جامع شتات جلد 1 صفحه 151

عدول کرد مگر بعد از ظهور ارجحیت مجتهد دیگر. خلاصه هر چند علما گفته اند که بعد از عمل به قول مجتهدی عدول نمیتوان کرد در همان مسئله به دیگری مگر با موت او، یا تغییر رأی او یا ظهور فسق او، ولکن این سخن بر اطلاق خود باقی نیست، زیرا که دلیل در آن مسئله همان است که از باب اختیار احد امارتین مجتهد است در ادله شرعیه، واین دلیل همچنانکه در امارتین مجتهد، بعد از تبدل به رجحان اماره دوم تمام نیست ورجوع می کند به ارجح، مقلد هم باید چنین باشد. وبدان که این سخن در وقتی است که مجتهد اول، حکم صریح کند به ترک جمعه مطلقا ولو من باب الاحتیاط، ولکن هر گاه فتوی او حرمت باشد، به این معنی که تکلیف خود را نماز جمعه فقط داند به عنوان بت نه این که از باب احتیاط هم جایز نباشد، پس امر آسانتر خواهد بود.

290- سوال:

290- سوال: هر گاه جمع فیمابین جمعه وظهر، احوط شد نه واجب، آیا جمع نمودن چنانچه موجب کلام وغیبت فیمابین الناس شود، آیا ترک نمودن در این صورت ارجح است یا نه، بلکه آیا به سبب خوف ملامت، ترک عبادت بی صورت است یا خیر؟

جواب:

جواب: هر کس غیبت می کند خود معصیت کرده وطاعت خود را به آنها داده عوض غیبت (ارایت الذی ینهی عبدا اذا صلی). وبه این جهت نمیتوان ترک احتیاط کرد.

291- سوال:

291- سوال: هر گاه مأموم قبل از امام تکبیر بگوید به اعتقاد اینکه امام تکبیر گفته است وبعد ظاهر بشود که امام، تکبیره الاحرام نگفته بود، آیا نماز مأموم در این صورت باطل است یا باید قصد انفراد نموده، نماز را تمام نماید؟

جواب:

جواب: نماز باطل است وقصد انفراد نفعی ندارد، خصوصا در وقتی که در حال رکوع متذکر شود هم باطل است، چون به نیت اقتدا داخل شده بود وشکی نیست که نماز جماعت ونماز فرادی دو نوعند از نماز ظهر و متباینانند وگاه است که تباین به محض نیت حاصل می شود، مثل نماز صبح ونافله آن وصبح استیجاری، که میانه آنها