- پیشگفتار 1
- مقدمه 5
- اشاره 10
- اشاره 10
- فصل اول: آشنایی با پیشینه مذاهب فقهی و چکیدهای از آراء اصولی آنها 10
- 1. برجستهترین مشترکات مذهبی عامه و خاصه 11
- 2. پیدایش مکتب اهل حدیث و اهل رأی در میان عامه 12
- اشاره 12
- الف) مکتب اهل حدیث 12
- ب) مکتب اهل رأی 13
- 3. پیدایش مذاهب چهارگانه عامه 15
- 4. مذهب حنفی (نخستین مذهب) 15
- اشاره 15
- اصول اساسی مذهب حنفی 16
- 5. مذهب مالکی (دومین مذهب) 19
- اشاره 19
- مهمترین منابع فقهی مذهب حنفی 19
- اصول اساسی مذهب مالکی 20
- مهمترین منابع فقهی مذهب مالکی 23
- اشاره 24
- 6. مذهب شافعی (سوّمین مذهب) 24
- اصول اساسی مذهب شافعی 25
- اشاره 26
- 7. مذهب حنبلی (چهارمین مذهب) 26
- مهمترین منابع فقهی مذهب شافعی 26
- اصول اساسی مذهب حنبلی 28
- مهمترین منابع فقهی مذهب حنبلی 29
- برخی از آراء کلامی احمد بن حنبل 29
- 8. تداوم مذهب حنبلی در قرون متأخّر 30
- اصول اساسی استنباط 33
- 1. قرآن کریم 33
- فصل دوم: مقایسه اصول اساسی استنباط مذاهب اسلامی 33
- 3. سنت نبوی منقول به خبر واحد ثقه 34
- 4. سنت نبوی منقول به خبر مرسل و ضعیف 34
- 2. سنت نبوی متواتر و مشهور 34
- 6. قول صحابی 35
- 5. سنت اهل بیت: 35
- 7. اجماع 36
- 8. قیاس 36
- 9. استحسان 37
- 10. عرف و عادت 38
- 11. استصحاب 38
- 12. استقراء 39
- 14. شرع من قبلنا 40
- 13. استدلال 40
- 15. البرائة الاصلیة یا الاباحةالاصلیة 41
- 16. مصالح مرسله 41
- 17. سدّ ذرائع و فتح ذرائع 42
- 19. عمل اهل مدینه 43
- 18. مراعاة الخلاف 43
- 20. اصالة التخییر 44
- 21. اصالة الاحتیاط 44
- 1. اقسام حکم تکلیفی 45
- 2. تقسیم حکم به «واقعی اوّلی» و «واقعی ثانوی» 45
- اقسام حکم شرعی 45
- 3. معنای «سنت» و فرق آن با «مستحب» و «مندوب» 46
- 4. معنای کراهت و ترک اولی 47
- 2. آب کثیر 49
- فصل سوم: «طهارت» از دیدگاه مذاهب اسلامی 49
- احکام آبها 49
- 1. آب مطلق 49
- 1. احکام آبها و مطهّرات 49
- 3. ملاک آب کثیر 50
- 1. آب مطلق 51
- مطهّرات 51
- 2. آب مضاف 51
- 4. آب قلیل 51
- 3. استحاله 52
- 4. سوزاندن نجاست با آتش 52
- 5. آفتاب 53
- 6. زمین 53
- 7. جمعبندی 55
- 1. ادرار و مدفوع غیر حلال گوشت 56
- 2. اعیان نجس 56
- 2. ادرار و مدفوع حلال گوشت 56
- نجاسات 56
- 3. منی 57
- 4. وَذْی و مَذْی و وَدْی 57
- 5. قی (استفراغ) 58
- 6. خون 58
- 9. اجزای مردار 59
- 8. مردار 59
- 7. میّت 59
- 11. فقّاع 60
- 10. شراب 60
- 12. سگ و خوک 61
- 14. قیح (چرک و زرد آب) 61
- 13. کافر 61
- 15. جمعبندی نجاسات 62
- 1. وجوب ستر عورت 63
- احکام تخلّی 63
- 3. احکام تخلّی 63
- 2. رو به قبله یا پشت به آن نبودن 63
- 4. تخلّی در ملک دیگران و در موقوفات 64
- 3. تخلّی بر قبور 64
- 6. تخلّی در جاده، خیابان و محل عبور و مرور مردم 65
- 5. تخلّی در آب راکد و جاری 65
- 7. استبرا 65
- 8. استنجا و تطهیر محل خروج ادرار و مدفوع 66
- 10. مکروهات تخلّی 67
- 11. مستحبات تخلّی 67
- 9. چگونگی انجام استنجا 67
- 4. احکام وضو 69
- احکام وضو 69
- نواقض وضو 69
- 2. مذی و ودی 69
- 1. ادرار، مدفوع و باد معده و روده 69
