درسنامه درآمدی بر فقه مقارن صفحه 245

4. فدیه تأخیر قضای رمضان‌

مذاهب اسلامی (جز حنفیه)؛ معتقدند در صورت تأخیر قضا تا رمضان بعد بدون عذر شرعی، باید فدیه بپردازد و مقدار آن را امامیه یک مدّ طعام (750 گرم) می‌دانند و اهل سنت اطعام و سیر کردن یک مسکین. این فدیه به نظر غیر شافعیه، بر اثر تأخیر در سال‌های مختلف، تکرار نمی‌شود ولی شافعیه، با تکرار سال، معتقد به تکرار فدیه هستند. اما حنفیه به طور کلی فدیه را واجب نمی‌شمرند. (1)

5. کفاره افطار عمدی‌

امامیه؛ مخیّر است بین عتق رقبه مؤمنه یا روزه دو ماه پی در پی و یا اطعام شصت مسکین.

حنبلیه؛ کفاره ترتیبی است. باید رقبه مؤمنه آزاد کند و اگر نیافت دو ماه پی در پی روزه بگیرد و در بین دو ماه، اگر به خاطر عذر شرعی، مانند سفر افطار کرد، لازم نیست از سر بگیرد و اگر نمی‌تواند، دو ماه پی در پی روزه بگیرد و شصت مسکین را طعام دهد.

حنفیه؛ کفاره ماه رمضان ترتیبی است از عتق رقبه، ولی لازم نیست مؤمن باشد، سپس دو ماه پی در پی روزه که عذر قاطع آن است و سپس اطعام شصت مسکین.

شافعیه؛ کفاره افطار عمدی، ترتیبی است از عتق رقبه مؤمنه، سپس دو ماه روزه پی در پی که عذر شرعی هم تتابع را قطع می‌کند و سپس اطعام شصت مسکین.

مالکیه؛ مانند امامیه تخییری است، اگرچه افضل اطعام، سپس عتق و سپس صیام است.

یادآوری:

به نظر امامیه، اگر یک ماه کامل روزه بگیرد و یک روز از ماه دوم را به آن اضافه کند،