درسنامه درآمدی بر فقه مقارن صفحه 5

مقدمه‌

1. زائر پیرو مذهب اهل‌بیت علیهم السلام آنگاه که به سرزمین وحی گام می‌نهد و توفیق تشرّف به زیارت حرمین شریفین نصیبش می‌گردد، نخستین پدیده‌ای که با آن روبرو می‌شود و توجّهش را جلب می‌کند، تفاوت‌هایی است که در اعمال و عبادات شرعی و مناسک حج و عمره میان مذهب اهل‌بیت علیهم السلام و پیروان دیگر مذاهب اسلامی مشاهده می‌کند؛ از وضو و وقت نماز و اذان و اقامه و شرایط نماز گرفته تا بستن احرام و طواف و دیگر اعمال و مناسک. اگرچه چهارچوب اصلی مناسک و عبادات در میان تمامی مذاهب اسلامی یکسان است، ولی همین تفاوت‌های جزئی که در انجام عبادات وجود دارد، برای هر تازه واردی سؤال برانگیز است:

- تفاوت‌ها به طور مشخص و تفصیلی چیست و چگونه است؟

- مذاهب فقهی در میان مسلمانان از چه زمان و چگونه پدید آمده‌اند؟

- آیا اصول اساسی اجتهاد و استنباط آن‌ها یکسان است؟

- آیا همان‌گونه که شاهد تفاوت‌هایی میان فقه اهل‌بیت علیهم السلام و دیگر مذاهب هستیم، میان گروه‌های مذاهب اهل سنت هم تفاوت وجود دارد؟

- اصولًا تفاوت‌های فقهی مذاهب اسلامی از کجا ریشه می‌گیرد و منشأ آن چیست؟

2. زائر پاسخ این پرسش‌ها و مانند آن را از کجا می‌تواند سراغ بگیرد؟ جایی که انتظار می‌رود، پاسخی مناسب و از روی علم و آگاهی به این قبیل پرسش‌ها ارائه کند و او را قانع