- 3. خواب غالب بر چشم و گوش 70
- 5. استحاضه قلیله 70
- 4. امور زایلکننده عقل 70
- 7. لمس 71
- 6. مسّ عورت 71
- 9. خون و قیح 72
- 8. استفراغ 72
- 11. ارتداد و خوردن گوشت شتر 73
- 10. قهقهه 73
- 12. جمعبندی نواقض 74
- 1. شستن صورت 74
- احکام وضو 74
- 2. از بالا به پایین شستن صورت 75
- 4. مسح سر 76
- 3. شستن دستها 76
- 6. مسح سر با داشتن حایل 77
- 5. آب مسح 77
- 8. مسح پا با داشتن حایل 78
- 7. مسح پاها 78
- 10. موالات 79
- 9. ترتیب 79
- 11. نیّت 80
- شرایط و غایات وضو 81
- 12. جمعبندی 81
- 3. غایات مورد اتفاق در وضو 82
- 2. شرایط مورد اختلاف در وضو 82
- 4. غایات مورد اختلاف در وضو 83
- 5. وضوهای مستحب 83
- 1. معنای سنتها و مستحبات وضو 84
- مستحبات و مکروهات وضو 84
- 3. معنای مکروهات وضو 85
- 2. مستحبات وضو 85
- 4. مکروهات وضو 86
- غسل جنابت 87
- 2. احتلام 87
- 5. احکام غسل 87
- 1. موجبات غسل جنابت 87
- 3. واجبات غسل جنابت 88
- 4. اعمالی که غسل جنابت در آنها لازم است 89
- 5. محرّمات در حال جنابت 89
- 6. مکروهات حال جنابت 90
- 7. کفایت غسل جنابت از وضو 90
- 2. سنّ بلوغ دختران و حکم آن 92
- 6. احکام بانوان 92
- 1. تعریف حیض 92
- احکام حیض 92
- 3. یائسگی و حکم آن 93
- 4. سنّ یائسگی 93
- 5. مدّت حیض 94
- 6. اکثر طهر 94
- 9. محرّمات مورد اختلاف در زمان حیض 95
- 7. اقلّ طهر 95
- 8. محرّمات مورد اتفاق در زمان حیض 95
- 10. استماع آیه سجده در حال جنابت و حیض 96
- 1. تعریف استحاضه 97
- 2. اقسام استحاضه 97
- احکام استحاضه 97
- 11. کیفیت غسل حیض 97
- 4. حکم استحاضه 98
- 3. غسل استحاضه 98
- 1. تعریف نفاس 99
- 2. اقلّ نفاس 99
- احکام نفاس 99
- 1. غسل مسّ میت 100
- سایر اغسال واجب و مستحب 100
- 3. اکثر نفاس 100
- 4. حکم نفاس و غسل آن 100
- 3. از دنیا رفتن 101
- 2. مسلمان شدن کافر 101
- 4. جمعبندی غسلهای واجب 101
- 5. غسلهای مستحب 102
- تیمّم 103
- 2. طلب و جستجوی آب 103
- 1. نداشتن آب 103
- 7. احکام تیمّم 103
- مسوّغات تیمّم 103
- 4. داشتن آب غیر کافی 104
- 3. ترس و تعذّر از استعمال آب 104
- 5. تیمم در تنگی وقت نماز 105
- 6. چیزهایی که تیمّم بر آنها صحیح است 105
- 7. نیت در تیمم 106
- 8. مسح صورت 106
- 9. مسح دستها 107
- 10. ترتیب 107
- 11. موالات 107
- 12. تسمیه 108
- احکام محتضر 109
- 1. برگرداندن محتضر به سوی قبله 109
- احتضار و غسل میت 109
- 8. احکام درگذشتگان 109
- 1. غسل میت 110
- 2. تلقین 110
- غسل میّت 110
- 3. غسل جنین سقط شده 111
- 2. شرایط مورد اتفاق در وجوب غسل میت 111
- 5. تعداد غسل میت 112
- 4. غسل مقداری از جسم 112
- 6. کیفیت غسل میت 113
- 8. همگن و همسان بودن غاسل 114
- 7. حنوط 114
- 10. فقدان همگن 115
- 9. غسل دادن زن و شوهر به وسیله یکدیگر 115
- کفن میّت 116
- 1. وجوب تکفین 116
- 2. حداقل مقدار لازم در کفن 116
- 3. شرایط و ویژگیها، و سنتها و مستحبات کفن 117
- نماز میت 118
- 1. حکم نماز میت 118
- 4. شرایط مورد اختلاف: حاضر بودن میت 119
- 2. شرایط کسانی که بر میت نماز میگزارند 119
- 3. شرایط مورد اتفاق در نماز میت 119
