درسنامه درآمدی بر فقه مقارن صفحه 34

2. سنت نبوی متواتر و مشهور

مذاهب اسلامی؛ پس از قرآن کریم اگر سنت نبوی صلی الله علیه و آله و سلم قطعی باشد و از طریق خبر متواتر یا مشهور، عمل به آن، مورد اتفاق باشد، اعتبار چنین سنتی در میان تمامی مذاهب، مسلّم و غیر قابل تردید است. (1)

3. سنت نبوی منقول به خبر واحد ثقه‌

امامیه؛ معتبر است.

حنبلیه؛ معتبر است اگرچه صحابه و خلفا با آن مخالفت کرده باشند یا اجماع برخلاف آن باشد.

حنفیه؛ صرف وثاقت و ضابط بودنِ راوی کافی نیست و خبر واحد شرایط دیگری هم باید دارا باشد تا حجّت قرار گیرد.

حنفیه برای عمل به خبر واحد ثقه شرایطی مانند اهل فهم و درک بودن راوی، عمل کردن خود راوی به روایت، مبتلا به نبودن مضمون روایت و ... را مطرح کرده‌اند.

شافعیه؛ معتبر است و بر قیاس و عمل اهل مدینه مقدم است.

مالکیه؛ معتبر است ولی عمل اهل مدینه بر خبر واحد مقدم است. (2)(3)

4. سنت نبوی منقول به خبر مرسل و ضعیف‌

امامیه؛ اعتبار ندارد مگر این که قرائن صدق داشته باشد.

حنبلیه؛ اگر دلیل محکمی بر ضدّ آن نباشد به حدیث ضعیف عمل می‌شود و بر قیاس مقدم است.

1- محمدتقی حکیم، همان، صص 185 و 120؛ محمد سلام مدکور، همان، صص 218- 208؛ علی محمد معوض و عادل احمد عبدالموجود، همان، صص 208 و 207
2- محمدتقی حکیم، همان، صص 210- 197؛ محمد سلام مدکور، همان، صص 221- 219
3- محمدتقی حکیم، همان، صص 210- 197؛ محمد سلام مدکور، همان، صص 221- 219