- پیشگفتار 1
- مقدمه 5
- اشاره 10
- اشاره 10
- فصل اول: آشنایی با پیشینه مذاهب فقهی و چکیدهای از آراء اصولی آنها 10
- 1. برجستهترین مشترکات مذهبی عامه و خاصه 11
- اشاره 12
- 2. پیدایش مکتب اهل حدیث و اهل رأی در میان عامه 12
- الف) مکتب اهل حدیث 12
- ب) مکتب اهل رأی 13
- 3. پیدایش مذاهب چهارگانه عامه 15
- اشاره 15
- 4. مذهب حنفی (نخستین مذهب) 15
- اصول اساسی مذهب حنفی 16
- اشاره 19
- مهمترین منابع فقهی مذهب حنفی 19
- 5. مذهب مالکی (دومین مذهب) 19
- اصول اساسی مذهب مالکی 20
- مهمترین منابع فقهی مذهب مالکی 23
- اشاره 24
- 6. مذهب شافعی (سوّمین مذهب) 24
- اصول اساسی مذهب شافعی 25
- اشاره 26
- مهمترین منابع فقهی مذهب شافعی 26
- 7. مذهب حنبلی (چهارمین مذهب) 26
- اصول اساسی مذهب حنبلی 28
- مهمترین منابع فقهی مذهب حنبلی 29
- برخی از آراء کلامی احمد بن حنبل 29
- 8. تداوم مذهب حنبلی در قرون متأخّر 30
- 1. قرآن کریم 33
- فصل دوم: مقایسه اصول اساسی استنباط مذاهب اسلامی 33
- اصول اساسی استنباط 33
- 3. سنت نبوی منقول به خبر واحد ثقه 34
- 4. سنت نبوی منقول به خبر مرسل و ضعیف 34
- 2. سنت نبوی متواتر و مشهور 34
- 5. سنت اهل بیت: 35
- 6. قول صحابی 35
- 7. اجماع 36
- 8. قیاس 36
- 9. استحسان 37
- 10. عرف و عادت 38
- 11. استصحاب 38
- 12. استقراء 39
- 13. استدلال 40
- 14. شرع من قبلنا 40
- 15. البرائة الاصلیة یا الاباحةالاصلیة 41
- 16. مصالح مرسله 41
- 17. سدّ ذرائع و فتح ذرائع 42
- 19. عمل اهل مدینه 43
- 18. مراعاة الخلاف 43
- 20. اصالة التخییر 44
- 21. اصالة الاحتیاط 44
- 2. تقسیم حکم به «واقعی اوّلی» و «واقعی ثانوی» 45
- اقسام حکم شرعی 45
- 1. اقسام حکم تکلیفی 45
- 3. معنای «سنت» و فرق آن با «مستحب» و «مندوب» 46
- 4. معنای کراهت و ترک اولی 47
- 1. آب مطلق 49
- 1. احکام آبها و مطهّرات 49
- احکام آبها 49
- 2. آب کثیر 49
- فصل سوم: «طهارت» از دیدگاه مذاهب اسلامی 49
- 3. ملاک آب کثیر 50
- 1. آب مطلق 51
- مطهّرات 51
- 4. آب قلیل 51
- 2. آب مضاف 51
- 3. استحاله 52
- 4. سوزاندن نجاست با آتش 52
- 6. زمین 53
- 5. آفتاب 53
- 7. جمعبندی 55
- 2. اعیان نجس 56
- 2. ادرار و مدفوع حلال گوشت 56
- 1. ادرار و مدفوع غیر حلال گوشت 56
- نجاسات 56
- 4. وَذْی و مَذْی و وَدْی 57
- 3. منی 57
- 5. قی (استفراغ) 58
- 6. خون 58
- 8. مردار 59
- 7. میّت 59
- 9. اجزای مردار 59
- 10. شراب 60
- 11. فقّاع 60
- 12. سگ و خوک 61
- 14. قیح (چرک و زرد آب) 61
- 13. کافر 61
- 15. جمعبندی نجاسات 62
- 1. وجوب ستر عورت 63
- 2. رو به قبله یا پشت به آن نبودن 63
- 3. احکام تخلّی 63
- احکام تخلّی 63
- 3. تخلّی بر قبور 64
- 4. تخلّی در ملک دیگران و در موقوفات 64
- 7. استبرا 65
- 5. تخلّی در آب راکد و جاری 65
- 6. تخلّی در جاده، خیابان و محل عبور و مرور مردم 65
- 8. استنجا و تطهیر محل خروج ادرار و مدفوع 66
- 10. مکروهات تخلّی 67
- 11. مستحبات تخلّی 67
- 9. چگونگی انجام استنجا 67
- 1. ادرار، مدفوع و باد معده و روده 69
- 2. مذی و ودی 69
- 4. احکام وضو 69