- 5. قرار دادن جنازه در برابر نمازگزار 120
- 6. قرار دادن میت بر زمین 120
- 8. نماز میت در حال ایستاده 121
- 7. واجبات و ارکان نیت در نماز میت 121
- 9. تعداد تکبیرهای نماز میت 121
- 10. چگونگی نماز میت و آداب آن 122
- 11. اقامه نماز میت در مسجد 123
- 12. شهید 124
- 13. اولیای میت 125
- 14. وقت اقامه نماز میت 127
- 1. تشییع میت 127
- تشییع میّت 127
- 2. شرکت زنان در تشییع جنازه 128
- 2. دفن میت به سمت قبله 129
- 1. دفن میت 129
- 3. قرار دادن لحد برای قبر 129
- دفن میّت 129
- احکام قبور 130
- 4. مستحبات و مکروهات دفن 130
- 1. نوشتن روی قبر 130
- 2. بنای بر قبور 131
- 3. نبش قبر 131
- 5. گریستن بر میت 132
- 4. تعزیت و تسلیت به مصیبتزدگان 132
- 1. زیارت اهل قبور برای مردان 133
- 2. زیارت اهل قبور برای زنان 133
- زیارت اهل قبور 133
- 3. زیارت قبر پیامبراعظم صلی الله علیه و آله و سلم 134
- 2. تعداد نمازهای واجب یومیه 135
- 1. اهمیت نماز 135
- نمازهای واجب یومیه 135
- 1. نمازهای واجب و نافلهی یومیهو اوقات آنها 135
- فصل چهارم: مباحث نماز از دیدگاه مذاهب اسلامی 135
- اوقات نمازهای واجب یومیه 136
- 1. وقت نماز ظهر 136
- 2. وقت نماز عصر 136
- 3. وقت نماز مغرب 137
- 5. وقت نماز صبح 138
- 4. وقت نماز عشا 138
- 6. اقامه نماز در برخی زمانها دارای نهی است 139
- 7. نماز متعلق نهی 139
- 9. موارد جواز جمع میان دو نماز 141
- 8. جمع بین نمازهای ظهر و عصر، مغرب و عشا 141
- 1. نمودار نمازهای غیر واجب 142
- تعداد و احکام نمازهای نافله 142
- 2. تفصیل نمازهای نافله 143
- 3. نمازهای شب و وتر و حکم قنوت در آنها 146
- 4. حکم قنوت در نمازها 147
- اشاره 149
- 2. مقدمات نماز: 149
- 1. حکم قبله 150
- قبله 150
- 3. جهل به جهت قبله 151
- 2. تعریف قبله 151
- 4. نماز در جوف و بام کعبه 152
- لباس نمازگزار 153
- 1. حکم ستر عورت در نماز 153
- 2. حدّ عورت و پوشش در نمازها 153
- 4. حد پوشش مردان در غیر نماز 154
- 3. حکم پوشش در غیر نماز 154
- 5. حد پوشش زنان در غیر نماز 155
- 7. نگاه زن به مرد نامحرم 156
- 6. نگاه مرد به زن نامحرم 156
- 8. حکم لمس و صدا 157
- 9. شرایط لباس نمازگزار 157
- 10. شرایط مکان نمازگزار 158
- 11. نماز زن و مرد در کنار یکدیگر 158
- 13. نماز در مقبره 159
- 12. مکانهایی که نماز در آنها مکروه است 159
- 14. قرار دادن سُتره 160
- 15. عبور از مقابل نمازگزار 160
- 16. جلوگیری نمازگزار از عبور دیگران 161
- احکام مساجد 162
- 2. آداب مسجد 162
- 1. نمازگزاردن در مسجد 162
- 3. محل عبور قرار دادن مسجد 163
- 4. خوابیدن در مسجد 163
- اذان و اقامه 164
- 5. وارد کردن نجس و متنجس در مسجد 164
- 1. مشروعیت اذان 164
- 4. الفاظ مورد اختلاف در اذان 165
- 2. جایگاه اذان 165
- 3. الفاظ مورد اتفاق در اذان 165
- 5. حکم اذان 166
- 6. حکم اقامه 166
- 7. فاصله بین اذان و اقامه 167
- 8. الفاظ اقامه 168
- 9. اذان و اقامه برای زنان 169
- 10. اذان برای اموری خاص 170
- اشاره 171
- 3. ارکان و واجبات نماز 171
- 1. ارکان و واجبات نماز 172
- واجبات نماز 172
