر در حج 317
- 1. وجوب حلق یا تقصیر 317
- 2. زمان حلق یا تقصیر 318
- 3. مکان حلق یا تقصیر 318
- 6. خروج از احرام حج 319
- 5. مستحبات حلق 319
- 4. وظیفه مردان بدون مو (اگر حلق برای آنها متعین باشد) 319
- 7. مراحل تحلّل از احرام 320
- 1. خطبه روز عید قربان 321
- اهمّ مستحبات منا 321
- 3. تکبیرهای روز عید 322
- 2. کوچ از منا در روز عید 322
- 11. مناسک ایام تشریق 323
- 10. اعمال بعد از منا 323
- واجبات بعد از اعمال منا 323
- 1. طواف زیارت 323
- 2. نماز طواف زیارت 323
- 3. سعی میان صفا و مروه 324
- 4. تحلّل دوم از احرام 324
- 6. تحلّل سوم از احرام 325
- مناسک ایام تشریق 325
- 5. طواف نساء و نماز آن 325
- 1. بیتوته شب یازدهم و دوازدهم در منا 325
- 2. کفاره ترک بیتوته 326
- 3. عبادت در مکه به جای بیتوته در منا 326
- 1. رمی جمرات سهگانه در روزهای یازدهم و دوازدهم 327
- 4. حکم معذورین از بیتوته 327
- 2. ترتیب در رمی جمرات سهگانه 327
- رمی ایام تشریق 327
- 4. کوچ از منا در روز دوازدهم (نَفْر اول) 328
- 3. زمان رمی جمرات سهگانه، روزهای یازدهم و دوازدهم 328
- 5. بیتوته شب سیزدهم برای کسی که غروب آن شب در منا بوده 329
- 6. بیتوته شب سیزدهم برای کسی که در حال احرام، صید یا با زن نزدیکی کرده 329
- 8. زمان رمی روز سیزدهم 330
- 7. رمی روز سیزدهم 330
- 10. خطبه امام پیش از نَفْر اول 331
- 9. زمان کوچ از منا در روز سیزدهم (نَفْر دوم) 331
- خاتمه 332
- فصل هفتم: مروری بر سایر ابواب فقهیاز دیدگاه مذاهب اسلامی 339
- قسمت اول: سیری در مباحث زکات و خمساز نگاه مذاهب اسلامی 339
- 1. زکات فطره 339
- اشاره 339
- زکات فطره 339
- 3. شرایط وجوب زکات فطره 340
- 2. حکم زکات فطره 340
- 4. مقدار فطریه 341
- 6. چگونگی پرداخت فطریه 342
- 5. مصرف فطریه 342
- 7. زمان وجوب فطریه 343
- 9. موارد مورد اتفاق در متعلّق زکات 344
- زکات اموال 344
- 8. اهمیت زکات 344
- 10. موارد اتفاقی در عدم تعلّق زکات 345
- 11. موارد اختلافی میان امامیه و سایر مذاهب در تعلّق زکات 346
- 13. مهمترین موارد اختلافی در وجوب خمس 347
- 12. وجوب خمس غنیمت 347
- 14. نتیجهگیری 348
- قسمت دوم: سیری در ابواب معاملاتاز نگاه مذاهب اسلامی 349
- اشاره 349
- باب بیع و مکاسب محرمه 350
- 2. احکام کلی بیع 350
- 1. اشاره 350
- 3. مکاسب محرمه 351
- 1. عوامل حجر 352
- باب حجر 352
- 2. علایم بلوغ 352
- 3. اولیای صغیر 353
- 2. شرکت 354
- 1. مضاربه 354
- عقود شرعی دیگر 354
- 3. اجاره 355
- 4. ضمان و کفالت و حواله 355
- 5. هبه 355
- 7. وصیت 356
- 6. رجوع در هبه 356
- 8. وصیت به حج و قرائت قرآن و مانند آن 357
- اشاره 358
- قسمت سوم: مروری بر احوال شخصیهاز نگاه مذاهب اسلامی 358
- 1. حکم نکاح 359
- 2. نکاح موقت 359
- نکاح 359