- احکام وضو 69
- نواقض وضو 69
- 3. خواب غالب بر چشم و گوش 70
- 4. امور زایلکننده عقل 70
- 5. استحاضه قلیله 70
- 7. لمس 71
- 6. مسّ عورت 71
- 8. استفراغ 72
- 9. خون و قیح 72
- 11. ارتداد و خوردن گوشت شتر 73
- 10. قهقهه 73
- 12. جمعبندی نواقض 74
- 1. شستن صورت 74
- احکام وضو 74
- 2. از بالا به پایین شستن صورت 75
- 3. شستن دستها 76
- 4. مسح سر 76
- 5. آب مسح 77
- 6. مسح سر با داشتن حایل 77
- 7. مسح پاها 78
- 8. مسح پا با داشتن حایل 78
- 10. موالات 79
- 9. ترتیب 79
- 11. نیّت 80
- 12. جمعبندی 81
- شرایط و غایات وضو 81
- 2. شرایط مورد اختلاف در وضو 82
- 3. غایات مورد اتفاق در وضو 82
- 5. وضوهای مستحب 83
- 4. غایات مورد اختلاف در وضو 83
- مستحبات و مکروهات وضو 84
- 1. معنای سنتها و مستحبات وضو 84
- 3. معنای مکروهات وضو 85
- 2. مستحبات وضو 85
- 4. مکروهات وضو 86
- غسل جنابت 87
- 2. احتلام 87
- 5. احکام غسل 87
- 1. موجبات غسل جنابت 87
- 3. واجبات غسل جنابت 88
- 5. محرّمات در حال جنابت 89
- 4. اعمالی که غسل جنابت در آنها لازم است 89
- 6. مکروهات حال جنابت 90
- 7. کفایت غسل جنابت از وضو 90
- احکام حیض 92
- 2. سنّ بلوغ دختران و حکم آن 92
- 6. احکام بانوان 92
- 1. تعریف حیض 92
- 3. یائسگی و حکم آن 93
- 4. سنّ یائسگی 93
- 6. اکثر طهر 94
- 5. مدّت حیض 94
- 9. محرّمات مورد اختلاف در زمان حیض 95
- 7. اقلّ طهر 95
- 8. محرّمات مورد اتفاق در زمان حیض 95
- 10. استماع آیه سجده در حال جنابت و حیض 96
- 2. اقسام استحاضه 97
- 1. تعریف استحاضه 97
- احکام استحاضه 97
- 11. کیفیت غسل حیض 97
- 4. حکم استحاضه 98
- 3. غسل استحاضه 98
- 2. اقلّ نفاس 99
- 1. تعریف نفاس 99
- احکام نفاس 99
- 3. اکثر نفاس 100
- 4. حکم نفاس و غسل آن 100
- 1. غسل مسّ میت 100
- سایر اغسال واجب و مستحب 100
- 4. جمعبندی غسلهای واجب 101
- 2. مسلمان شدن کافر 101
- 3. از دنیا رفتن 101
- 5. غسلهای مستحب 102
- تیمّم 103
- 2. طلب و جستجوی آب 103
- 1. نداشتن آب 103
- 7. احکام تیمّم 103
- مسوّغات تیمّم 103
- 4. داشتن آب غیر کافی 104
- 3. ترس و تعذّر از استعمال آب 104
- 6. چیزهایی که تیمّم بر آنها صحیح است 105
- 5. تیمم در تنگی وقت نماز 105
- 7. نیت در تیمم 106
- 8. مسح صورت 106
- 9. مسح دستها 107
- 11. موالات 107
- 10. ترتیب 107
- 12. تسمیه 108
- 8. احکام درگذشتگان 109
- 1. برگرداندن محتضر به سوی قبله 109
- احکام محتضر 109
- احتضار و غسل میت 109
- 1. غسل میت 110
- غسل میّت 110
- 2. تلقین 110
- 2. شرایط مورد اتفاق در وجوب غسل میت 111
- 3. غسل جنین سقط شده 111
- 4. غسل مقداری از جسم 112
- 5. تعداد غسل میت 112
- 6. کیفیت غسل میت 113
- 8. همگن و همسان بودن غاسل 114
- 7. حنوط 114
- 10. فقدان همگن 115
- 9. غسل دادن زن و شوهر به وسیله یکدیگر 115
- 1. وجوب تکفین 116
- 2. حداقل مقدار لازم در کفن 116
- کفن میّت 116
- 3. شرایط و ویژگیها، و سنتها و مستحبات کفن 117
- نماز میت 118
- 1. حکم نماز میت 118
- 4. شرایط مورد اختلاف: حاضر بودن میت 119