- 1. معنا و حکم نیت 175
- واجب اول: نیّت 175
- 2. تلفظ به نیت 176
- 2. لفظ تکبیرة الاحرام 177
- واجب دوم: تکبیرة الاحرام 177
- 1. معنای تکبیرة الاحرام و حکم آن 177
- 1. حکم قیام در نمازهای فریضه و نافله 178
- واجب سوم: قیام 178
- 2. مقدار لازم در قیام 178
- 1. حکم فاتحة الکتاب و ذکر 179
- واجب چهارم و هفتم: قرائت و ذکر 179
- 3. تکفیر یا تکتّف (دست بسته نماز خواندن) 180
- 2. حکم قرائت مأموم 180
- 4. حکم بسمله 181
- 6. دعای افتتاح 182
- 5. استعاذه 182
- 7. تأمین (آمین گفتن پس از حمد) 183
- 8. قرائت سوره، بعد از فاتحه 184
- 9. مقدار لازم از سوره در قرائت 184
- 11. تکبیرهای انتقال 185
- 10. حکم قرائت سوره برای امام و مأموم و منفرد 185
- 13. باز کردن بین دو پا 186
- 12. بالا بردن دستها هنگام تکبیرها 186
- 1. حکم رکوع 187
- 2. ذکر رکوع 187
- واجب پنجم 187
- 3. ذکر برخاستن از رکوع 188
- 2. حکم سجده 189
- واجب ششم: سجده 189
- 1. چگونگی رفتن به سجده و برخاستن از آن 189
- 4. ما یصحّ السجود علیه 190
- 3. اعضای سجود 190
- 5. بالا بودن موضع سجده 191
- 7. چگونگی قرار دادن اعضای سجده بر زمین 192
- 6. ذکر سجده و مقدار آن 192
- 8. چگونگی نشستن پس از سجده 193
- 10. نشستن بین دو سجده 194
- 9. جلسه استراحت 194
- 11. سجده تلاوت 195
- 12. مواضع سجده تلاوت 195
- 13. دعای هنگام سجده تلاوت 196
- 14. سجده شکر 196
- 17. ذکر تشهد 197
- 16. تشهد آخر 197
- 15. تشهد اول 197
- واجب هشتم: تشهد 197
- 18. استحباب اشاره با انگشت سبابه 198
- 19. صلوات در تشهد اول 199
- 20. صلوات در تشهد آخر 199
- 21. دعا در تشهد آخر 200
- 23. صیغه سلام 201
- 22. سلام 201
- واجب نهم: سلام 201
- 24. توجه و اشاره به چپ و راست هنگام سلام 202
- 25. نیت در سلام 202
- واجب دهم: ترتیب 203
- 1. ترتیب 203
- واجب یازدهم: موالات 204
- 1. موالات 204
- 4. مبطلات و مکروهات نمازو احکام سهو و شک 205
- مبطلات نماز 205
- 1. مهمترین مبطلات نماز 205
- 1. مکروهات نماز 207
- 2. شک در عدد رکعات 207
- احکام شک و سهو در نماز 207
- 3. اسباب سجده سهو 208
- 4. حکم سجده سهو 209
- 5. چگونگی سجده سهو 210
- شرایط قصر خواندن نماز 212
- 5. نماز مسافر و نماز جماعت 212
- 1. مسافت شرعی 212
- 1. قصر نماز در سفر 212
- نماز مسافر 212
- 2. قصد سفر از زمان خروج 213
- 4. سفر شغلی 213
- 5. گذشتن از حدّ ترخص 213
- 3. مباح بودن سفر 213
- 6. اقتدای مسافر به حاضر 214
- 7. نیت اقامت 214
- 1. حکم جماعت در نمازهای روزانه 215
- نماز جماعت 215
- احکام نماز جماعت 215
- 3. به جماعت خواندن نمازهای غیر روزانه 216
- 2. اهمیت نماز جماعت/ 216
- 4. شرایط امام جماعت؛ موارد اتفاقی 217
- 5. شرایط امام جماعت؛ موارد اختلافی 218
- 6. اقتدا به مخالف در مذهب یا اجتهاد 218
- 7. اتحاد مکان و نبودن حایل 219
- 8. نماز پیرامون کعبه 220
- 9. حکم مسبوق 220
- اشاره 221
- 6. نمازهای دیگر: 221
- نماز جمعه 222
- 1. وجوب نماز جمعه 222
- شرایط وجوب اقامه نمازجمعه 222
- 1. اذن حاکم 222
- 3. عدد شرکتکنندگان 223
- 2. جماعت 223
- 4. تعدّد جمعه و رعایت فاصله 223