- 5. لزوم ولیّ در نکاح 360
- 3. شاهد گرفتن برای عقد 360
- 4. نکاح اکراهی و هزلی 360
- 6. ولیّ مجبر 361
- 7. مراتب اولیا 361
- 8. محرمات ابدی 362
- 11. مهمترین شرایط حرمت با شیرخواری 363
- 9. محرمات بالجمع 363
- 10. ازدواج با کفار 363
- 12. کمیّت رضاع موجب حرمت 364
- مباحث طلاق 365
- 1. ارکان طلاق 365
- 2. سه طلاقه و ملاک آن 366
- 2. چهارپایان 367
- 3. حشرات 367
- مباحث اطعمه و اشربه 367
- 1. پرندگان حلال و حرام 367
- چند واجب اجتماعی 368
- 6. ولیمه 368
- 4. آبزیان 368
- 5. حیوان جلّال 368
- 7. افشای سلام و ردّ آن 369
- 8. تسمیت العاطس 369
- قسمت چهارم: مروری بر سیاسات از دیدگاه مذاهب اسلامی 370
- اشاره 370
- مجازات اسلامی 371
- 2. مشروبخواری 371
- 1. انواع مجازات 371
- 3. حکم مشروبات مست کننده 372
- 5. حدّ زنا و لواط 372
- 4. حکم مواد مخدر 372
- 8. وطی بهائم 373
- 7. وطی در دُبُر 373
- 6. تحریم به اثر لواط 373
- 10. استمنا با دست 374
- انواع مجازات 374
- 9. حکم حیوان وطی شده 374
- 1. ولیّ دم 375
- 12. حدّ سرقت 375
- قصاص و دیات 375
- 11. مساحقه 375
- 3. دیه زن 376
- 2. قتل مسلمان به خاطر قتل ذمّی 376
- 4. مقدار دیه 376
- 7. وجوب امامت 377
- 6. مجری حدود و قصاص 377
- 5. قصاص از مرد به خاطر زن 377
- مباحث امامت 377
- 8. شرایط امامت 378
- 10. اجماع بر ولایت فقیه 378
- 9. امامت 378
- خاتمه 380
- بخش پایانی 380
- فهرست منابع 382
2. کسانی که روزه بر آنها واجب نیست
مذاهب اسلامی؛ روزه بر افراد زیر واجب نیست: 1. بیمارانی که روزه برای آنها ضرر داشته باشد 2. زن حامله یا شیرده که روزه برای خودش یا فرزندش ضرر دارد 3. کسی که بر اثر تشنگی و گرسنگی به مشقت میافتد 4. پیرانی که نمیتوانند روزه بگیرند یا برای آنها مشقت دارد.
یادآوری:
طبق فقه اهل بیت علیهم السلام، بیماری که روزه برای او ضرر دارد، واجب است افطار کند و روزه او حرام است. (1)
3. قضای روزه رمضان
مذاهب اسلامی؛ کسی که روزه ماه رمضان را عمداً ترک کرده یا عذری داشته یا روزهاش باطل بوده، باید آنها را در زمانی که روزه گرفتن مجاز است، قضا کند. همچنین به نظر تمامی مذاهب، جز حنفیه، در ماه رمضان نمیتوان نیت روزه قضا کرد و در صورت نیت قضا، نه قضای او صحیح است و نه ادای او، ولی حنفیه میگویند اداءً واقع میشود ولی در یومالشک قضا صحیح است و کسی که قضا به گردن دارد باید بدون تأخیر تا رمضان آینده قضا کند؛ به نظر غیر حنفیه و غیر شافعیه. ولی به نظر حنفیه وجوب قضا موسّع است و تأخیر آن اشکال ندارد، به نظر شافعیه هم در صورتی که بدون عذر روزه خورده، قضای آن فوری است و الّا فوری نیست. (2)
1- همان
2- العروةالوثقی، ج 2، صص 232- 230، الفقه علی المذاهب الأربعه، ج 1، صص 490 و 489؛ الفقه علی المذاهبالخمسه، ج 1، صص 255- 253