- 3. شرایط مورد اتفاق در نماز میت 119
- 2. شرایط کسانی که بر میت نماز میگزارند 119
- 6. قرار دادن میت بر زمین 120
- 5. قرار دادن جنازه در برابر نمازگزار 120
- 7. واجبات و ارکان نیت در نماز میت 121
- 8. نماز میت در حال ایستاده 121
- 9. تعداد تکبیرهای نماز میت 121
- 10. چگونگی نماز میت و آداب آن 122
- 11. اقامه نماز میت در مسجد 123
- 12. شهید 124
- 13. اولیای میت 125
- 14. وقت اقامه نماز میت 127
- 1. تشییع میت 127
- تشییع میّت 127
- 2. شرکت زنان در تشییع جنازه 128
- 1. دفن میت 129
- 3. قرار دادن لحد برای قبر 129
- 2. دفن میت به سمت قبله 129
- دفن میّت 129
- 1. نوشتن روی قبر 130
- احکام قبور 130
- 4. مستحبات و مکروهات دفن 130
- 3. نبش قبر 131
- 2. بنای بر قبور 131
- 4. تعزیت و تسلیت به مصیبتزدگان 132
- 5. گریستن بر میت 132
- 2. زیارت اهل قبور برای زنان 133
- 1. زیارت اهل قبور برای مردان 133
- زیارت اهل قبور 133
- 3. زیارت قبر پیامبراعظم صلی الله علیه و آله و سلم 134
- نمازهای واجب یومیه 135
- 2. تعداد نمازهای واجب یومیه 135
- 1. اهمیت نماز 135
- فصل چهارم: مباحث نماز از دیدگاه مذاهب اسلامی 135
- 1. نمازهای واجب و نافلهی یومیهو اوقات آنها 135
- 2. وقت نماز عصر 136
- 1. وقت نماز ظهر 136
- اوقات نمازهای واجب یومیه 136
- 3. وقت نماز مغرب 137
- 5. وقت نماز صبح 138
- 4. وقت نماز عشا 138
- 6. اقامه نماز در برخی زمانها دارای نهی است 139
- 7. نماز متعلق نهی 139
- 8. جمع بین نمازهای ظهر و عصر، مغرب و عشا 141
- 9. موارد جواز جمع میان دو نماز 141
- تعداد و احکام نمازهای نافله 142
- 1. نمودار نمازهای غیر واجب 142
- 2. تفصیل نمازهای نافله 143
- 3. نمازهای شب و وتر و حکم قنوت در آنها 146
- 4. حکم قنوت در نمازها 147
- اشاره 149
- 2. مقدمات نماز: 149
- 1. حکم قبله 150
- قبله 150
- 3. جهل به جهت قبله 151
- 2. تعریف قبله 151
- 4. نماز در جوف و بام کعبه 152
- لباس نمازگزار 153
- 2. حدّ عورت و پوشش در نمازها 153
- 1. حکم ستر عورت در نماز 153
- 4. حد پوشش مردان در غیر نماز 154
- 3. حکم پوشش در غیر نماز 154
- 5. حد پوشش زنان در غیر نماز 155
- 6. نگاه مرد به زن نامحرم 156
- 7. نگاه زن به مرد نامحرم 156
- 9. شرایط لباس نمازگزار 157
- 8. حکم لمس و صدا 157
- 11. نماز زن و مرد در کنار یکدیگر 158
- 10. شرایط مکان نمازگزار 158
- 13. نماز در مقبره 159
- 12. مکانهایی که نماز در آنها مکروه است 159
- 14. قرار دادن سُتره 160
- 15. عبور از مقابل نمازگزار 160
- 16. جلوگیری نمازگزار از عبور دیگران 161
- 2. آداب مسجد 162
- احکام مساجد 162
- 1. نمازگزاردن در مسجد 162
- 3. محل عبور قرار دادن مسجد 163
- 4. خوابیدن در مسجد 163
- 5. وارد کردن نجس و متنجس در مسجد 164
- اذان و اقامه 164
- 1. مشروعیت اذان 164
- 4. الفاظ مورد اختلاف در اذان 165
- 2. جایگاه اذان 165
- 3. الفاظ مورد اتفاق در اذان 165
- 6. حکم اقامه 166
- 5. حکم اذان 166
- 7. فاصله بین اذان و اقامه 167
- 8. الفاظ اقامه 168
- 9. اذان و اقامه برای زنان 169