- 5. محل اقامه نمازجمعه 224
- 9. محتوای خطبه نماز جمعه 225
- 7. عدالت امام جمعه 225
- 8. شرایط مکلّفان به شرکت در نماز جمعه 225
- 6. ایراد دو خطبه 225
- 10. حرف زدن در حال خطبه 226
- 11. شرط عربی بودن خطبه 227
- 12. چگونگی نماز جمعه 227
- 1. حکم نماز عید 228
- نماز عیدین 228
- 2. چگونگی نماز عید 229
- 3. آداب نماز عید 230
- 4. تکبیرهای ایام عید 230
- 1. حکم نماز کسوف و خسوف 230
- نماز آیات 230
- 2. اقامه نماز کسوف و خسوف به جماعت 231
- 3. چگونگی انجام نماز کسوف و خسوف 231
- 5. سایر آیات 232
- 4. نماز زلزله 232
- نماز استسقا 233
- 6. حکم نماز استسقا 233
- 7. چگونگی انجام نماز استسقا 233
- نماز تراویح 234
- 8. آداب نماز استسقا 234
- 9. نماز تراویح 234
- 10. مندوبات نماز تراویح 235
- 11. برخی نمازهای مستحب 236
- فصل پنجم: مباحث روزه از دیدگاه مذاهب اسلامی 237
- اشاره 237
- روزه و مبطلات آن 238
- 2. اقسام روزه 238
- 1. تعریف روزه 238
- 3. وجوب روزه ماه مبارک رمضان 239
- 4. مبطلات روزه که مورد اتفاق است 239
- مفطرات روزه 240
- 1. مفسدات موجب قضا و کفاره در ماه رمضان 240
- موجبات قضا 241
- 1. مبطلات موجب قضا، در ماه رمضان 241
- احکام روزه 243
- 1. شرایط وجوب روزه 243
- 3. قضای روزه رمضان 244
- 2. کسانی که روزه بر آنها واجب نیست 244
- 4. فدیه تأخیر قضای رمضان 245
- 5. کفاره افطار عمدی 245
- 6. قضای نماز و روزه از سوی میت 246
- 7. روزه در مناطق قطبی 246
- 9. حکم روزه در سفر 247
- 8. روزه مسافر 247
- 1. ثبوت ماه رمضان 248
- احکام هلال 248
- 2. شرطیت اتحاد افق 248
- 3. اعتبار حکم حاکم 249
- 5. راههای اثبات هلال 249
- 4. اعتبار قول منجّمان 249
- 1. روزههای حرام 250
- اقسام روزه 250
- 3. روزه یومالشک 251
- 2. روزه مستحب گرفتن زن 251
- 5. روزه عاشورا 252
- 4. روزههای مکروه 252
- 6. روزههای مستحب 253
- 7. شب قدر 253
- احکام اعتکاف 254
- 3. شرایط مورد اتفاق در اعتکاف 254
- 2. مدت اعتکاف 254
- 1. اعتکاف 254
- 4. روزه در زمان اعتکاف 255
- 5. طهارت از جنابت، حیض و نفاس 255
- 6. مسجد محل اعتکاف 256
- 7. خروج از مسجد در حال اعتکاف 256
- 8. آمیزش جنسی در حال اعتکاف 257
- 9. محرّمات و مفسدات دیگر در اعتکاف 258
- 1. وجوب حج، یک بار در عمر 259
- وجوب حج 259
- 2. واجبات احرام 259
- 2. فوری یا تراخی بودن وجوب حج 259
- 1. وجوب حج و شرایط و اقسام آن 259
- فصل ششم: مباحث حج و عمرهاز دیدگاه مذاهب اسلامی 259
- 3. شرایط وجوب حج 259
- 5. وجوب همراه داشتن مَحْرم (بر زنان) 260
- 4. اسلام، شرط صحت یا وجوب 260
- 8. نیابت از بلد یا میقات 261
- 6. نیابت در حج 261
- 7. استنابه برای مستطیع عاجز یا میّت 261
- اقسام حج 262
- 2. حج قِران 262
- 1. انواع حج 262
- 3. انتخاب نوع حج 263
- 1. مواقیت مکانی 264
- 2. احرام قبل از میقات 264
- میقات احرام 264
- 3. عبور از میقات بدون احرام 265
- 4. ماههای حج 265
- احرام 266
- 1. مستحبات احرام 266
- 5. احرام قبل از ماههای حج 266
- 3. واجبات احرام 267
- 2. تیمم بدل از غسل احرام 267
- 4. حکم تلبیه 268
- 5. ذکر تلبیه 269
