درسنامه درآمدی بر فقه مقارن صفحه 356

خود را با عوض یا بدون عوض، به دیگری واگذار کنند. (1)

6. رجوع در هبه‌

امامیه؛ هبه از عقود جایز و قابل رجوع است، مگر هبه معوّضه و هبه به رحم. و هبه به زوجه قابل رجوع است.

حنبلیه؛ هبه پیش از قبض و گرفتن آن، قابل رجوع و برگشت است، ولی بعد از قبض قابل رجوع نیست، مگر این که بخشنده پدر باشد، ولی مادر و جد و دیگر اقربا و نزدیکان حق رجوع در هبه ندارند.

حنفیه؛ هبه بعد از قبض و تصرف هم مانند قبل از قبض، قابل برگشت است، اگرچه کراهت تحریمی دارد، ولی قرابت و زوجیت و هبه معوض مانع رجوع است.

شافعیه؛ هبه با قبض لازم است و قابل رجوع نیست، مگر برای پدر و جدّ پدری و مادر و جدّه.

مالکیه؛ هبه، عقد لازم است و قابل رجوع نیست مگر برای پدر. (2)

7. وصیت‌

مذاهب اسلامی؛ وصیت در 13 مال نافذ است و در بیشتر از آن، باید ورثه آن را تنفیذ کنند. وصیت به حسب موارد مختلف، ممکن است احکام خمسه تکلیفیه پیدا کنند. (3)

1- تحریرالوسیله، ج 2، صص 59- 54؛ الفقه علی المذاهب الأربعه، ج 3، صص 222- 206
2- همان‌
3- تحریرالوسیله، ج 2، صص 105- 89؛ الفقه علی المذاهب الأربعه، ج 3، صص 245 و 224؛ فقه السنه، ج 3، صص 300- 293