- 10. اذان برای اموری خاص 170
- 3. ارکان و واجبات نماز 171
- اشاره 171
- 1. ارکان و واجبات نماز 172
- واجبات نماز 172
- 1. معنا و حکم نیت 175
- واجب اول: نیّت 175
- 2. تلفظ به نیت 176
- واجب دوم: تکبیرة الاحرام 177
- 2. لفظ تکبیرة الاحرام 177
- 1. معنای تکبیرة الاحرام و حکم آن 177
- 1. حکم قیام در نمازهای فریضه و نافله 178
- واجب سوم: قیام 178
- 2. مقدار لازم در قیام 178
- واجب چهارم و هفتم: قرائت و ذکر 179
- 1. حکم فاتحة الکتاب و ذکر 179
- 3. تکفیر یا تکتّف (دست بسته نماز خواندن) 180
- 2. حکم قرائت مأموم 180
- 4. حکم بسمله 181
- 5. استعاذه 182
- 6. دعای افتتاح 182
- 7. تأمین (آمین گفتن پس از حمد) 183
- 9. مقدار لازم از سوره در قرائت 184
- 8. قرائت سوره، بعد از فاتحه 184
- 11. تکبیرهای انتقال 185
- 10. حکم قرائت سوره برای امام و مأموم و منفرد 185
- 13. باز کردن بین دو پا 186
- 12. بالا بردن دستها هنگام تکبیرها 186
- 2. ذکر رکوع 187
- واجب پنجم 187
- 1. حکم رکوع 187
- 3. ذکر برخاستن از رکوع 188
- واجب ششم: سجده 189
- 1. چگونگی رفتن به سجده و برخاستن از آن 189
- 2. حکم سجده 189
- 4. ما یصحّ السجود علیه 190
- 3. اعضای سجود 190
- 5. بالا بودن موضع سجده 191
- 7. چگونگی قرار دادن اعضای سجده بر زمین 192
- 6. ذکر سجده و مقدار آن 192
- 8. چگونگی نشستن پس از سجده 193
- 10. نشستن بین دو سجده 194
- 9. جلسه استراحت 194
- 12. مواضع سجده تلاوت 195
- 11. سجده تلاوت 195
- 14. سجده شکر 196
- 13. دعای هنگام سجده تلاوت 196
- 17. ذکر تشهد 197
- 16. تشهد آخر 197
- 15. تشهد اول 197
- واجب هشتم: تشهد 197
- 18. استحباب اشاره با انگشت سبابه 198
- 19. صلوات در تشهد اول 199
- 20. صلوات در تشهد آخر 199
- 21. دعا در تشهد آخر 200
- 22. سلام 201
- واجب نهم: سلام 201
- 23. صیغه سلام 201
- 25. نیت در سلام 202
- 24. توجه و اشاره به چپ و راست هنگام سلام 202
- 1. ترتیب 203
- واجب دهم: ترتیب 203
- واجب یازدهم: موالات 204
- 1. موالات 204
- 1. مهمترین مبطلات نماز 205
- 4. مبطلات و مکروهات نمازو احکام سهو و شک 205
- مبطلات نماز 205
- 1. مکروهات نماز 207
- 2. شک در عدد رکعات 207
- احکام شک و سهو در نماز 207
- 3. اسباب سجده سهو 208
- 4. حکم سجده سهو 209
- 5. چگونگی سجده سهو 210
- شرایط قصر خواندن نماز 212
- 5. نماز مسافر و نماز جماعت 212
- نماز مسافر 212
- 1. مسافت شرعی 212
- 1. قصر نماز در سفر 212
- 2. قصد سفر از زمان خروج 213
- 3. مباح بودن سفر 213
- 5. گذشتن از حدّ ترخص 213
- 4. سفر شغلی 213
- 6. اقتدای مسافر به حاضر 214
- 7. نیت اقامت 214
- 1. حکم جماعت در نمازهای روزانه 215
- احکام نماز جماعت 215
- نماز جماعت 215
- 3. به جماعت خواندن نمازهای غیر روزانه 216
- 2. اهمیت نماز جماعت/ 216
- 4. شرایط امام جماعت؛ موارد اتفاقی 217
- 6. اقتدا به مخالف در مذهب یا اجتهاد 218
- 5. شرایط امام جماعت؛ موارد اختلافی 218
- 7. اتحاد مکان و نبودن حایل 219
- 8. نماز پیرامون کعبه 220
- 9. حکم مسبوق 220
- اشاره 221
- 6. نمازهای دیگر: 221
- نماز جمعه 222