- 1. شکار صحرایی وحشی 270
- 2. جماع و مقدمات آن 270
- 3. تروک احرام 270
- 3. عقد ازدواج برای خود و دیگران 270
- 5. استفاده از عطریّات و چیزهای خوشبو 271
- 6. پوشیدن چیز دوخته 271
- 4. استمنا و خود ارضایی جنسی 271
- 8. سرمه کشیدن 272
- 9. فسوق 272
- 7. پوشیدن چکمه و جوراب و مانند آن 272
- 11. نگاه در آینه 273
- 13. انگشتر به دست کردن 273
- 10. جدال 273
- 12. کشتن جانوران ساکن در بدن 273
- 14. پوشش زیور برای زنان مُحرم 274
- 15. روغن مالی به بدن 274
- 17. پوشاندن سر برای مردان محرم 275
- 18. پوشاندن صورت برای زنان 275
- 16. ازاله مو 275
- 20. بیرون آوردن خون از بدن خود 276
- 22. کندن دندان 276
- 19. استظلال 276
- 21. ناخن گرفتن 276
- 24. سلاح در بر داشتن (مسلّح شدن) 277
- 23. کندن درخت یا گیاهان روییده در حرم 277
- 25. حنا 277
- 26. محرمات احرام به صورت شعر 278
- 5. سعی 279
- 4. طواف و نماز آن 279
- 1. قطع تلبیه در احرام عمره تمتّع 279
- 6. تقصیر 279
- ورود به مکه 279
- 2. حکم ورود به مکه 279
- 3. آداب ورود به مکه و مسجدالحرام 280
- اقسام طواف 281
- طواف 281
- 1. طواف قدوم 281
- 4. طواف زیارت 282
- 3. طواف عمره مفرده 282
- 2. طواف عمره تمتّع 282
- 5. طواف نساء 283
- 8. شرایط طواف 283
- 7. طواف مستحب 283
- 6. طواف وداع 283
- 9. واجبات طواف 285
- 10. مستحبات طواف 286
- 11. اضطباع 287
- 12. رَمَل 288
- 13. نماز طواف 289
- سعی میان صفا و مروه 289
- 1. وجوب سعی میان صفا و مروه و شرایط و کیفیت آن 289
- 3. تکرار سعی 290
- 2. تعداد سعی 290
- 1. حلق یا تقصیر در عمره تمتّع 291
- تقصیر 291
- 2. تعداد افعال واجب در عمره تمتّع 292
- 3. چگونگی تقصیر 293
- 4. حلق یا تقصیر در عمره مفرده 293
- 5. تعداد افعال واجب در عمره مفرده 294
- 9. مناسک منا 295
- احرام حج 295
- 1. زمان و مکان احرام حج 295
- 8. وقوف به عرفات و مشعر 295
- 7 احرام حج 295
- وقوف در عرفات 296
- 2. قطع تلبیه در احرام حج 296
- 1. زمان وقوف در عرفات 296
- 2. خطبه امام در عرفات 297
- 3. قصر یا تمام بودن نماز امام و سایر حجاج در عرفات 298
- 4. جمع نماز ظهر و عصر در عرفات 298
- 5. نماز جمعه در عرفات 299
- 6. مستحبات وقوف در عرفات 299
- 7. زمان کوچ از عرفات 300
- وقوف در مشعرالحرام 300
- 8. بیتوته شب عید در مشعرالحرام (پیش از وقوف بینالطلوعین) 300
- 9. وقوف پس از طلوع فجر در مشعرالحرام 301
- 10. شرایط وقوف در عرفات و مشعرالحرام 302
- 11. نماز مغرب و عشای شب عید قربان و چگونگی آن 303
- 12. مستحبات وقوف در مزدلفه 304
- 2. ترتیب اعمال عید قربان 305
- 1. مناسک واجب منا در عید قربان 305
- مناسک منا 305
- ویژگی شنها 306
- 1. جنس و اندازه شنها (سنگریزه) 306
- 1. محل جمعآوری سنگریزه 307
- شرایط رمی 307
- 2. بکر بودن سنگریزهها 308
- 3. مباح بودن حصاة 308
- واجبات رمی 309
- 1. پرتاب کردن 309
- 2. اصابت به جمره 309
- 3. تعداد سنگها 310
- 5. زمان رمی جمره عقبه 311
- 4. پشت سر هم انداختن 311
- 6. مستحبات و سنن رمی جمره عقبه 312
- قربانی و احکام آن 313
- 1. ذبح 313
