جامع شتات جلد 1 صفحه 214

زراعت را که در آخر سال، باقی مانده بدهد. (1)

371- سوال:

371- سوال: معطی خمس، هرگاه در بلدی که مجتهد یا فقیه جامع الشرایط نباشد سهم آن را که تعلق به امام صلوات الله علیه دارد چه عمل نماید؟

جواب:

جواب: سهم امام (علیه السلام) را با وجود تمکن وعدم تعذر وتعسر باید به دست مجتهد عادل بدهند یا به اذن خاص او به هر که گوید بدهند وهرگاه این دو هیچیک میسر نباشد ومجتهد عادل، مالک را شناسد که امین است او را اذن عام بدهد که به نیابت او خود، سهم امام را به نیت تتمه به فقرای سادات به نیت تتمه مؤنه ایشان به نیابت امام برساند وهرگاه اذن عام گرفتن هم ممکن نباشد یا متعصر باشد، خود مالک می تواند سهم امام را به نیت تتمه به فقرای سادات که سهم خودشان وفا نمی کند به مؤنه ایشان یا آنکه آن اصل چیزی به ایشان نرسیده وفقیرند بدهد، وهرگاه عالم عادلی در آن بلد باشد در این صورت بهتر این است که به اطلاع ومصلحت او برساند، هر چند مجتهد نباشد.

372 - سوال:

372 - سوال: کسی که تجارت می کند گاه هست متاع او مکرر، بدل به جنس دیگر می شود وبه فروش نمیرسد واگر به فروش هم برسد به جنس دیگر بدل می شود، تا نقد نشود معلوم نمی شود که چه چیز عاید می شود. آیا خمس بر او واجب می شود یا نه؟ وگاه هست به دو سال وسه سال میکشد وعلما گفته اند که سال که منقضی شد باید خمس داد. حکم این چگونه است؟

جواب:

جواب: سرمایه را که باز جنس میخرند، هرگاه سال منقضی شد وبعد از گذران معیشت ربحی از آن تجارت حاصل شده، فاضل بر مؤنه سال، ومعلوم شده است که ربح کرده، به این معنی که مشتری هست که جنس را بخرد به قیمتی که ربح می کند، بر این معنی که مشتری هست که جنس را بخرد به قیمتی که ربح می کند، بر این صادق است که ربح کرده، هر چند که کمتر از آن باشد که منظور اوست در فروش، باید خمس آن را .