- 1. اذن حاکم 222
- شرایط وجوب اقامه نمازجمعه 222
- 1. وجوب نماز جمعه 222
- 2. جماعت 223
- 4. تعدّد جمعه و رعایت فاصله 223
- 3. عدد شرکتکنندگان 223
- 5. محل اقامه نمازجمعه 224
- 6. ایراد دو خطبه 225
- 9. محتوای خطبه نماز جمعه 225
- 8. شرایط مکلّفان به شرکت در نماز جمعه 225
- 7. عدالت امام جمعه 225
- 10. حرف زدن در حال خطبه 226
- 12. چگونگی نماز جمعه 227
- 11. شرط عربی بودن خطبه 227
- نماز عیدین 228
- 1. حکم نماز عید 228
- 2. چگونگی نماز عید 229
- 3. آداب نماز عید 230
- 1. حکم نماز کسوف و خسوف 230
- نماز آیات 230
- 4. تکبیرهای ایام عید 230
- 3. چگونگی انجام نماز کسوف و خسوف 231
- 2. اقامه نماز کسوف و خسوف به جماعت 231
- 4. نماز زلزله 232
- 5. سایر آیات 232
- 6. حکم نماز استسقا 233
- نماز استسقا 233
- 7. چگونگی انجام نماز استسقا 233
- نماز تراویح 234
- 9. نماز تراویح 234
- 8. آداب نماز استسقا 234
- 10. مندوبات نماز تراویح 235
- 11. برخی نمازهای مستحب 236
- فصل پنجم: مباحث روزه از دیدگاه مذاهب اسلامی 237
- اشاره 237
- روزه و مبطلات آن 238
- 1. تعریف روزه 238
- 2. اقسام روزه 238
- 4. مبطلات روزه که مورد اتفاق است 239
- 3. وجوب روزه ماه مبارک رمضان 239
- مفطرات روزه 240
- 1. مفسدات موجب قضا و کفاره در ماه رمضان 240
- موجبات قضا 241
- 1. مبطلات موجب قضا، در ماه رمضان 241
- احکام روزه 243
- 1. شرایط وجوب روزه 243
- 3. قضای روزه رمضان 244
- 2. کسانی که روزه بر آنها واجب نیست 244
- 4. فدیه تأخیر قضای رمضان 245
- 5. کفاره افطار عمدی 245
- 6. قضای نماز و روزه از سوی میت 246
- 7. روزه در مناطق قطبی 246
- 9. حکم روزه در سفر 247
- 8. روزه مسافر 247
- 1. ثبوت ماه رمضان 248
- 2. شرطیت اتحاد افق 248
- احکام هلال 248
- 5. راههای اثبات هلال 249
- 3. اعتبار حکم حاکم 249
- 4. اعتبار قول منجّمان 249
- 1. روزههای حرام 250
- اقسام روزه 250
- 3. روزه یومالشک 251
- 2. روزه مستحب گرفتن زن 251
- 5. روزه عاشورا 252
- 4. روزههای مکروه 252
- 7. شب قدر 253
- 6. روزههای مستحب 253
- احکام اعتکاف 254
- 3. شرایط مورد اتفاق در اعتکاف 254
- 2. مدت اعتکاف 254
- 1. اعتکاف 254
- 5. طهارت از جنابت، حیض و نفاس 255
- 4. روزه در زمان اعتکاف 255
- 6. مسجد محل اعتکاف 256
- 7. خروج از مسجد در حال اعتکاف 256
- 8. آمیزش جنسی در حال اعتکاف 257
- 9. محرّمات و مفسدات دیگر در اعتکاف 258
- وجوب حج 259
- 2. فوری یا تراخی بودن وجوب حج 259
- 2. واجبات احرام 259
- 1. وجوب حج، یک بار در عمر 259
- 3. شرایط وجوب حج 259
- 1. وجوب حج و شرایط و اقسام آن 259
- فصل ششم: مباحث حج و عمرهاز دیدگاه مذاهب اسلامی 259
- 4. اسلام، شرط صحت یا وجوب 260
- 5. وجوب همراه داشتن مَحْرم (بر زنان) 260
- 8. نیابت از بلد یا میقات 261
- 7. استنابه برای مستطیع عاجز یا میّت 261
- 6. نیابت در حج 261
- 2. حج قِران 262
- 1. انواع حج 262
- اقسام حج 262
- 3. انتخاب نوع حج 263
- میقات احرام 264
- 1. مواقیت مکانی 264
- 2. احرام قبل از میقات 264
- 3. عبور از میقات بدون احرام 265
