جامع شتات جلد 1 صفحه 119

1- در مسئله شماره 172 فرمود: با کفش و هر چیزی که پشت پا را بپوشاند و ساق نداشته باشد، نماز نکند. در اینجا سؤال کننده بر اساس همان فتوی سؤال می کند - البته امروزه کسی در مورد جوراب چنین فتوائی ندارد.

مکان باشد، بر آن، نماز چه صورت دارد؟

جواب:

جواب: مادامی که علم به حرمت مکان وفرش حاصل نشده جایز است نماز در آن.

215- سوال:

215- سوال: شخصی که نماز قضا بر ذمه دارد، نماز یومیه را در اول وقت می تواند نمود، یا نه؟

جواب:

جواب: اظهر جواز کردن نماز حاضره است در اول وقت.

216- سوال:

216- سوال: هرگاه کسی در بین نماز یقین کند که واجبی از واجبات نماز را فراموش کرده و شک دارد که کدامیک از واجبات بود، چه کند؟

جواب:

جواب: هرگاه اجزائی که شک دارد در میان آنها تدارک آن، مستلزم زیادتی رکن نمی شود برگردد از اول، محتملات را بگیرد وما بعد آن را (همه را) به عمل آورد. مثلا در حال قیام شک کند که آنچه را فراموش کرده، یک سجده از همین رکعت گذشته بوده یا تشهد آن. در اینجا برگردد و یک سجده بکند و تشهد را بکند و برخیزد. و اما هر گاه شک دارد که قرائت بود یا دو سجده یا تشهد، در اینجا نماز باطل است چون تدارک قرائت و ما بعد آن، مستلزم تکرار رکن است جزما که آن رکوع باشد. و شاید در اینجا توان گفت که تدارک قرائت، ضرور نیست، بلکه واجبات ما بعد رکوع را بجا آورد، برخیزد. و لکن در اینجا احتمال تعدد رکن لازم میآید که دو سجده باشد و در صورت احتمال تعدد رکن اشکال است. و از این باب است که شک دارد که آیا یک سجده بوده یا دو سجده با تشهد که تدارک دو سجده وما بعد محتمل است که در آن تکرر رکن به هم رسد. و دور نیست که حکم به صحت شود، خصوصا به ملاحظه استصحاب وعموم الصلوه علی ما افتتحت علیه، و آنچه محقق است از فتاوی علما، این است که زیاد کردن رکن یا ترک کردن آن، عمدا یا سهوا مبطل نماز باشد، اما کردن کاری که محتمل باشد به سبب آن، تعدد رکن، پس دلیل ندیدم که دلالت کند بر آن، و احوط این است که بعد از تدارک در این صورت اعاده هم بکند. و دور نیست که در صورت عدم لزوم تعدد رکن. مخیر باشد میان آن اجزای محتمله،