- 3. صفت و ویژگیهای قربانی 314
- 4. تعداد قربانی 314
- 2. سنّ قربانی 314
- 5. بدل قربانی 315
- 6. مکان ذبح 316
- 7. زمان ذبح 316
- 1. وجوب حلق یا تقصیر 317
- احکام حلق یا تقصیر در حج 317
- 2. زمان حلق یا تقصیر 318
- 3. مکان حلق یا تقصیر 318
- 4. وظیفه مردان بدون مو (اگر حلق برای آنها متعین باشد) 319
- 5. مستحبات حلق 319
- 6. خروج از احرام حج 319
- 7. مراحل تحلّل از احرام 320
- 1. خطبه روز عید قربان 321
- اهمّ مستحبات منا 321
- 3. تکبیرهای روز عید 322
- 2. کوچ از منا در روز عید 322
- 11. مناسک ایام تشریق 323
- 10. اعمال بعد از منا 323
- واجبات بعد از اعمال منا 323
- 1. طواف زیارت 323
- 2. نماز طواف زیارت 323
- 3. سعی میان صفا و مروه 324
- 4. تحلّل دوم از احرام 324
- 6. تحلّل سوم از احرام 325
- 1. بیتوته شب یازدهم و دوازدهم در منا 325
- 5. طواف نساء و نماز آن 325
- مناسک ایام تشریق 325
- 2. کفاره ترک بیتوته 326
- 3. عبادت در مکه به جای بیتوته در منا 326
- 4. حکم معذورین از بیتوته 327
- رمی ایام تشریق 327
- 1. رمی جمرات سهگانه در روزهای یازدهم و دوازدهم 327
- 2. ترتیب در رمی جمرات سهگانه 327
- 4. کوچ از منا در روز دوازدهم (نَفْر اول) 328
- 3. زمان رمی جمرات سهگانه، روزهای یازدهم و دوازدهم 328
- 6. بیتوته شب سیزدهم برای کسی که در حال احرام، صید یا با زن نزدیکی کرده 329
- 5. بیتوته شب سیزدهم برای کسی که غروب آن شب در منا بوده 329
- 8. زمان رمی روز سیزدهم 330
- 7. رمی روز سیزدهم 330
- 10. خطبه امام پیش از نَفْر اول 331
- 9. زمان کوچ از منا در روز سیزدهم (نَفْر دوم) 331
- خاتمه 332
- 1. زکات فطره 339
- زکات فطره 339
- قسمت اول: سیری در مباحث زکات و خمساز نگاه مذاهب اسلامی 339
- فصل هفتم: مروری بر سایر ابواب فقهیاز دیدگاه مذاهب اسلامی 339
- اشاره 339
- 2. حکم زکات فطره 340
- 3. شرایط وجوب زکات فطره 340
- 4. مقدار فطریه 341
- 6. چگونگی پرداخت فطریه 342
- 5. مصرف فطریه 342
- 7. زمان وجوب فطریه 343
- 9. موارد مورد اتفاق در متعلّق زکات 344
- زکات اموال 344
- 8. اهمیت زکات 344
- 10. موارد اتفاقی در عدم تعلّق زکات 345
- 11. موارد اختلافی میان امامیه و سایر مذاهب در تعلّق زکات 346
- 12. وجوب خمس غنیمت 347
- 13. مهمترین موارد اختلافی در وجوب خمس 347
- 14. نتیجهگیری 348
- اشاره 349
- قسمت دوم: سیری در ابواب معاملاتاز نگاه مذاهب اسلامی 349
- 2. احکام کلی بیع 350
- باب بیع و مکاسب محرمه 350
- 1. اشاره 350
- 3. مکاسب محرمه 351
- 1. عوامل حجر 352
- باب حجر 352
- 2. علایم بلوغ 352
- 3. اولیای صغیر 353
- 2. شرکت 354
- 1. مضاربه 354
- عقود شرعی دیگر 354
- 3. اجاره 355
- 4. ضمان و کفالت و حواله 355
- 5. هبه 355
- 6. رجوع در هبه 356
- 7. وصیت 356
- 8. وصیت به حج و قرائت قرآن و مانند آن 357
- اشاره 358
- قسمت سوم: مروری بر احوال شخصیهاز نگاه مذاهب اسلامی 358
- 2. نکاح موقت 359
- 1. حکم نکاح 359
- نکاح 359
- 4. نکاح اکراهی و هزلی 360
- 5. لزوم ولیّ در نکاح 360
- 3. شاهد گرفتن برای عقد 360
- 7. مراتب اولیا 361
- 6. ولیّ مجبر 361
- 8. محرمات ابدی 362