- 4. ماههای حج 265
- 1. مستحبات احرام 266
- 5. احرام قبل از ماههای حج 266
- احرام 266
- 2. تیمم بدل از غسل احرام 267
- 3. واجبات احرام 267
- 4. حکم تلبیه 268
- 5. ذکر تلبیه 269
- 3. تروک احرام 270
- 1. شکار صحرایی وحشی 270
- 3. عقد ازدواج برای خود و دیگران 270
- 2. جماع و مقدمات آن 270
- 4. استمنا و خود ارضایی جنسی 271
- 5. استفاده از عطریّات و چیزهای خوشبو 271
- 6. پوشیدن چیز دوخته 271
- 7. پوشیدن چکمه و جوراب و مانند آن 272
- 8. سرمه کشیدن 272
- 9. فسوق 272
- 11. نگاه در آینه 273
- 10. جدال 273
- 13. انگشتر به دست کردن 273
- 12. کشتن جانوران ساکن در بدن 273
- 14. پوشش زیور برای زنان مُحرم 274
- 15. روغن مالی به بدن 274
- 18. پوشاندن صورت برای زنان 275
- 16. ازاله مو 275
- 17. پوشاندن سر برای مردان محرم 275
- 22. کندن دندان 276
- 20. بیرون آوردن خون از بدن خود 276
- 21. ناخن گرفتن 276
- 19. استظلال 276
- 25. حنا 277
- 24. سلاح در بر داشتن (مسلّح شدن) 277
- 23. کندن درخت یا گیاهان روییده در حرم 277
- 26. محرمات احرام به صورت شعر 278
- 2. حکم ورود به مکه 279
- ورود به مکه 279
- 4. طواف و نماز آن 279
- 5. سعی 279
- 6. تقصیر 279
- 1. قطع تلبیه در احرام عمره تمتّع 279
- 3. آداب ورود به مکه و مسجدالحرام 280
- 1. طواف قدوم 281
- طواف 281
- اقسام طواف 281
- 2. طواف عمره تمتّع 282
- 4. طواف زیارت 282
- 3. طواف عمره مفرده 282
- 5. طواف نساء 283
- 8. شرایط طواف 283
- 7. طواف مستحب 283
- 6. طواف وداع 283
- 9. واجبات طواف 285
- 10. مستحبات طواف 286
- 11. اضطباع 287
- 12. رَمَل 288
- 1. وجوب سعی میان صفا و مروه و شرایط و کیفیت آن 289
- سعی میان صفا و مروه 289
- 13. نماز طواف 289
- 2. تعداد سعی 290
- 3. تکرار سعی 290
- 1. حلق یا تقصیر در عمره تمتّع 291
- تقصیر 291
- 2. تعداد افعال واجب در عمره تمتّع 292
- 3. چگونگی تقصیر 293
- 4. حلق یا تقصیر در عمره مفرده 293
- 5. تعداد افعال واجب در عمره مفرده 294
- 1. زمان و مکان احرام حج 295
- احرام حج 295
- 8. وقوف به عرفات و مشعر 295
- 7 احرام حج 295
- 9. مناسک منا 295
- 1. زمان وقوف در عرفات 296
- وقوف در عرفات 296
- 2. قطع تلبیه در احرام حج 296
- 2. خطبه امام در عرفات 297
- 3. قصر یا تمام بودن نماز امام و سایر حجاج در عرفات 298
- 4. جمع نماز ظهر و عصر در عرفات 298
- 5. نماز جمعه در عرفات 299
- 6. مستحبات وقوف در عرفات 299
- 8. بیتوته شب عید در مشعرالحرام (پیش از وقوف بینالطلوعین) 300
- وقوف در مشعرالحرام 300
- 7. زمان کوچ از عرفات 300
- 9. وقوف پس از طلوع فجر در مشعرالحرام 301
- 10. شرایط وقوف در عرفات و مشعرالحرام 302
- 11. نماز مغرب و عشای شب عید قربان و چگونگی آن 303
- 12. مستحبات وقوف در مزدلفه 304
- مناسک منا 305
- 1. مناسک واجب منا در عید قربان 305
- 2. ترتیب اعمال عید قربان 305
- ویژگی شنها 306
- 1. جنس و اندازه شنها (سنگریزه) 306
- 1. محل جمعآوری سنگریزه 307
- شرایط رمی 307
- 2. بکر بودن سنگریزهها 308
- 3. مباح بودن حصاة 308
- 2. اصابت به جمره 309
- واجبات رمی 309
- 1. پرتاب کردن 309
- 3. تعداد سنگها 310
- 4. پشت سر هم انداختن 311
- 5. زمان رمی جمره عقبه 311
- 6. مستحبات و سنن رمی جمره عقبه 312
- قربانی و احکام آن 313
- 1. ذبح 313
- 3. صفت و ویژگیهای قربانی 314
- 4. تعداد قربانی 314
- 2. سنّ قربانی 314
- 5. بدل قربانی 315
- 7. زمان ذبح 316
- 6. مکان ذبح 316
- احکام حلق یا تقصیر در حج 317
- 1. وجوب حلق یا تقصیر 317
- 3. مکان حلق یا تقصیر 318
- 2. زمان حلق یا تقصیر 318
- 5. مستحبات حلق 319
- 4. وظیفه مردان بدون مو (اگر حلق برای آنها متعین باشد) 319
- 6. خروج از احرام حج 319
- 7. مراحل تحلّل از احرام 320
- اهمّ مستحبات منا 321
- 1. خطبه روز عید قربان 321
- 3. تکبیرهای روز عید 322
- 2. کوچ از منا در روز عید 322
- 10. اعمال بعد از منا 323
- 11. مناسک ایام تشریق 323
- 1. طواف زیارت 323
- واجبات بعد از اعمال منا 323
- 2. نماز طواف زیارت 323
- 4. تحلّل دوم از احرام 324
- 3. سعی میان صفا و مروه 324
- مناسک ایام تشریق 325
- 1. بیتوته شب یازدهم و دوازدهم در منا 325
- 5. طواف نساء و نماز آن 325
- 6. تحلّل سوم از احرام 325
- 3. عبادت در مکه به جای بیتوته در منا 326
- 2. کفاره ترک بیتوته 326
- رمی ایام تشریق 327
- 4. حکم معذورین از بیتوته 327
- 1. رمی جمرات سهگانه در روزهای یازدهم و دوازدهم 327
- 2. ترتیب در رمی جمرات سهگانه 327
- 4. کوچ از منا در روز دوازدهم (نَفْر اول) 328
- 3. زمان رمی جمرات سهگانه، روزهای یازدهم و دوازدهم 328
- 6. بیتوته شب سیزدهم برای کسی که در حال احرام، صید یا با زن نزدیکی کرده 329
- 5. بیتوته شب سیزدهم برای کسی که غروب آن شب در منا بوده 329
- 7. رمی روز سیزدهم 330
- 8. زمان رمی روز سیزدهم 330
- 10. خطبه امام پیش از نَفْر اول 331
- 9. زمان کوچ از منا در روز سیزدهم (نَفْر دوم) 331
- خاتمه 332
- 1. زکات فطره 339
- فصل هفتم: مروری بر سایر ابواب فقهیاز دیدگاه مذاهب اسلامی 339
- زکات فطره 339
- اشاره 339
- قسمت اول: سیری در مباحث زکات و خمساز نگاه مذاهب اسلامی 339
- 2. حکم زکات فطره 340
- 3. شرایط وجوب زکات فطره 340
- 4. مقدار فطریه 341
- 5. مصرف فطریه 342
- 6. چگونگی پرداخت فطریه 342
- 7. زمان وجوب فطریه 343
- زکات اموال 344
- 8. اهمیت زکات 344
- 9. موارد مورد اتفاق در متعلّق زکات 344
- 10. موارد اتفاقی در عدم تعلّق زکات 345
- 11. موارد اختلافی میان امامیه و سایر مذاهب در تعلّق زکات 346
- 13. مهمترین موارد اختلافی در وجوب خمس 347
- 12. وجوب خمس غنیمت 347
- 14. نتیجهگیری 348
- قسمت دوم: سیری در ابواب معاملاتاز نگاه مذاهب اسلامی 349
- اشاره 349
- 2. احکام کلی بیع 350
- باب بیع و مکاسب محرمه 350
- 1. اشاره 350
- 3. مکاسب محرمه 351
- 2. علایم بلوغ 352
- باب حجر 352
- 1. عوامل حجر 352
- 3. اولیای صغیر 353
- 2. شرکت 354
- 1. مضاربه 354
- عقود شرعی دیگر 354
- 5. هبه 355
- 3. اجاره 355
- 4. ضمان و کفالت و حواله 355
- 6. رجوع در هبه 356
- 7. وصیت 356
- 8. وصیت به حج و قرائت قرآن و مانند آن 357
- اشاره 358