- 11. مهمترین شرایط حرمت با شیرخواری 363
- 9. محرمات بالجمع 363
- 10. ازدواج با کفار 363
- 12. کمیّت رضاع موجب حرمت 364
- 1. ارکان طلاق 365
- مباحث طلاق 365
- 2. سه طلاقه و ملاک آن 366
- مباحث اطعمه و اشربه 367
- 1. پرندگان حلال و حرام 367
- 2. چهارپایان 367
- 3. حشرات 367
- 6. ولیمه 368
- چند واجب اجتماعی 368
- 4. آبزیان 368
- 5. حیوان جلّال 368
- 8. تسمیت العاطس 369
- 7. افشای سلام و ردّ آن 369
- اشاره 370
- قسمت چهارم: مروری بر سیاسات از دیدگاه مذاهب اسلامی 370
- 2. مشروبخواری 371
- 1. انواع مجازات 371
- مجازات اسلامی 371
- 4. حکم مواد مخدر 372
- 3. حکم مشروبات مست کننده 372
- 5. حدّ زنا و لواط 372
- 7. وطی در دُبُر 373
- 6. تحریم به اثر لواط 373
- 8. وطی بهائم 373
- 9. حکم حیوان وطی شده 374
- انواع مجازات 374
- 10. استمنا با دست 374
- 1. ولیّ دم 375
- 11. مساحقه 375
- قصاص و دیات 375
- 12. حدّ سرقت 375
- 2. قتل مسلمان به خاطر قتل ذمّی 376
- 4. مقدار دیه 376
- 3. دیه زن 376
- 6. مجری حدود و قصاص 377
- مباحث امامت 377
- 5. قصاص از مرد به خاطر زن 377
- 7. وجوب امامت 377
- 8. شرایط امامت 378
- 9. امامت 378
- 10. اجماع بر ولایت فقیه 378
- خاتمه 380
- بخش پایانی 380
- فهرست منابع 382
12. مستحبات وقوف در مزدلفه
مذاهب اسلامی؛ مستحب است: 1. سنگریزههایی را که در منا باید رمی کند، از مزدلفه گرد آورد 2. شب عید قربان را به عبادت و دعا به سر برد و پس از نماز صبح مشغول ذکر و حمد و ثنای الهی شود 3. کمی قبل از طلوع خورشید کوچ کند، به گونهای که از وادی محسّر نگذرد 4. هنگامی که به وادی محسّر رسید، با سرعت بیشتری حرکت کند.
طبق مذهب امامیه، پیش از طلوع خورشید، آغاز به کوچ میکند، ولی نباید تا پیش از طلوع از سرزمین مشعرالحرام خارج شود. (1)یادآوری:
طبق مذهب امامیه، برای وقوف در مزدلفه سه وقت است: 1. شب عید برای معذورین (اضطراری لیلی) 2. بین طلوع صبح تا طلوع خورشید (اختیاری) 3. از طلوع آفتاب تا ظهر روز دهم (اضطراری نهاری) اما نظریات وفتاوای نقل شده از مذاهب چهارگانه اهل سنت در باب وقوف در مزدلفه به ویژه حنفیه و مالکیه مختلف است. در الفقه علی المذاهب الأربعه از حنفیه نقل میکند که بینالطلوعین، وقوف واجب نیست و وقوف در شب واجب است، ولی در کتب حنفیه وقوف بینالطلوعین، واجب شمرده شده است. همچنین در بعضی کتب مالکیه، مانند بدایةالمجتهد، مطلقاً وقوف و بیتوته در مزدلفه را سنت شمردهاند. ولی در برخی کتب دیگر؛ مانند سراجالسالک و الفقه علی المذاهب الأربعه، وقوف در مقداری از شب، واجب شمرده شده است. مرحوم سید مرتضی از فقهای امامیه در کتاب الانتصار مینویسد: «ممّا انفردت الامامیة به: القول بوجوب الوقوف به مشعرالحرام و أنّه رکن من
1- مناسک محشی، ص 48؛ بدائع الصنائع فقه حنفی، الکافی فی فقه اهل المدینه فقه مالکی، مختصر المزنی فقه شافعی، المهذب فقه شافعی، الکافی لابن قدامه فقه حنبلی، المصادرالفقهیه، ج 10، ص 298، ج 11، ص 502 و ج 11، صص 894 و 822 و ج 11، ص 1044؛ جامع الخلاف والوفاق، ص 211؛ الفقه علی المذاهب الخمسه، ج 1، صص 387 و 386؛ تذکرة الفقها، ج 8، ص 202