- قسمت سوم: مروری بر احوال شخصیهاز نگاه مذاهب اسلامی 358
- 1. حکم نکاح 359
- نکاح 359
- 2. نکاح موقت 359
- 5. لزوم ولیّ در نکاح 360
- 4. نکاح اکراهی و هزلی 360
- 3. شاهد گرفتن برای عقد 360
- 6. ولیّ مجبر 361
- 7. مراتب اولیا 361
- 8. محرمات ابدی 362
- 11. مهمترین شرایط حرمت با شیرخواری 363
- 9. محرمات بالجمع 363
- 10. ازدواج با کفار 363
- 12. کمیّت رضاع موجب حرمت 364
- 1. ارکان طلاق 365
- مباحث طلاق 365
- 2. سه طلاقه و ملاک آن 366
- 2. چهارپایان 367
- 3. حشرات 367
- 1. پرندگان حلال و حرام 367
- مباحث اطعمه و اشربه 367
- 5. حیوان جلّال 368
- 6. ولیمه 368
- چند واجب اجتماعی 368
- 4. آبزیان 368
- 7. افشای سلام و ردّ آن 369
- 8. تسمیت العاطس 369
- قسمت چهارم: مروری بر سیاسات از دیدگاه مذاهب اسلامی 370
- اشاره 370
- 1. انواع مجازات 371
- 2. مشروبخواری 371
- مجازات اسلامی 371
- 4. حکم مواد مخدر 372
- 3. حکم مشروبات مست کننده 372
- 5. حدّ زنا و لواط 372
- 8. وطی بهائم 373
- 6. تحریم به اثر لواط 373
- 7. وطی در دُبُر 373
- 10. استمنا با دست 374
- انواع مجازات 374
- 9. حکم حیوان وطی شده 374
- 11. مساحقه 375
- قصاص و دیات 375
- 12. حدّ سرقت 375
- 1. ولیّ دم 375
- 3. دیه زن 376
- 2. قتل مسلمان به خاطر قتل ذمّی 376
- 4. مقدار دیه 376
- 6. مجری حدود و قصاص 377
- مباحث امامت 377
- 5. قصاص از مرد به خاطر زن 377
- 7. وجوب امامت 377
- 10. اجماع بر ولایت فقیه 378
- 9. امامت 378
- 8. شرایط امامت 378
- خاتمه 380
- بخش پایانی 380
- فهرست منابع 382
افتعال و از واژه سَلام (به معنای حجاره و سنگ) مشتق است و وقتی که انسان حجرالأسود را با دست خویش مسّ کند، گویند: «استلم، أی مسّ السلام بیده» 2) باب استفعال و از واژه لامة (به معنای درع و سپر) اخذ شده است و کسی که حجر را استلام میکند؛ یعنی آن را سپر خود قرار میدهد.
ب) استلام تمامی ارکان کعبه
امامیه؛ مستحب است.
مذاهب چهارگانه؛ تنها استلام رکن یمانی و حجرالأسود را مجاز میشمرند و استلام دو رکن دیگر را جایز نمیدانند. (1)
11. اضطباع
امامیه؛ در اکثر کتب فقهای امامیه عنوان نشده، ولی برخی از قدما آن را در نخستین طواف (طواف قدوم) مستحب شمردهاند.
حنبلیه؛ در طواف قدوم سنت است.
حنفیه؛ در هر طوافی که پس از آن سعی وجود دارد؛ مانند طواف قدوم، سنت غیر مؤکد است.
شافعیه؛ برای مردان و پسران سنت است.
مالکیه؛ اضطباع در فقه مالکیه مطرح نیست و به این مذهب نسبت ندادهاند. (2)
1- مناسک محشی، ص 318؛ الروضةالبهیة، ج 1، ص 505؛ الهدایة، فقه حنفی المصادرالفقهیة، ج 10، ص 265؛ بدایةالمجتهد، ج 1، ص 343؛ الأمّللشافعی، المصادرالفقهیة، ج 11، ص 751؛ الخلاف، ج 1، ص 446؛ تذکرة الفقها، ج 8، صص 107- 103؛ لسانالعرب، ج 12، صص 361 و 360
2- الفقه علی المذاهب الأربعه، ج 1، صص 594- 592؛ الأمّ للشافعی، المصادرالفقهیه، ج 11، ص 756؛ الفقه علی المذاهبالخمسه، ج 1، صص 594- 592؛ الوسیله إلی نیل الفضیله، صص 173 و 172؛ الجامع للشرایع، ص 201؛ تذکرةالفقها، ج 8، صص 173 و 172؛ الموسوعة الفقهیةالمیسره، ج 3، ص 430